Тақырып: Әдіс,әдістемелік тәсіл,әдістеме,әдістемелік қатынас,әдістемелік бағыт
жүктеу/скачать 29,22 Kb.
|
СӨЖ
|
СӨЖ Тақырып: Әдіс,әдістемелік тәсіл,әдістеме,әдістемелік қатынас,әдістемелік бағыт. Орындаған:Берікқызы А. Боп-31 Әдіс , метод (гр. 'μέθοδος',methodes зерттеу не тану жолы, бір нәрсеге жетудің жолы) — көздеген мақсатқа жетудің тәсілі, тәртіпке келтірген қызмет жүйесі. Әдіс философияда зерттелетін нәрсенің ойша нұсқасын жасау үшін қажетті таным құралы болып табылады. Әдіс - нақты бір міндетті шешуге арналған әрекетті практикалық не теориялық тұрғыдан игерудің біршама біркелкі тәсілдерінің, операцияларының жиынтығы. Педагогикада білім беру мен тәрбие әдістерін жасау мен оларды жіктеу проблемасы негізгілердің бірі болып табылады. Ғылымның алдына қоятын негізгі мақсаты –өз нысанын жан-жақты танып білу, оның белгісіз сырларын, заңдылықтарын ашып айқындау. Мұндай мақсатты орындау үшін ғалымдар зерттеудің әр түрлі амал-тәсілдерін қолданады. Ондай амал-тәсілдердің жүйесі мен жиынтығын зерттеу әдістері деп атайды. Тіл білімінің зерттеу әдістеріне айтылғанда әдіс (метод), әдістеме (методика), әдіснама (методология) және тәсіл (прием) деген терминдері қолданылады. Алдыңғы үшеуінің ішіндегі ең жалпысы және мағынасы жағынан ауқымдысы –әдіснама да, ал нақтылысы –әдіс термині. Әдіснама (методология) –жаратылыс пен қоғам өміріндегі құбылыстардың зерттеудің, танып-білудің, түсіндірудің жалпы ғылымдық, философиялық бағыт-бағдарын, жолын көрсетеді. Ол барлық ғылым салаларына ортақ. Мысалы: бұрынғы Кеңес Одағындағы мұндай әдіснамалық принцип –тарихи материализм немесе маркстік диалектика деп аталынған. Ол барлық ғылым салаларына басшылық жасады және бірден-бір ғылыми жол деп есептелінді. Ал әдіс (метод) дегеніз –әр ғылымның тек өзіне ғана тән арнаулы зерттеу жолы, амалы. Яғни ол –әр ғылымның өз нысанын теориялық тұрғыдан зерттеуде қолданылатын амал-тәсілдердің жиынтығы. Мысалы: биология ғылымында –биологиялық әдіс, тіл ғылымында –структуралық әдіс деген сияқты. Әдіс, белгілі дәрежеде, әдіснамаға тәуелді, соған бағынады. Әдіснама дүниедегі алуан түрлі құбылыстарды ғылыми тұрғыдан танып-білудің жалпы ұстанымдарын белгілейді. Әрбір ғылым өз нысанын зерттеуде қандай әдіс қолданса да, оны ортақ әдіснамалық ұстанымға бағындырады. Тәсіл (прием) –ол бір әдістің ішіндегі одан гөрі майдарақ, одан гөрі нақтылау келеген іс жүргізу амалы. Тәсіл қажетті материалды қалай жинауды, қалай екшеп сұрыптауды, қалай топтап жіктеуді айқындап береді. Бұл жағынан алғанда тәсіл әдістің көмекші құралы қызетін атқарады. Зерттеу әдістері мен тәсілдерін таңдау –зерттеушінің өз еркіндегі нәрсе емес, ол –жұмыстың тақырыбына және алдына қойған мақсаты мен міндеттеріне қарай айқындалатын нәрсе. Әрбір ғылыда біренеше әдіс болуы мүкін. Мәселен, тәл білімінде мынадай әдістер бар: сипаттамалық әдіс, салыстырмалы әдіс, салыстырмалы-тарихи әдіс, салғастырмалы әдіс, структуралық әдіс, статистикалық немесе сандық әдіс т.б. Әдістеме — педагогика ғылымының жеке пәндерден берілетін білім көлемі мен мазмұнын негіздеп, оны оқытудың тиімді әдістерін зерттейтін бір саласы. Тұтасынан алғандағы жас ұрпақты тәрбиелеу мен оқыту процесінің заңдылықтарын дидактика зерттейді. Ол заңдылықтардың жеке пәндерді оқытудағы көрінісін және әр пәнді оқытудың өзіне ғана тән заңдылықтарын пәндік дидактика қарастырады. Бұлардың әрқайсысына тән өзіндік ерекшеліктеріне байланысты оқыту Әдістемелері бар. Дене жаттығуларының әдістері"Әдіс" деген түсінік педагогикалық немесе биомеханикалық тұрғыдан түсіндірілуге тиісті. Педагогикалық тұрғыдан дене жаттығуларының әдісі деп қимыл-козғалысын орындаудың ен тиімді жолын айтады. Стандартты әдіс дегеніміз шынығушылардың ең қолайлы, негізгі, керекті қимьшды орындауды көрсететін әдісі деп білеміз. Стандарттық әдіс негізін көп өзгерістерге үшыратпайды және орындалатын «атгығулардьщ кейбір бөлшектерін орындауда ауытку мүмкіндіктерін жхжка шығармайды. Әдістің жекелігі екі бағытта жүзеге асырылады: жалпы адам жасының және адамдардың жеке тобының дене дайындығына байланысты стандарггы әдіс деңгейінде өзгерістер енгізетін кездегі типтік жекелік жолымен жүзеге асырылады. Спорттык-әдістік шеберлік дәл осы дербес жеке әдістің жогарғы дәрежесін бейнелейді. Әдетте, тәжірибеде бүл *стилі" деп сипатгалады. Қимылды құрайтын козғалыстын орындалуы бірдей емес, сондыктан зл әдістін негізін және оның бөлшектерін айыра білу жөн. Бүл сәтте екі игида есепке альшады. Біріншісі, қозғалыс-қимылдары тұтастай болуға Іжісіі дейтін болсақ, оған кіретін әрбір козғалыстың орындау сапасына тауелді. Екіншісі - әдіс негізі және оның бөлшектері деген түсінік мұғалім «ызметінде екі жақты орындалады. Бірінші жағдайда ол қимылды талдауға жэне жаттығулар кұруға пайдаланылады, екіншісінде оку барысының өзі үшін, окушы нчгарын бағыттау үшін пайдаланылады. Қозғалыс кимылын талдауда оның әдісінің негізі деп сол қимылдың белгілерін бейнелейтін козғалыстарды және белгіленген қимылды ерындау үшін міндетгі козғалысты есептейді. Әдіс негіздерінін бір юзғалысын орындамау қимылдың тұтастай дүрыс болмауына әкеліп юғады. Мысалы, ұзындыкқа секіру кезінде аяқ-колдын кызметіне байланысты орындалу әдістік ерекшеліктерін байқауға болады. Әдістің негізі жетекші бөлшектерден күралады. Осы бөлшектердін шімді орындалуы көрсеткіштерге тікелей байланысты екендігін байкауға белады. Мысалы, тіреп секіруде қолмен итеру негізгі белшек екендігін және ветиженің осы қозғалысқа тікелей тәуелді екенін аңғару қиын емес. Қозғалыс-кимылына үйреткен кезде әдістің негізі мен бөлшектерін жеке беліп карау, козғалыс міндетгерінің мазмұнына байланысты. Егер осы козғалысты игеру үшін адам бойындағы касиеттерінің ең жогарғы мүмкіншіліктерін керсету кажет болатын болса (шапшаң жүгіріп өту, биікке секіру т.б.) негізгі әрекеті кинематикалык сипаггама тұрғысынан болады, ал белшегі ретінде динамикалық сипаттама да болуы мүмкін. Алдыңғы және келесі жаттығулардың қасиетін арттыруға арналған жаттығулар күрделі қимылдарды игеруге қолайлы жағдайларды туғызадьц немесе төмендеуі мүмкін (мысалы, алға қарай аунап түсуден кейін тепе-теңдік жағдайында қимыл жасауға үйретуде қиыншылықтарға әкеп тірейтін жағдайлар туындайды). Бүндай әсерлердің қаншалықты үзаққа баруы оқушылардың дайындық деңгейіне тікелей байланысты. Жаттығулардың тиімділігін есепке альш отыру кейінгі жаттығулар жиынтығының кешенін (комплексін) жасауда шешуші талаптарды құрайды. Гигиеналық талаптар дене тәрбиесі жүйесінің сауықтыру бағыты бар қағидаларын жүзеге асыруда шешуші қозғаушы күш болып табылады. Оның ең басты мақсаты — дене жаттығуларын адамның өмір қызметінің құрамдас бөлігі ету. Екінші жағынан, дене жаттығуларының тиімділігі тек қана гигиеналық талаптарды сақтаған жағдайда ғана жоғары болмақ. Дене тәрбиесінің арнаулы қүралы болмаса да, гигиеналық талаптар дене тәрбиесі міндеттерін толық өз дәрежесінде шешуде үлкен маңызға ие болады. Қаншалықты педагогикалық жүйе жақсы ұйымдастырылғанымен, тамақтану тәртібі (режимі) бүзылып жатса, керекті мөлшерде үйықтамаса, жаттығулар тазалық жағдайы жоқ жерде өткізілсе, овда педагогикалық жұмыс барысы ешқашан да күткендегідей нәтиже бермейді. Сондықтан да дене тәрбиесі бойынша мектеп бағдарламасывда оқушылардың гигиеналық талабының көлемін анықтайтын ілімдік материалдар көрсетілген. жүктеу/скачать 29,22 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|