Бағалау:Бір - бірін бағалау. (дұрыс әрі толық айтылған жауап үшін оқушылар қолдарын шапалақтайды)
Хорда ұғымы.
Орта перпендикулярдың анықтамасы.
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары:
7.3.2.25
диаметр мен хорданың перпендикулярлығы туралы теореманы дәлелдейді және қолданады
Сабақ мақсаттары:
-хорда мен диаметрдің перпендикулярлығын анықтау және теореманы дәлелдеу;
диаметр мен хорданың перпендикулярлығы туралы теореманы есептер шығаруда қолдану;
- хорда мен диаметрдің перпендикулярлығын дәлелдеуге берілген есептерде қолдану.
Бағалау критерийлері
- хорда мен диаметрдің перпендикулярлығын анықтайды және теореманы дәлелдейді;
- диаметр мен хорданың перпендикулярлығы туралы теореманы есеп шығаруда қолданады;
- хорда мен диаметрдің перпендикулярлығын дәлелдеуге берілген есептерде қолданады.
Language Objective
Қазақ
Русский
English
Радиус Радиус Radius
Диаметр Диаметр Diameter
Шеңбер Окружность Circle
Хорда Хорда Chord
Хорда ортасы Середина хорды Mid-chord
Хордаға Перепендикулярно Perpendicular
перепендикулярлы хорде to the chord
Топтық жұмыс
І топ
«Хордаға перпендикуляр болатын диаметр оны тең екі бөлікке бөледі» теореманы дәлелдеу.
ІІ топ
«Хорданы ортасынан қиятын диаметр оған перпендикуляр» теореманы дәлелдеу.
Көмек:
Дәлелдеуді орындауда радиустар жүргізіңіз
Теорема. Егер диаметр хордаға перпендикуляр болса, онда ол хорданы қақ бөледі.
Теорема. Хорданың ортасы арқылы өтетін диаметр хордаға перпендикуляр болады.
К
Е
Дәлелдеуі. АВ хордасының ұштарын шеңбердің центрімен қосамыз. Сонда АОВ үшбұрышы пайда болады. АО=OB=R болғандықтан АОВ үшбұрышы тең бүйірлі. Берілгені бойынша ОЕ﬩АВ. Олай болса, ОС﬩АВ. Сөйтіп, ОС – АОВ тең бүйірлі үшбұрышының биіктігі. Ендеше ОС медиана да болады. Осыдан АС=СВ
Дәлелдеуі. АВ шеңбердің хордасы, ал С оның ортасы болсын. АОВ табаны АВ болатын теңбүйірлі үшбұрыш, себебі ОА және ОВ қабырғалары шеңбердің радиусы, яғни олар тең. Ал ОС теңбүйірлі үшбұрыштың медианасы, ендеше ОС биіктікте бола алады. Ендеше хорданың ортасы арқылы өтетін диаметр хордаға перпендикуляр.
«Ойлан, жұптас, бөліс» жұптық жұмыс
Центрі О нүктесінде болатын шеңбердің LM хордасы радиусқа тең. Осы хордаға перпендикуляр болатын EK диаметрі жүргізілген. EK диаметрі мен LM хордасы А нүктесінде қиылысады. LА кесіндісінің ұзындығы 12,4 см.
a) есептің шарты бойынша суретін салыңыз;
b) LM хордасының ұзындығын табыңыз;
c) EK диаметрінің ұзындығын табыңыз;
d) ОLM үшбұрышының периметрін табыңыз.
Дескриптор
сызбасын сызады;
шеңбер диаметрі мен хордасының перпендикулярлығы туралы теореманы қолданады;
хорданың ұзындығын анықтайды;
диаметр ұзындығын табады;
үшбұрыш периметрін табады.
Бағалау: Жұптар бірін – бірі бағалайды.
Өздік жұмыс
Дұрыс тұжырымдарды анықтаңыз
Дескриптор:
хорда ортасы арқылы өтетін диаметр оған перпендикуляр екенін біледі;
хорда ортасы арқылы өтетін диаметр хорданы қаққа бөлетінін түсінеді;
