Сабақ тақырыбы : Зертханалық жұмыс №9 «Көлбеу жазықтықтың ПӘК ін анықтау» Мектеп

- денені h биіктікке бірқалыпты тік жоғары көтергенде істелетін жұмысты анықтауды;

- денені көлбеу жазықтың бойымен h биіктікке бірқалыпты көтергенде істелетін жұмысты анықтауды;

- көлбеу жазықтықтың пайдалы әсер коэффициентін (ПӘК-ін) табуды.

- vеханиканың алтын ережесі бойынша толық жұмыстың пайдалы жұмыстан көп болатынын7

Механиканың алтын ережесі қалай айтылады?

Жай механизмдерге: блок, көлбеу жазықтық, иіндіктер, шығыр жатады.

ПӘК – нің формуласы:

0 - 5 мин

10 мин

5 мин

Жұмыс барысы:

1) білеушені көтеретін h биіктігін таңдап алады;

2) білеушенің ауырлық күшін динамометрмен өлшейді;

3) білеушені h биіктікке бірқалыпты тік жоғары көтергенде істелетін жұмысты есептеп шығарады.

Екінші, денені көлбеу жазықтың бойымен h биіктікке бірқалыпты көтергенде істелетін жұмысты анықтайды. Мұнда механиканың алтын ережесі бойынша > болатыны дәлелдейді.

1) h биіктікпен білеуше өзгерісіз қалады;

2) көлбеу жазықтықтың ұзындығын өлшейді;

3) білеушеге динамометрді іліп, оны көлбеу жазықтықтың бойымен жоғары қарай бірқалыпты қозғалтып тартады да, тарту күшін өлшеңдер;

4) білеушені көлбеу жазықтықтың бойымен бірқалыпты көтергенде істелетін жұмысты есептейді.

Үшінші, көлбеу жазықтықтың пайдалы әсер коэффициентін (ПӘК-ін) табады.

ПӘК-ті табу үшін:

1) көлбеу жазықтықтың ПӘК-ін

формуласымен есептейді;

2) механиканың «алтын ережесін» пайдаланы, үйкеліс есепке алынбаған жағдайда, көлбеу жазықтың күштен қандай ұтыс беретінін есептейді.

Зерттелетін жұмыстың барлық тапсырмалары бойынша алынған нәтижелерді кестеге түсіреді.

Оқушылар жасаған зертханалық жұмыстары бойынша қорытынды жазады.

Энергияның сақталу заңына есептер шығару: