Сабақтың тақырыбы: Адамдардың пайда болуы. Қазақстан териториясындағы алғашқы адамдар.
Сабақтың мақсаты: Адамзат баласының пайда болуы,олардың тіршілігі,мекендеген жерлері туралы түсінік беру.
Дамытушылық : Балалардың ойлау қабілетін дамыту,шығармашылық ізденіске баулу.
Тәрбиелік мәні: Отанын,туған жерін құрметтеуге,ата-баба тарихынсақтауға және қастерлеуге тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: суреттер,дүниежүзі картасы,суреттер,қосымша әдебиеттер,тірек-сызбалар.
Пәнаралық байланыс: география, бейнелеу өнері.
Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі, жаңа сабақты меңгерту, суретпен жұмыс, тірек-сызбамен жұмыс,қорытынды.
Сабақтың жоспары: 1.Адамзат баласының шығуы. 2.Алғашқы адамдардың кәсібі. 3.Алғашқы адамдардың Қазақстандағы іздері. 4. Бекіту.
Сабақтың мазмұны: Адамзат баласының пайда болып қалыптасу үрдісі ежелгі дүниенің барлық аймағында бірдей жүрді. Адам баласы жер бетіндегі басқа тірі жәндіктер сияқты ұзақ эволюциялық дамудың нәтижесінде қалыптасты.
Алғашқы адамдардың қазіргі адамдардан айырмашылығы болды.
Олар ірі маймылға ұқсас,терісін түк басқан, қолдары аяқтарынан ұзын еді, қолымен жеміс терді. Заттарды ұстау, соғу, жер қазу сияқты қарапайым жұмысты орындай алды.
Тірек-сызбамен жұмыс.
Маймылға ұқсас
Соғу, жер қазу Алғашқы адам Терісін түк басқан
Заттарды ұстады қолы аяғынан ұзын Аң аулады,жеміс терді.
Еңбек құралдары
Қазғыш таяқ Үшкір тас Шоқпар
.
Тасты жаңқалап сындырып,құрал дайындау.
Ғалымдар алғашқы адамдарды «Епті адам» деп атады. Африкада Кения жеріндегі «Олдувай шатқалында» табылған. Ол осыдан 1млн 750 мың жыл бұрын өмір сүрген.
Епті адам
Питекантроп -1891 жылы Ява аралынан табылған. 1млн. жыл бұрын өмір сүрген.
Синантроп -1927 жылы Қытайдан «Тік жүретін адам» 500-200 мың жыл бұрын табылған.
Неандерталь -1938 жылы Өзбекстандағы тесіктас үңгірінен табылған. 100-35 мың жыл бұрын өмір сүрген. От жағуды білген.
Неандертальдықтардан кейін , бұдан 45-30 мың жыл бұрын өмір сүрген. «Саналы адам» яғни қазіргі адамдар пайда болған.
Алғашқы адамдардың кәсібі
Терімшілік Аңшылық
Тас дәуірі Полеолит -еж. тас ғасыры. Б.з.б. 2млн.500мың-12мың жылбұрын өмір сүр.
Мезолит-орта тас ғасыры. Б.з.б. 12-5 мың жыл бұрын өмір сүрген.
Неолит –жаңа тас ғасыры. Б.з.б.5-.3 мың жыл бұрын өмір сүрген.
Алғашқы адамдардың Қазақстандағы іздері
Жамбыл облысы арыстанды өзені бойында
Қазақстанның оңтүстігінде Қаратаудан табылған
Жам
Алғашқы еңбек құралдары
Тастан жасалған чоппер (шапқы)
Электронды оқулықпен жұмыс
Ежелгі адамдардың тіршілік етуі өте қиын болды. Олар ондаған жылдар бойы тіршілік үшін табиғатты мұқият зерттеді. Ол қатты тас сынығын тауып алып,екінші таспен ұрып бір жақ шетін жұқалап сындырды. Бұл салмақты қарабайыр кескіш құралды археологтар чоппер (шапқы) деп атады.
Қол шапқы-қарудың аса оңтайлы, кең тараған түрі әлемнің әр бөлігінен табылған. Қол шапқы аздаған айырмашылықтары болмаса бір-біріне өте ұқсас. Олардың пішіндері «найза ұшы» немесе бадам дәні тәрізденіп келген. Ұзындықтары 10-20 см, салмақтары 0,5 2 килограмдай. Бұл адам ойының анағұрлым өскендігін көрсетеді. Өйткені шақпақ тас өте берік, ұрған кезде жалпақ үшкір бөліктерге бөлінеді. Тез өңделеді.
Бекіту сұрағы:
Тест жұмысы:
1.Алғашқы адамдар еңбек құралдарын неден жасады?
а)Сүйектен ә)Тастан б) Қоладан
2. Саналы адам қашан қалыптасты?
а) 1млн. жыл бұрын ә) 40-35 мың жыл бұрын б)70 мың жыл бұрын.
3. Қазақстан аумағында өмір сүрген алғашқы адамдар кімдердің замандастары?
а) Синантроп ә) Неандерталь б) Питекантроп
Үйге тапсырма: оқу
Ордабасы ауданы
«Атамекен»жалпы орта мектебі . коммуналдық мемлекеттік мекемесі
Ашық сабақ
Тақырып: Қазақстан территориясындағы . алғашқы адамдардың тарихы
Атамекен ауылы
Достарыңызбен бөлісу: |