«Қазақ халқы мәдениеті тарихи өлшемде: қазақ
халқының мәдени мұрасын сараптау»
Семинар сабақтың тақырыбы:
Орындаушы: Елиубаев Канат Омирбайулы
Топ: ББ 20-01
Тексерілді: Кудайбергенов С. Е.
2021 жыл.
ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
БИОЛОГИЯ ЖӘНЕ БИОТЕХНОЛОГИЯ ФАКУЛЬТЕТІ
БИОАЛУАНТҮРЛІЛІК ЖӘНЕ БИОРЕСУРСТАР КАФЕДРАСЫ
Жоспар:
I.
Кіріспе
II. Негізгі бөлім:
a)
Көшпенділер мәдениеті
b)
Көшпенділер жол серігі
c)
Көшпенділер музыка
мәдениеті
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Жаһандық
мәдениеттің
ырғақтарын
анықтаған
соң,
қазақ
мәдениетіне
тоқталайық.
Қазақтар
—
Қазақстан
Республикасының негізгі тұрғындары, әлемдегі
жалпы саны 16 миллионнан асады, исламдық
суперөркениеттің солтүстік шығыс жағын
мекендейді,
діні
жағынан
ханифиттік
мағынадағы мұсылман сунниттер, Алтай тіл
бірлестігінің
түрік
тобының
қыпшақ
топтамасына жатады.
Көшпенділер мәдениеті
Әрбір ұлттық мәдениет бос кеңістікте емес, адамдандырылған
қоршаған ортада әрекет етеді. Мәдени кеңістік оқшау, мәңгіге
берілген енші емес. Ол тарихи ағынның өрісі болып табылады.
Мәдени кеңістіктің маңызды қасиеті — оның тылсымдық сипаты.
Мысалы, «ата қоныс» ұғымы көпшелілер үшін қасиетті, ол өз
жерінің тұтастығының кепілі және көршілес жатқан мекендерге
де қол сұғуға болмайтындығын мойындайды. Қауымдық қатынас
мекендер егемендігінен туады. Ата қоныстың әрбір жағрафиялық
белгілері халық санасында киелі жерлер деп есептелінеді, яғни
қоршаған орта киелі таулардан, өзен- көлдерден, аңғарлар мен
төбелерден, аруақтар жататын молалардан т.б. тұрады.
Олардың
қасиеттілігі
аңыз-әпсаналарда,
жырлар
мен
көсемсөздерде болашақ ұрпақтарға мұра ретінде қалдырылған.
Белгілі
бір
парасаттылық,
ізгілік,
ұстамдылық,
интуициялық
жоғары
қабілеттері жоқ адамдар қатал далада өмір
сүре
алмас
еді.
Кеңістікке
үйлесімді
мәдениетте адам мен табиғаттың арасында
«қытай қорғаны» тұрған жоқ. Керісінше,
мәдениет
олардың
арасындағы
нәзік
үндестікті (гармонияны) білдіретін дәнекер
қызметін
атқарады.
Қазақтың
төл
мәдениетінде экологиялық мәселе әдептіліктік
жүйесіндігі обал және сауап деген ұғымдармен
тікелей байланыстырылды.
Табиғат аясындағы мәдениетті қатып-сеніп қалған,
өзгеріссіз әлем дейтін пікірлер де әдебиетте жиі
кездеседі. Алайда, бұл осы мәдениетке тынымсыз
қозғалыс тән екендігін аңғармаудан туады. Шексіз
далада
бір
орында
тоқталып
қалу
көшпелілік
Достарыңызбен бөлісу: |