Сабақтың мақсаты: «Білім»,

түсініктерін кеңейту.

беру;

• 
  оқуға, білім алуға деген ынталарын дамыту;
  
• 
  кітапты қадірлеуге, еңбекті сүюге тәрбиелеу.
  

Жаңа сабақты бастарда әр баланың жағымды көңіл күйін қалыптастыру мақсатында шаттық шеңберін ұйымдастырамын.

• 
  Балалар, бәріміз бірге «Кел, билейік!» әнін қосылып айтайық.
  
• 
  Ортаға шеңбер құрайық.
  

Кел,билейік, кел билейік,

Неге тұрсың билемей?

Кел,билейік,іркілмейік,

Неге отырсың билемей?

Қайырмасы:

Жалығуды білмейміз

Жабығуды білмейміз.

Жауқазындай көзді тартып,

Жайраң қағып билейміз.

• 
  Өлеңді жаттап алыңдар
  

Оқушыларға білімнің көзі кітапта екенін және оқуға деген балалардың қызығушылығын арттыру мақсатында, Е. Ашықбаевтың өлеңін тапсырма ретінде ұсынамын. Балалар сұрақтарға жауап береді.

Деме : Өмірдегі үлесің.

«Оңай үйренем» Мен отырсам қолыңда,

Ақыл айтсам – Білмегенді білесің.

Егеспе. Көп пайдадан құр қалма,

Оқу деген – Жалқауланып отырып.

«Инемен құдық қазу» емес пе? Қолдан келіп тұрғанда:

Менің әрбір жолымда – «Кел, балалар, оқылық!»

• 
  Неліктен кітапты «ұстаз» деп атаймыз?
  
• 
  Кітаппен қалай дос болуға болады?
  

Оқулықта Алпамыс пен Махаббаттың атынан ұсынылған тұжырымдамаларды жеке – жеке талдау жасаймыз.

Білім – өзіңді, өзгені танытады.

Білім – өмірді түсінуге көмектеседі.

Білім – табиғат құпияларын ашады.

Білім – болашаққа жетелейді.

Балалар , тақтаға назар аударамыз. Тақтадағы «Оқусыз күнің жоқ, білімсіз күнің жоқ» деген мақалды жазып қоямын.

Балалар, кітап оқу арқылы білімді боласың. Білімді адам – ол күшті адам.

Өйткені , адам білімнің арқасында өмірдің ақиқатын танып біледі. Көп білсең адамдарға ақыл – кеңес бере аласың, сыйға бөленесің. Сондықтанда халық «Оқусыз білім жоқ, білімсіз күнің жоқ» деп бекер айтпаған.

Оқулықта берілген мақал – мәтелдердің мағынасын түсініп, мүмкіндігінше жаттап

алыңдар.

«Оқу – білім бұлағы»

«Білім – өмір шырағы»

«Оқу инемен құдық қазғандай»

«Оқу түбі – тоқу»

Дәптермен жұмыс

Оқушылар тапсырманы дәптерлеріңе орындаңдар.

Сәбилік көңілден

Арналды бұл әнім

Баулитын өмірге

Ақылшым –мұғалім

Тіліңді аламын

Айтқаныңды ұғамын

Мен сендей боламын

түсініктерін кеңейту.

мазмұнымен таныстыру;

-өзін және айналасын тануға деген қызығушылықтарын

арттыру;

• 
  Қош келдіңдер, балалар! Міне жазғы демалысымызда аяқталып, жаңа оқу жылы басталды. Балалар, енді сендер екінші сынып оқушысыңдар. Ер жетіп, ақылдарыңа ақыл қосылды. Сендерді алда қызығы мен шаттығына, жақсылығы мен жаңалығына толы «Өзін – өзі тану» сабақтары күтіп тұр.
  
• 
  Қанеки, дәстүрлі «Шаттық шеңберін» құрып,қол ұстасайық. Шеңбер аясында бәріміз бірге қуанышпен ән салайық.
  

Бау, бақша, белдер,

Орман , тау, көлдер -

Көрікті шексіз даламыз,

Дәулеті тасқан,

Сәулеті асқан –

Көңілді, ауыл қаламыз.

Қайырмасы:

Жадырап күндей,

Жайнаған гүлдей

Бақытты біздер баламыз!

Өзіміз туған,

Көбелек қуған –

Өлкеде өсіп, толамыз.

Жалықпай оқып,

Көңілге тоқып –

Білімді адам боламыз.

Тапсырма

Оқушылар суретке қарап, «Менің жазғы демалысым» тақырыбына әңгіме құраңдар.

• 
  Өзін - өзі тану сабақтарында не үйрендіңдер?
  
• 
  Өзіңе, өзгеге, табиғатқа құрмет дегенді қалай түсінесіңдер?
  
• 
  Өз бойыңда қандай қасиеттер болғанын қалайсың?
  

Оқушылар оқулықтан «Өзін – өзі тану сабақтары арқылы өзін , басқа адамдарды және қоршаған ортаны тани алады. Сүйіспеншілік, отбасы, жақсылық, достық, бақыт, білім сияқты ең асыл құндылықтармен танысады».

Оқушыларға «Өзін – өзі тану» пәні туралы білімдерін дамыту мақсатында өлең оқып беремін. «Мен қандаймын» , «Жақсы болу – өзіңнен» - деген өлең жолдарындағы ойларды айқындай түсу үшін сұрақ қоямын.

Жақсы болу – өзіңнен, Жамандық көрсең біреуден,

Жаман болу – өзіңнен Мен қандаймын? – деп ойла.

Өзіңді өзің ая да, Өзіңді өзің қолыңа ал,

Өзіңнен үйрен, өзіңнен, Өзіңсің ақыл айнасы

Жақсылық көрсең біреуден, Тиеді саған мәні бар

Мен қандаймын? - деп ойла «Өзіңді тану» пайдасы.

Тапсырма

Оқушылар суреттегі алма ағашында көрсетілген өзін – өзі танудан үйренген құндылықтар туралы түсінік айтып беріңдер.

Олар: әдептілік, білім, қайырымдылық, достық, табиғат, Отан, денсаулық, отбасы, махаббат, бірлік сынды құндылықтар.

Дәптермен жұмыс

Тапсырма: кіші шеңберлердің ішіндегі әріптерден мейірім, қамқорлық, тазалық, денсаулық, рақмет, кешіріңіз деген сөздерді құрап, торкөздерге жазыңдар.

Балалар, шеңберге жиналып, ән салады.

Асыр салып ойнаймыз да,

Ән шырқаймыз, билейміз,

Үлкендерді сыйлаймыз да

Тентектерді сүймейміз

Қайырмасы:

Біз – бақытты,

Біз – бақытты,

Біз бақытты балдырған.

Бекітемін

Оқу ісінің меңгерушісі

_________ Қ. Төлегенова

«08.11.12.14» «09» 2015ж.

Сыныптар: 2 сынып: «а,ә,б,в»

2-сабақ

Өзін – өзі тану пәнінен сабақ жоспары

Сабақтың тақырыбы: Біз осындай баламыз

Сабақтың мақсаты: « Өзін – өзі тану» адамгершілік құндылығы туралы түсініктерін

кеңейту,

• 
  2-сыныпқа арналған «өзін-өзі тану» пәнінің мазмұнымен таныстыру;
  
• 
  Өзін және айналасын тануға деген қызығушылықтарын арттыру;
  
• 
  Ізгілікке тәрбиелеу;
  

Мұғалім балаларды шеңберге шақырады. Барлығы қосылып, ән салады.

Жылай қалсақ, жұбанамыз, Біз қолқанат баламыз!

Ақыл тыңдап, тіл аламыз, Домбыра да тарта аламыз,

Біз тәртіпті баламыз! Өлеңді де айта аламыз.

Таңда ерте тұра аламыз, Біз өнерпаз баламыз!

Беті - қолды жуа аламыз, Аспаны ашық еліміздің,

Біз ұқыпты баламыз! Көркі сұлу жеріміздің,

Үлкендерді сыйлаймыз біз, Біз бақытты баламыз!

Үй тазалап, жинаймыз біз,
Дәйексөз

А.Пивеннің «өзіңді танығанда ғана өзгені білесің» деген сөз тақтаға ілінеді.

- «өзіңді танығанда ғана өзгені білесің» делінген нақыл сөздің үлкен мәні бар. Шынай өмірде жағымды да, жағымсыз да құбылыстар, әрекеттер кездесуі мүмкін.

Соларды ажырата білуіміз керек.

Оқушыларға сабақ тақырыбын кеңірек түсіндіру мақсатында әңгіме оқуды ұсынады.

Жазғы демалыста Арман мен Нұрлан атасы мен әжесінің ауылына қыдырып барды. Бірде олар аталарына аула ішіндегі бау-бақшаларды арамшөптерден тазартып, ретке келтіруге көмектеседі. Барса,жерде шиқылдап, сары ауыз балапан жатыр екен. Бұл ағаш басындағы ұядан құлап түскен торғайдың балапаны болып шықты. Өзі кіп-кішкентай, жүні жоқ, қызыл шақа. Балапан шиқылдай береді. арман басқышқа мініп, балапанды ұясына қайта салады. Арман мен Нұрлан балапанға қарайлап, үнемі қамқорлық жасап жүретін болды.

• 
  Арман мен Нұрлан балапанға қандай қамқорлық көрсетті?
  
• 
  Сендер жазғы демалыс кезінде қандай қамқорлық істер жасай алдыңдар? Енді сол туралы әңгімелеп беріңдер.
  

• 
  Балалар, «өзін – өзі тану» пәнінен үйренген адамгершілік құндылықтарын өмір жағдайларына пайдаланып, адамдарға және айналаға жасаған жақсылықтарыңа қуанып тұрмын.
  

• 
  1- сыныпта сен нені жақсы көруші едің?
  
• 
  Не істей алмаушы едің? Ал қазір ше?
  
• 
  Былтыр сен нені армандадың? Ал биыл ше?
  
• 
  1-сыныпта досың қанша еді? Ал қазір ше?
  

Шығармашылық жұмыс бойынша балалар суреттерге қарап, берілген сұрақтарды қолдана отырып, «Біз осылай өсеміз» тақырыбына әңгіме құрастырады.

• 
  Өсімдіктер мен жануарлардың өсуі үшін не қажет?
  
• 
  Адамның дамуына не ықпал етеді?
  
• 
  Өскен сайын өз бойларыңнан қандай өзгерістер байқадыңдар?
  
• 
  Өз бойларыңда қандай қасиеттер болғанын қалайсыңдар?
  

Мұғалім оқушыларға дәптермен жұмысты орындау жолдарын түсіндіреді.

« Менің жазғы демалысым» тақырыбына шағын әңгіме жазыңдар.

• 
  Балалар, біз 1-сыныпта «өзін – өзі тану» пәні бойынша жақсылық жасауды,
  

Балалар мұғаліммен бірге шеңбер құрып, ән айтады.

Суда жүзіп өсеміз, Таулар көріп өсеміз,

Қырды сүзіп өсеміз. Баулар егіп өсеміз.

Күнге қызып өсеміз, Жеміс теріп өсеміз

Құмда шыжып өсеміз Жеңіскер боп өсеміз

Қайырмасы:

Талаптанып өсеміз

Қанаттанып өсеміз.

түсініктерін кеңейту,

• 
  жағымды қарым – қатынастар туралы түсінік беру;
  
• 
  өзін – өзі ұстай білу іскерліктерін дамыту;
  
• 
  ұстамдылыққа, сабырлыққа, ризашылыққа тәрбиелеу;
  

Оқушылар бәріміз шеңбер құрып тұрайық. Өлең шумақтарын бәріміз бірге қосылып айтайық.

Кел, балалар, күлейік! Кел, балалар, күлейік!

Күлкіменен түлейік! Күлкіменен түлейік!

Қабақ түйген не керек? Күлкімізді күн қылып,

Көңілді боп жүрейік. Гүл өссін деп тілейік.

Кел,балалар, күлейік!

Күлкіменен түлейік

Күлкі көңіл ашады,

Күліп өмір сүрейік.

• 
  Өте жақсы, жарайсыңдар.
  
• 
  Орындарыңа отыра қойыңдар.
  

Оқушылардың айналасындағы адамдардың, өзінің көңіл күйі туралы сезінгендерін ортаға салып, әңгіме жүргіземін.

• 
  Ренжіген немесе қуанған кездеріңде өздеріңді қалай ұстайсыңдар?
  
• 
  Адамдардың көңіл күйі сендерге қалай әсер етеді?
  

Сабақтың тақырыбын ашып түсіндіру мақсатында мәтінмен жұмыс жүргіземін. Оқушылар мен сендерге мәтінді оқып беремін, сендер мұқият тыңдаңдар.

Бір данышпан өз оқушыларына былай деді.

• 
  Мен жас кезімде қайықпен жалғыз өзім жиі серуенге шығатынмын. Онда мен
  

Бір күні мен көзімді жұмып, қайық үстінде терең ойға шомып кеткен екенмін. Кенеттен ағыспен жүзіп келе жатқан бір қайық менің қайығымды соғып кетті. Мен ызаға булығып кеттім. Мен көзімді ашып, менің мазамды алған адаммен ұрыспақ болып. Басымды көтеріп едім, қайық бос екен. Өшімді алар ешкім болмаған соң, қайта көзімді жұмып, өз ашуыммен бетпе-бет қалдым.

Оны көрген сәттен бастап, мен өзімді өзім тануға бірінші қадам жасадым. Бос қайық маған сабақ болды. Содан бері мен біреуге ренжіп, ашу - ыза қыса бастаса, өзімнен – өзім күлемін де : «Бұл бос қайық!» деп, сабама түсемін.

• 
  Аңызда адамның қандай көңіл күйі сөз болды?
  
• 
  Өздерің қандай қорытынды жасар едіңдер?
  

«Адамның көңіл күйі әр түрлі жағдайларға байланысты болады. Жақсы іс, ізгі ниет, жылы сөз, жақсылық бар, қуаныш адамның көңіл күйінің көтерілуіне әсер етеді» деген түйіндеу сөзбен танысады.

Балалар, суреттегі балалардың бет бейнелеріне қарап, қандай көңіл күйде тұрғанын әңгімелеп беру тапсырамын.

• 
  Балалар, біздің бүгінгі сабағымыз «Көңіл күйімізді басқара білейік» деп аталады. Бұл дегеніміз қандай жағдайда болмасын сабыр сақтап, өзімізді ұстай білуімізді және өзімізге,айналамызға қуаныш сыйлауымызды білдіреді.
  

Дәптерде мынадай тапсырма берілген: ребусты (орныдық, сызғыш, айна, от, шаш) суреттері берілген. Дұрыс шешсеңдер, мақал шығады. Мақалды оқыңдар. Шешуі «орынсыз ашу- от шашу»

Балалар ,Шеңберге тұрып, бүгінгі сабақтан алған әсерлерін айтып, өз көңіл күйі қандай екенін сыныптастары алдында жария етеді.

туралы түсініктерін кеңейту

• 
  Оқушыларға мұғалімнің, ата – ананың, үлкендердің, кітаптың өмірдегі «ұстаздары» екендігін түсіндіру;
  
• 
  Мұғалім еңбегіне сүйіспеншілік, кітап оқуға қызығушылықтарын арттыру,
  
• 
  Ұстаздарды бағалауға, сыйлап – құрметтеуге тәрбиелеу.
  

Балалар, ортаға шеңбер жасап, бір – біріңе жылы тілектеріңді айтыңдар.

Оқушылардың алған білімдерін іс жүзінде көрсетулеріне мүмкіндік беретін мынадай тапсырма беріледі:

Бұл тапсырманы берудегі мақсат – оқушылардың мұғалім еңбегін түсініп, бағалай білуге ықпал ету.

Мұғалім – білім беруші

Мұғалім – көмекші

Мұғалім – қамқоршы

Мұғалім – ақылшы

Мұғалім – сенімді дос

«Ұстазы жақсының ұстамы жақсы» деген мақалды жазып қоям. Осы мақалдың мағынасын оқушылардың қалай түсінетіндерін сұрау.

• 
  Балалар. Жалпы біз кіммен немесе неден, тәлім – тәрбие, өнеге алсақ, үйренсек өзімізге соларды ұстаз санаймыз.
  

Мәтінмен жұмыс

Балаларға Ы.Алтынсариннің «Бақша ағаштары» әңгімесін айтып беремін

Бақша ағаштары

Жаздың әдемі бір күнінде, бір төре өзінің баласымен бақшаға барып, екеуі де егілген ағаштар мен гүл жапырақтарын көріп жүрді.

• 
  Мынау ағаш неліктен тіп – тік, ана біреуі неге қисық біткен? – деп сұрады баласы.
  
• 
  Оның себебі, балам анау ағашты бағу – қағумен өсірген, қисық бұтақтары болса кесіп отырған. Мынау ағаш бағусыз, өз шығу қалпымен өскен, - деді атасы.
  
• 
  Олай болса, бағу – қағуда көп мағына бар екен ғой – деді баласы.
  
• 
  Бағу – қағуда көп мағына шек жоқ, шырағым. Мұнан сен де әбірет (өнеге) алсаң болады. Сен жас ағашсың. Саған да күтім керек. Мен сенің қате істеріңді түзеп, пайдалы іске үйретсем, сен менің айтқанымды ұғып, орнына келтірсең, жақсы, түзік кісі болып өсесің. Бағуымсыз бетіңмен кетсең, сен де мынау қисық біткен ағаштай қисық өсерсің – деді.
  
• 
  Бақша ағаштарының түзу және қисық өсулерінің себебі неде?
  
• 
  Әкесі баласына қандай ақыл айтты?
  осы әңгімеден қандай қорытынды шығаруға болады?
  

Суреттерге қарап, «Менің ұстазым» тақырыбына әңгіме құраңдар.

Оқулықта ұстаз туралы Алпамыс пен Махаббаттың атынан берілген үзіндіге көңіл аударыңдар.

Ұстаз біліммен сусындатады.

Ұстаз тәлім – тәрбие береді.

Ұстаз өмір қиындықтарын жеңуге баулиды.

Ұстаз табиғатты танып білуді меңгертеді.

Ұстаз адамдарды түсінуге үйретеді.

Шығармашылық жұмыс

«Түнгі аспан» атты шығармашылық жұмыс төмендегідей жүргізу керек.

Тақтаға түнгі аспанды бейнелейтін қою көк түсті плакатты ілініп тұрады. Өзі сары түсті қағаздан «Айды» қиып, плакатқа жапсырамын. Ал мәр оқушы фольгадан жұлдыздарды қиып, тақтадағы плакатқа шетінен орналастырады.

• 
  Жарайсыңдар! Біздің «Түнгі аспанды» жарық еткен ай мен жұлдыздар. Ай – мұғалім, ал жұлдыздар – оның шәкірттері.
  

Дәптердегі тапсырманы орындау

Берілген сөздерді орындарына қойып, сөзжұмбақты шешіңдер. Керекті сөздер: ұстаз,сағат, ата, кітап, қарбыз.

• 
  Иә, шәкірттерінің тек қана жақсы жақтарын көрінуі, үлкен жетістіктерге жетуі - ұстаз үшін үлкен қуаныш.
  

Сағаттың қос тіліндей екі қолын екі жаққа созып ортаға тұрады. Балалар сағаттың тілімен оңға қарай қозғалыспен бірінен кейін бірі алақаны арқылы ұстаздан жылу алады. Әр бала алақанын ұстаздың алақанына тигізіп тұрып, алғыс білдіреді. Мысалы: білім бергеніңіз үшін рақмет! Оқуға үйреткеніңіз үшін рақмет!

Үлкенге – құрмет, кішіге – ізет.

• 
  Үлкендер мен кішілер арасындағы сыйластықты түсіндіру;
  
• 
  Сыйластықты қарым – қатынас жасау іскекрліктерін дамыту;
  
• 
  Үлкендерді сыйлауға, кішілерге қамқор болуға тәрбиелеу;
  

Балалар, өлең жолдарын бірге айтайық.

Жақсылықтан үйреніп

Боламыз біз жақсы адам

Жамандықтан жиреніп,

Үлгі аламыз жақсыдан

Оқушыларға үлкендерге құрмет, кішілерге ізет көрсету арқылы адамдардың қандай жетістікке жете алатын туралы түсініктерін дамыта түсу үшін оқулықтағы берілген сұрақтар бойынша әңгімелесу әдісін жүргізіледі. Бұл сұрақтар арқылы оқушылардың қоғамда отбасында және достары мен туыстары, басқа адамдар арасында қарым – қатынастарын қалыптастыруға адам өміріндегі мәнін терең түсіне бастауына жетелейді.

• 
  Өзіңді. Өзгені құрметтей білесің бе?
  
• 
  Өзара сыйластыққа қалай жетуге болады?
  
• 
  Достарыңмен арада қандай сыйластық ба?
  

Әңгімені оқып талдау барысында мұғалім адамның әр ісінде жүріс – тұрысында сыйластық қажет екенін ұғындырады.

Көп пәтерлі үйдің ауласында толас болмайды. Кішкене – кішкене балалар ойыншықтарын алып шығып, қызыл шекке болып ойнайды да жатады. Бүгінгі де Қазанқап пен Қарымсақ трамвайын әкеліп, ақаулы жерін жөндеп, біраз әуре болды. Бұлардың ойынының үстіне Самат келді. Ол трамвайдың иесі Қазанқапқа:

• 
  Ойындарыңа мен де қосылайыншы, - деп өтінді. Қазанқап:
  
• 
  Ойынға қоспаймыз, - деді бірден кесімін айтып. Сөйтіп, Саматтың бетін қайтарып тастады.
  

Келесі күні Самат өрт сөндіретін қызыл машинасын алып шықты.

• 
  Балалар, неліктен бірге ойнай алмады?
  
• 
  Бір – бірімен сыйластықта болу үшін адамның бойында қандай қасиеттер болуы керек?
  

Тақтаға жапырақсыз ағаштардың суреті салынған плакатты ілемін. Оқушыларға қағаздан жасалған ағаш жапырақтарын таратып береді.

Оқушылардың жапырақтардағы сөздерді дауыстап оқып, осы сөздер үлкендер айтатын сөздер болса – «үлкен ағашқа», кішілер айтатын сөздер болса – «кіші ағашқа» іледі.

Жапырақтардағы сөздердің үлгісі: өтіңіз, жолыңыз болсын, сізге рақмет, отырыңыз, ғафу етіңіз, сау болыңыз, алыңыз, айтыңыз, кешіріңіз, кешірім ет, сау бол, айта ғой, айта ғой, көмектес, жол бер, сыйлы бол, әдепті бол, сыпайы бол.

• 
  Балалар,енді үлкен ағашқа ілінген сөздер үлкенге құрметті білдіреді. Сондықтан, оны «Құрмет» ағашы деп атайық. Ал кіші ағашқа ілінген сөздер ізетті білдіреді, сондықтан оны «Ізет» ағашы деп атайық.
  

Адамдар бірін – бірі сыйлап. Түсіне білсе, жақсы қарым – қатынас жасауға қол жеткізеді. Өзара сыйластық достыққа әкеледі.

Сабақта айтылған ойларды оқушылардың түсінгенін білу мақсатында дәптердегі тапсырма орындалады.

1. 
   Тапсырма
   

2. 
   Тапсырма
   

Құрметтеп ата – анамды,

Ардақтап әпке, ағамды

Қамқор боп сіңлі ініме

Сыйлымын үлкен кішіге

Бәрін де жақсы көремін

Үнемі көмек беремін

Үлкенді сыйлау кішілік

Үлгілі мінез - кісілік

Бекітемін:

Оқу ісінің меңгерушісі

Қ. Төлегенова___________

Сыныптар : 2«а,ә,б,в,,»

«03 13 14 16» «11» 2015 ж

Өзін – өзі тану пәнінен сабақ жоспары

10 – сабақ

Сабақтың тақырыбы: Адами қарым – қатынасқа үйренейік.

Үлкенге – құрмет, кішіге – ізет.

түсініктерін кеңейту;

• 
  Үлкендер мен кішілер арасындағы сыйластықты түсіндіру;
  
• 
  Сыйластықты қарым – қатынас жасау іскерліктерін дамыту;
  
• 
  Үлкендерді сыйлауға, кішілерге қамқор болуға тәрбиелеу;
  

Мамамыздың анасы, Ертегі айтып,әлдилеп,

Ақ жаулықты ақ әжем, Әлпештеген жебеген

«Айналайын құлыным»- Көп қой, бізге айтатын

Деп айтатын дана әжем. Ақыл – кеңес, өнегең.

Қайырмасы:

Еркелетіп өсірген,

Айналайын дана әжем.

Мені жақсы көретін,

Сені жақсы көретін

Ірімшігін мейізін

Бізге сақтап беретін

• 
  Ата, әжелердің сендерге қандай ақыл – кеңестер айтады?
  
• 
  Сендер әжелеріңе қандай құрмет көрсетесіңдер?
  
• 
  Балалар,бас иіп сәлемдесу, алғыс айту, тіпті бір ауыз сөз айтпай жымиып бас ию – адамға деген құрметті, сыйластықты білдіреді. Адамға деген құрметің жымиып тұрып амандасудан басталады. Сый , құрмет үлкенге де, кішіге де көрсетіледі. Тіпті үлкендер өзінен жақсы кішілердің әдептілігін, көргендігін, тәрбиесін сыйлап бірінші болып амандасуы да мүмкін. Ризашылықтарын білдіріп, алғыс айтады, баталарын береді.
  

Балалар, өздеріңнің ерекше сыйлайтын адамдары туралы түсініктерін және оның қандай ісі, қасиеттері сыйлауға лайықты екенін айтып беру үшін тапсырма беремін.

Жағдаяттарды шешу

Оқушылардың адамгершілік құндылықтарын бекіте түсу мақсатында жағдаяттармен жұмыс жүргізіледі. Оқулықтағы берілген суреттерге қарап талдайды.

1. 
   Шығармашылық кезінде өзіңді қызықтырған сұрақ қойғың келді. Ол ........
   
2. 
   Сенің досың сыныптастарына ренжіп қалды. Себебі ...........
   
3. 
   Сабақ үстінде досыңа қызық әңгіме айтқың келді. Бірақ ...............
   

Оқулықтағы «Рақмет , ата» деген әңгімені оқып талдау.

• 
  Бұл жерде неғып тұрсың? – дедім.
  
• 
  Сізді күтіп тұрмын. Үлкен кісінің алдын кесіп өтуге болмайды ғой.
  
• 
  Ой, айналып кетейін, көп жаса! Атың кім?
  
• 
  Гүлнар.
  
• 
  Кімнің баласысың?
  
• 
  Әжемнің баласымын.
  

• 
  Үйде кішкентай Сая бар. Соған беремін. Рақмет, ата! жүзіме қуана қарады. Кіп -кішкентай Гүлнардың тәрбиелі, тәртіптіілігіне риза болып қоштастым.
  
• 
  Гүлнардың үлкенді сыйлайтынын, кіщіге қамқоршы екенін қандай іс - әрекеттерінен аңғаруға болады?
  
• 
  Атай Гүлнарға қандай ізеттілік көрсетті?
  

Оқулықтағы "Сахналау" айдарымен берілген өлеңді үш оқушы(автор, бір кісі, қария) рольдерде орындату арқылы кісілік-кішілік қарым-қатынасын айқындай түседі.

Кісілік-кішілік

Көп ойланып есебі, Кезек күтіп сөйлеспек.

Келсе, керек білгісі Көрсетсе, ізет білгендік.

Сөз сұрапты деседі Кеуде кере келмесе,

Қариядан бір кісі. Сол -Кісілік үлкендік

- Уа, қария, данамыз

Алайық бір түсініп,

Үлкендік деп не ұғамыз?

Дейміз нені кішілік?

- Ағайынмен, досымен

Тату болса, ісімен.

- Өлеңдегі кісілікке тән қасиеттерді айтып беріңдер?

- Кішілікке тән қасиеттер туралы айтыңдар?

Тыныштық сәті

- Балалар, денелеріңді түзу ұстап, бастарыңды жоғары көтеріп, ыңғайланып отырыңдар. Көздеріңді жұмсаңдар да болады. Ауаны терең жұтып, еркін тыныс алыңдар. Өздеріңнің тыныс алуларыңды бақылап, бақытқа, махаббат пен тыныштыққа толы таза, шипалы ауаның тұла бойларыңа толғанын сезініңдер. Ал енді көздеріңді ашсаңдар да болады.

Оқулықта сыйластық туралы Алпамыс пен Махаббаттың атынан берілген үзіндіге көңіл аударыңдар.

Адамдар өзара сыйласып, бір – бірінің жақсы, ізгі қасиеттерін құрметтесе, сыйластыққа қол жеткізеді.

Өзін – өзі сыйлайтын адам өзгелерді де сыйлай біледі.

Дәптердегі тапсырманы орындау жолын түсіндіру.

Сурет бойынша әңгіме құрастырып, дәптерге орындайды.

Берілген сөздердің щеңбер ішінде берілген отбасы мүшелерінің қайсысына қатысты екендігін тауып белгілеңдер және айтып беріңдер.

Оқушылар осы сабақтан алған әсерлерін төмендегі ән айту мен жалғастырып, сабақты аяқтаймын.

Біз көңілді ұланбыз,

Ән шырқаймыз, сайраңдап,

Бақытты елде туғанбыз,

Жаз гүліндей жайраңдап.

Бөбектерді қуантып,

Құрметтейміз қарттарды

Өнерге біз құмартып,

Өсіреміз бақтарды.

Шынығамыз, ойнаймыз

Жас ұрпақпыз талапты,

Жас қызығын тойлаймыз,