Орындаған:Зарузада Мадина
Тақырып:Макро,микро және ультрамикроэлементтер.
S-,P-,D-элементтерінің биологиялық рөлі және олардың қосылыстарының медицинада қолданылуы.
Бірінші макро,микро және ультрамикроэлементтерге тоқталатын болсақ-бұл элементтер адам ағзасында басты элементтер деп айтса кем айтпаймыз. Мысалы макроэлементтерден басты:оттек,көміртегі,сутегі және тб.Мысалы жай оттек туралы ойлайтын болсақ тірі ағзаға ең керек-дем алу еске түседі.Адам дем алмаса өмір сүре алмайды емеспе?Міне бұл элементтердің қажеттілігі соншалық.
Келесі микро: I,Si,Zn,F,Se,Cu,тб.I- қалқанша бездің маңызды компоненті.Si- бұлшық ет,сүйек тінінің түзілуіне қатысады.Zn-егер ағзаға жетіспесе бой өсу тежеледі,дәм сезу бұзылады,тәбет болмайды.Әліде маңызды элементтер қаншама.Келесі тақырыпта ашып жазатын боламыз.
Келесі ультрамикроэлементтер-бұл элементтердің ағзаға зор үлесі бар,бірақта шамадан тыс түрі көптеген ауруларға ұшыратады.Бұл элементтерге: Au,Ra,U,Th жатады.Бұл элементтердің ағзадағы мөлшері 15% дан төмен.
Жалпылама кіріспені аяқтадық.Биогендік элементтер үш блокқа бөлінеді:S-,P-,d-элементтер.
S-элементтер: ⅠА тобы- Li,Na,K,Rb,Cs,Kr жәнеде ⅡАтобы- Be,Mg,Ca,Sr,Ba,Ra сутек және гелий.Бұл элементтердің барлығын ашып жазу қиынырақ,сондықтан 1,2 элементтерге тоқталатын боламыз.
H-сутек.Ол әрқашан араласқан түрде болады,себебі бос күйінде табиғатта кездеспейді.Сутек химиялық жұмыстарда-аммиак өндіруде,сабын,пластика жасауда кеңінен қолданылады.
Li-литий.Кейбір ферменттердің активтілігіне әсер етеді.Медициналық бағытта жүйке ауруларын емдеуге қолданылады.
Na,K-натрий және калий көбінесе басқа бір элементпен қосылып дәрілік препарат жасалуға қатысады екен.Мысалы: NaHCo3- ас содасы.Асқазан сөліндегі тұз қышқылын бейтараптайды.
KI-калий йодиді.Жемсау ауруына қарсы,сондай-ақ ядролық радиациялық төтенше жағдайдан кейін қалқанша безінің зақымдануын болдырмау үшін қолданылады.
P-элементтер: Периодтық жүйенің IIIA-VIIIA тобының 30 элементі жоғарғы элементтерге жатады; p-элементтер (II) және (III) кіші периодтарға, сондай-ақ V-VI үлкен периодтарға бөлінеді.
Se-селен.Селен тапшылығы жүрек,рак ауруларына әкелуі мүмкін.
NH4OH-мүсәтір спирті.Адам талып қалған жағдайда дәкеге сеуіп адамға иіскетеді.
F-фтор.Фтор бос газ күйінде өте қауіпті.Бірақ фтор қосылыс түрінде адам өміріне өте қажет.Ол тіс,сүйектің беріктігіне жауап береді.Егер тіс кариес болса суға фтор қосып ауыз шаю керек.
d-элементтер:Микроэлемент қатарына жатады.
Ag-күміс.Қабынуға қарсы әсер етеді,тұмау,жұқпалы ауруға шалдыққанда ағзада күміс азайып кетуінен болады екен.Медициналық тілмен айтқанда барлық микроб,вирус атаулыны жояды екен.
Au-алтын.Қатерлі ісікті емдеуде қолданылады,алтын мен күміс қоспасы тіс протезін жасағанда қолданылады.
MgO-магнезия.Асқазан сөлінің қышқылдығы жоғарылап кеткенде төмендетуге қолданылады.
Қорытындылай келетін болсақ барлық элементтің медицинада өз орыны бар. Барлығы организмге өзінің бір үлесін қосуда!
Достарыңызбен бөлісу: |