Бекітемін: Базарова Г
ҰМЖ тарауы: 7.1.ХҮІІІ ғасырдағы Қазақ хандығы
|
№179 орта мектеп
|
Күні: 10.10.2019ж
|
Мұғалімнің аты-жөні: Айтбай Балжан Сабыржанқызы
|
Сынып: 8
|
Қатысқандар -
|
Қатыспағандар -
|
Сабақтың тақырыбы
|
Абылай ханның ішкі және сыртқы саясаты
|
Оқу мақсаттары
|
7.3.1.2. Қазақ хандығының ішкі саяси жағдайын талдау
|
Зерттеу сұрағы
|
Дербес қазақ мемлекетін сақтап қалудағы Абылай ханның рөлі қандай?
|
Сабақ мақсаты
|
Барлығы: Абылай ханның жүргізген ішкі саясатының бағыттарын, ерекшеліктерін көрсетеді.
Көпшілігі: Абылай ханның жүргізген хандық билікті күшейту реформаларын тұжырымдайды.
Кейбірі: Мәліметтер негізінде Абылай ханның саяси портретін құрастырады.
|
Ойлау деңгейі
|
талдау
|
Бағалау критерийі
|
Абылай хан тұсындағы қазақ хандығының ішкі саясатта жүргізген реформаларының бағыттарын түсіндіреді
|
Тілдік мақсаттар
|
Оқушылар: Абылай ханның жүргізген ішкі саясатының бағыттарын, ерекшеліктерін түсіндіреді.
|
Негізгі ұғымдар:Отаршылдық, бодан, форпост, елшілік
|
Диалог/жазылым үшін пайдалы сөздіктер:Абылай ханның ішкі саясатының мақсаты.Абылайдың билер билігін алып, хандық биліктің беделін күшейтеді. Қазақ қоғамындағы шаруашылық түрлерімен сауда және қолөнер салаларын дамытады.
|
Талқылауға арналған сұрақтар:
Абылайдың бойында қандай қасиеттер бар?
Абылай жоңғарларға қарсы күресті ұйымдастыруда қандай еңбек сіңірді?
Абылай мемлекетінің ішкі дамуы барысын қалай сипаттауға болады?
|
Жазылымға арналған тапсырмалар:
Абылай хан туралы,оның жүргізген саясаты жайлы мәтінді оқып, кластер жасайды.
Мәтінді пайдалана отырып Абылайдың жүргізген ішкі саясатын анықтап, кесте толтырады.
Өтілген тақырып бойынша Абылай ханның саяси портретін құрып,тұжырымдайды.
|
Тарихи концепт
|
интерпретация
|
Құндылықтарға баулу
|
Патриотизм-көшбасшылық, төзімділік,жауапкершілік.
|
Пәнаралық байланыс
|
Әдебиет, география, математика
|
Алдыңғы білім
|
Кіші жүз хандықтары туралы мағлұмат біледі
|
Сабақтың барысы
|
Жоспарланған уақыт
|
Жоспарланған әрекеттер
|
Ресурстар
|
Басы
5 мин
5 мин
5мин
|
Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу, сабаққа зейінін аудару.
Берілген карточкаларды таңдау арқылы сынып оқушылары төрт топқа бөлінеді:
І топ – «Хандар»
ІІ топ – «Билер»
ІІІ топ – «Батырлар»
IV топ – «Сұлтандар»
Үй тапсырмасын сұрау. «Футбол ойыны» әдісі.
Қазақ даласын Орта Азияның ішкі аудандарына кіретін «Кілт және қақпа» деп атаған патша? (І Петр).
Жоңғарларда қарсы күресте қол бастап, ерекше көзге түскен қазақ батырлары? (Бөгенбай, Қабанбай, Малайсары, Есет, Айбиге, Ақтолтын, Гаухар және т.б).
Жоңғар хандығына қарсы 1728 жылы шайқас болған жер? (Бұланты)
Ауыр қайғы-қасірет символы «Елім-ай» әні пайда болған уақыт? (18ғ)
1693-1748 жылдары өмір сүрген мемлекет қайраткері, Кіші жүз ханы? (Әбілқайыр хан)
Кіші жүзді Ресейдің қол астына алу ұсынысын қабылдаған патшайым? (Анна Иоанновна)
ҚБ. «Бутерброд» әдісі
Бастапқы ынталандырушы материал
(Т) «Стоп-кадр»әдісі
Бейнематериал: Абылай хан-қазақтың ұлы ханы
Бейнероликте не көрсетілген?
Осы бейнероликтегі тұлға бұрыннан таныс па?
Бейнероликте қандай хандықты сипаттады?
Бүгінгі сабақтың тақырыбы қандай болмақ?
ҚБ. Ауызша мадақтау «Жарайсыңдар!», «Өте тамаша!» әдісі
|
Оқулық
Оқу құралдары
карточкалар
презентация
Бейнематериал: Абылай хан-қазақтың ұлы ханы
https://www.youtube.com/ watch?v=yWvIjHV50wU
|
Ортасы
15 мин
2 мин
5 мин
|
М сабақтың тақырыбы, мақсаттарымен таныстырады.
Тақырып: Абылай ханның ішкі және сыртқы саясаты
Оқу мақсаты: Қазақ хандығының ішкі саяси жағдайын талдау.
ТЖ. «Роунд-робин» әдісі. Постермен жұмыс. Оқушы бірінің айтқанын бірі қайталамай берілген тақырыпты айтып шығуы.Оқушы жаңа тақырып бойынша не біледі сол жайында кем дегенде сөйлем айтуы керек.
«Хандар» тобы: Абылай хан – Қазақ хандығының аса көрнекті саяси және мемлекет қайраткері;
«Билер»: Мәтінді пайдалана отырып Абылайдың жүргізген ішкі саясатын анықтап, кесте толтырады;
«Батырлар»: Мәтінді пайдалана отырып Абылайдың жүргізген сыртқы саясатын анықтап, кесте толтырады;
«Сұлтандар»: Абылайдың қазақ тарихында алатын орны.
ҚБ. «Достың бағасы» әдісі бойынша топтар бір-бірлерін 3 түрлі ой – тұжырым айту арқылы бағалайды. Сағат тілімен 1 топ – 2 топты, 2 топ - 3 топты, 3 топ - 1топтың жұмысын бағалайды.
Кері байланыс. «Ашық микрофон» әдісі.
1. Топтық жұмыста не үйрендің?
2. Қандай қиындықтар кездесті?
3. Қиындықты қалай еңсердің?
4. Қандай қосымша жаңа мәліметтер алдың?
(ЖТ) «Бірлескен жұмыс дағдысын қалыптастыру» әдісі - жұптық тапсырма.
1.Тарихи сынақ хат. Мәтінде берілген бос орынға тиісті сөздерді қойып, сөйлемді толықтырыңыз.
Абылай 1711 жылы Түркістан қаласында дүниеге келді. Шыққан тегін жасырып, Сабалақ атанған. Сөзге шебер әрі тапқыр еді. Ресейдің қол астына өтуді қабыл алғанына қарамастан, ол іс жүзінде Ресейге мүлде тәуелсіз ішкі және сыртқы саясат жүргізді. 1771 жылы Түркістан қаласында қазақтың бүкіл үш жүзінің ханы болып жарияланды. Абылай ішкі саясатында сот билігін күшейте түсті. Сонымен қатар белгілі қазақ билерінің, сондай- ақ атақты қазақ батырларының беделіне арқа сүйеді. Сондай күшті, ықпалды саяси тұлға Абылайдың кеңесшісі Бұқар жырау болды.
Тиісті сөздер: Бұқар жырау, 1711, сот билігін, Сабалақ, Түркістан.
Дескриптор: Мәтінде берілген бос орынға тиісті сөздерді қойып, сөйлемді толықтырады.
2. Математикалық ойын. Математикалық есептерді шешіп тарихи датаны тауып, сол жылға қатысты тарихи оқиғаны жазыңыз.
1. 415*4+50=1710 (Қарақорымда Жоңғарларға қарсы үш жүздің бас қосқан жылы)
2. 901 + (29*30) = 1771 (Абылай үш жүздің ханы болып жарияланды)
3. 3073 – (439*3) = 1756 (Қазақ жасақтары Қытай әскерлеріне қарсы Жоңғарияның ішкі бөлігіне жорық жасады).
Дескриптор: Берілген есептерді шығарып, тарихи оқиғаны жазады.
ҚБ. «Өзін-өзі» бағалау.
(Ж )Қалыптастырушы бағалау тапсырмасы.
Абылай ханның ішкі саясатының бағыттарын кестеге түсіру.
Тапсырма: Кестеге толтыру
р/с
|
Абылай ханның ішкі саясаттағы жүргізген реформалары
|
1
|
|
2
|
|
3
|
|
Бағалау критериі
|
Дескриптор
|
Абылай хан тұсындағы қазақ хандығының ішкі саясатта жүргізген реформаларының бағыттарын түсіндіреді.
|
Абылай хан билер кеңесінің құқығын шектеп, сот билігіне әкелген өзегерістерді жазады;
Ежелден келе жатқан рулар арасындағы мәселеге қойылған шектеулерді талдайды;
Шаруашылық,сауда және қолөнер саласындағы өзгерістерді анықтайды.
|
ҚБ «Жапондық бағалау» жұпаралық бағалау.
|
презентация
Оқулық, плакат, маркерлер
микрофон
Оқулық, карточкалар
Презентация
ҚБ.тапсырма парағы
|
Аяқталуы
3 мин
|
Рефлексия. «Білім ағашы» әдісі. Сабақ соңында оқушылар сабақтан алған әсерлерін және өз ойларын жапырақ тәріздес стикерлерге жазып, ағаш суретіне жабыстырады.
Үйге тапсырма: «Кім көп анықтама біледі?» әдісі термин сөздермен жұмыс.
«Абылай ханның ішкі және сыртқы саясаты» мәтінді оқу.
|
Оқулық,стикер
|
Қалыптастырушы бағалау парағы
Тақырып
|
7.3.2.1. Абылай ханның ішкі және сыртқы саясаты
|
Оқу мақсаты
|
7.3.1.2. Қазақ хандығының ішкі саяси жағдайларын талдау
|
Ойлаудағдыларының деңгейі
|
қолдану
|
Бағалау критериі
|
Абылай хан тұсындағы қазақ хандығының ішкі саясатта жүргізген реформаларының бағыттарын түсіндіреді.
|
Тапсырма:Кестеге толтыру
р/с
|
Абылай ханның ішкі саясаттағы жүргізген реформалары
|
1
|
|
2
|
|
3
|
|
4
|
|
|
Бағалау критериі
|
Дескриптор
|
Абылай хан тұсындағы қазақ хандығының ішкі саясатта жүргізген реформаларының бағыттарын түсіндіреді.
|
Абылай хан мемлекетті басқару жүйесіне енгізді.
Абылай билер кеңесінің құқығын шектеп, сот билігне қандай өзгеріс енгізді?
Ежелден келе жатқан рулар арасындағы мәселеге қойылған шектеулерді ата.
Шаруашылық,сауда және қолөнер саласындағы өзгерістерді ата
|
Тапсырма. Тарихи сынақ хат. Мәтінде берілген бос орынға тиісті сөздерді қойып, сөйлемді толықтырыңыз.
Абылай ______ жылы Түркістан қаласында дүниеге келді. Шыққан тегін жасырып, ________ атанған. Сөзге шебер әрі тапқыр еді. Ресейдің қол астына өтуді қабыл алғанына қарамастан, ол іс жүзінде Ресейге мүлде тәуелсіз ішкі және сыртқы саясат жүргізді. 1771 жылы ____________ қаласында қазақтың бүкіл үш жүзінің ханы болып жарияланды.
Абылай ішкі саясатында _________ күшейте түсті. Сонымен қатар белгілі қазақ билерінің, сондай- ақ атақты қазақ батырларының беделіне арқа сүйеді. Сондай күшті, ықпалды саяси тұлға Абылайдың кеңесшісі __________ болды.
Тиісті сөздер: Бұқар жырау, 1711, сот билігін, Сабалақ, Түркістан.
Дескриптор: Мәтінде берілген бос орынға тиісті сөздерді қойып, сөйлемді толықтырады.
Тапсырма. Математикалық ойын. Математикалық есептерді шешіп, тарихи датаны тауып, сол жылға қатысты тарихи оқиғаны жазыңыз.
1. 415*4+50= .
2. 901 + (29*30) =
3. 3073 – (439*3) =
Дескриптор: Берілген есептерді шығарып, тарихи оқиғаны жазады.
Тапсырма. Тарихи сынақ хат. Мәтінде берілген бос орынға тиісті сөздерді қойып, сөйлемді толықтырыңыз.
Абылай ______ жылы Түркістан қаласында дүниеге келді. Шыққан тегін жасырып, ________ атанған. Сөзге шебер әрі тапқыр еді. Ресейдің қол астына өтуді қабыл алғанына қарамастан, ол іс жүзінде Ресейге мүлде тәуелсіз ішкі және сыртқы саясат жүргізді. 1771 жылы ____________ қаласында қазақтың бүкіл үш жүзінің ханы болып жарияланды.
Абылай ішкі саясатында _________ күшейте түсті. Сонымен қатар белгілі қазақ билерінің, сондай- ақ атақты қазақ батырларының беделіне арқа сүйеді. Сондай күшті, ықпалды саяси тұлға Абылайдың кеңесшісі __________ болды.
Тиісті сөздер: Бұқар жырау, 1711, сот билігін, Сабалақ, Түркістан.
Дескриптор: Мәтінде берілген бос орынға тиісті сөздерді қойып, сөйлемді толықтырады.
Тапсырма. Математикалық ойын. Математикалық есептерді шешіп, тарихи датаны тауып, сол жылға қатысты тарихи оқиғаны жазыңыз.
1. 415*4+50= .
2. 901 + (29*30) =
3. 3073 – (439*3) =
Дескриптор: Берілген есептерді шығарып, тарихи оқиғаны жазады.
Достарыңызбен бөлісу: |
