Сабаққа эпиграф «Ғылыми жаңалықтар мен болжамдардың шегін көру мүмкін емес» Д. И. Менделеев «Алкендерді алу, химиялық қасиеттері және қолданылуы»



Дата21.04.2017
өлшемі15,74 Kb.
#14330
түріСабақ

АЛКЕНДЕР – ҚАНЫПАҒАН КӨМІРСУТЕКТЕР. АЛЫНУЫ, ХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ ЖӘНЕ ҚОЛДАНЫЛУЫ.

Сабақ мақсаты:

  • қаныкпаған көмірсутектер – этилен мысалында алкендердің алыну жолдарын, химиялық қасиеттері және қолданылуын үйрену.

Сабаққа эпиграф

  • «Ғылыми жаңалықтар мен болжамдардың шегін көру мүмкін емес»
  • Д.И.Менделеев

« Алкендерді алу, химиялық қасиеттері және қолданылуы» тақырыбына Оқушының өз білімін бағалау парағы ___________________________

  • Мен білемін
  • Білгім келеді
  • Не білдім

Келесі сұраққа жауап беріңіз:

  • Қандай көмірсутектер алкендер деп аталады?
  • Алкендердің ортақ формуласы қандай?
  • Алкендердің бірінші гомологтық қатарының стуктуралық формуласы қандай? Оны атаңыз.
  • Алкандарға қарағанда алкендер табиғатта практика жүзінде неге кездеспейді?
  • Алкендердің қандай алу жолдарын білесіз? Алкендерді қандай лабораториялық жолмен алуға болады?
  • Алкендер молекуласының құрамында қанықпаған қос байланыс болуына байланысты қандай химиялық қасиет тән?
  • Алкендер не үшін қолданылады?
  • ӨНЕРКӘСІПТЕ
  • АЛКЕНДЕРДІ АЛУ
  • ТӘСІЛДЕРІ
  • ЗЕРТХАНАДА
  • АЛКАНДАР
  • КРЕКИНГІ
  • АЛКАНДАРДЫ
  • ДЕГИДРИЛЕУ
  • СПИРТТЕР
  • ДЕГИДРАТАЦИЯСЫ
  • ДЕГАЛОГЕНДЕУ
  • ДЕГИДРО-
  • ГАЛОГЕНДЕУ

ӨНЕРКӘСІПТЕ АЛЫНУ ЖОЛДАРЫ

  • АЛКАНДАР КРЕКИНГІ
  • АЛКАН → АЛКАН + АЛКЕН
  • ҰЗЫН КӨМІРТЕК КІШІ КӨМІРТЕК
  • ТІЗБЕКТІ ТІЗБЕКТІ
  • МЫСАЛ:
  • t=400-700C
  • С10Н22 → C5H12 + C5H10
  • декан пентан пентен

ӨНЕРКӘСІПТЕ АЛЫНУ ЖОЛДАРЫ

  • АЛКАНДЫ ДЕГИДРЛЕУ
  • АЛКАН → АЛКЕН + СУТЕК
  • МЫСАЛ:
  • Ni, t=500C
  • Н3С - СН3 → Н2С = СН2 + Н2
  • этан этен
  • (этилен)

ЗЕРТХАНАДА АЛУ ЖОЛДАРЫ

  • СПИРТТЕРДІҢ ДЕГИДРАТАЦИЯСЫ
  • СПИРТ → АЛКЕН + СУ
  • МЫСАЛ: t≥140C,
  • Н Н Н2SO4(конц.)
  • Н-С – С-Н → Н2С = СН2 + Н2О
  • Н ОН этен
  • (этилен)

ЗЕРТХАНАДА АЛУ ЖОЛДАРЫ

  • ДЕГАЛОГЕНДЕУ
  • МЫСАЛ:
  • t
  • Н2С – СН2 + Zn → Н2С = СН2 + ZnBr2
  • Br Br этен
  • 1,2-дибромэтан (этилен)

ЗЕРТХАНАДА АЛУ ЖОЛДАРЫ

  • ДЕГИДРОГАЛОГЕНДЕУ
  • МЫСАЛ:
  • спирттік
  • H H ерітінді
  • Н-С–С-Н+KOH→Н2С=СН2+KCl+H2O
  • Н Cl этен
  • хлорэтан (этилен)

СХЕМЫ РЕАКЦИИ ПРИСОЕДИНЕНИЯ

  • АЛКЕН
  • РЕАГЕНТ
  • ӨНІМ
  • РЕАКЦИЯ ТИПІ
  • Раекция және оның өнімдерін қолдану
  • Н Н
  • Н-С=С-Н
  • + Н2
  • Н Н
  • Н-С - С-Н
  • ? ?
  • ГИДРЛЕУ
  • (ТОТЫҚСЫЗДАНУ)
  • Практикалық маңыздылығы жоқ
  • Н Н
  • Н-С=С-Н
  • + Br2
  • Н Н
  • Н-С - С-Н
  • ? ?
  • ГАЛОГЕНДЕУ
  • (БРОМДАУ)
  • ҚАНЫҚПАҒА ҚОСЫЛЫСТАРДЫ АНЫҚТАУДА (БРОМ СУЫНЫҢ ТҮССІЗДЕНУІ).
  • ЕРІТКІШ АЛУДА.
  • Н Н
  • Н-С=С-Н
  • + HCl
  • Н Н
  • Н-С - С-Н
  • ? ?
  • ГИДРОГАЛОГЕНДЕУ
  • (ГИДРОХЛОРЛАУ)
  • АНАСТЕЗИЯДА ҚОЛДАНУ ҮШІН ХЛОРЭТАНДЫ АЛУДА, А/Ш ХАРАРСЫЗДАНДЫРУДА, ЕРІТКІШ РЕТІНДЕ ҚОЛДАНЫЛАДЫ.
  • Н Н
  • Н-С=С-Н
  • + H2O
  • Н Н
  • Н-С - С-Н
  • ? ?
  • ГИДРАТАЦИЯ
  • ЭТИЛ СПИРТІН АЛУДА (МЕДИЦИНАДА ЕРІТКІШ, СИНТЕТИКАЛЫҚ КАУЧУК ӨНДІРУДЕ).

ПОЛИМЕРИЗАЦИЯ РЕАКЦИЯСЫ

  • Бірдей молекулалардың үлкен молекулалы заттарға қосылу процесі.
  • МСЫСАЛ: n CH2=CH2 (-CH2-CH2-)n
  • этилен полиэтилен
  • (мономер) (полимер)
  • n – полимеризация дәрежесі, жақша ішіндегі буындардың санын көрсетеді.
  • -CH2-CH2- структурлық буын

ТОТЫҒУ РЕАКЦИЯСЫ

  • АЛКЕНДЕРДІҢ ЖАНУЫ
  • МЫСАЛ:
  • 2С2Н6 + 7О2 4СО2 + 6Н2О

ТОТЫҒУ РЕАКЦИЯСЫ

  • ЖҰМСАҚ ТОТЫҒУ – калий перманганатының ерітіндісімен әрекеттесуі
  • (Е.Е.Вагнер реакциясы)
  • Н2С=СН2 + [O] + H2O H2C - CH2
  • OH OH
  • этиленгликоль
  • (этандиол-1,2)
  • ! Қанықпаған көмірсутектердің қысқа байланысқа сапалық реакциясы.

Этиленнің қолданылуы

  • Қасиеті
  • Қолданылуы
  • Мысал
  • 1. Полимеризация
  • полиэтилена, пластмасс өндірісі
  • 2. Галогендеу
  • Еріткіштер алу
  • 3. Гидрогалогендеу
  • А/ш зарарсыздандырғыштар, анестизия үшін, еріткіштер алуда
  • Қасиеті
  • Қолданылуы
  • Мысал
  • 4. Гидратация
  • Этил спиртіналу, еріткіш ретінде қолданылады, медицинада анти-септик, синтетикалық каучук алуда
  • 5. KMnO4
  • Ерітіндісімен тотығуы
  • Антифриз, тезегіш сұйықтық алуда, пластмасса өндіруде
  • 6. Этиленнің ерекше қасиеті:
  • Этилен жемістердің пісуін тездетеді

СИНКВЕЙН

  • 1 жол – зат есім (синквейн тақырыбы)
  • 2 жол – екі сын есім
  • (синквейн тақырыбын ашатын)
  • 3 жол – үш үстеу (қозғалысты сипаттайды)
  • 4 жол – сөйлем н\е фраза
  • (тақырыпқа байланысты айтылған)
  • 5 жол – синоним (резюме-сөз)

Этилен

  • Этилен
  • Қанықпаған, активті
  • Жанады, түссізденеді, қосылады
  • Этилен – қанықпаған көмірсутектер өкілі
  • Алкен

Үйге тапсырма

  • Баға «3»: параграф 50, 166 бет, № 7-8
  • Баға «4»: 166 бет, 9-11
  • Баға «5»: «Алкандары» және «Алкендер» тақырыбының материалдарын пайдаланып айналу тізбегін құру.

ЖҰМЫСЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

  • ЖҰМЫСЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!


Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет