Трансформатор

Трансформатор
Трансформатор (
лат.
 transformo – түрлендіремін) – кернеулі айнымалы токты жиілігін
өзгертпей басқа кернеулі айнымалы токқа түрлендіретін статикалық
электрмагниттік құрылғы. Трансформатордың жұмыс істеу принципі электро-
магниттік индукция құбылысына және параметрлік эффектіге негізделген. Негізгі
элементтері магнитөткізгіш және онда орналасқан бірінші реттік орамалар (БРО) мен
бір немесе бірнеше екінші реттік орамалардан (ЕРО) тұрады. Трансформатордың
барлық орамалары бір-бірімен индуктивті түрде, ортақ 
магнит
өрісімен байланысқан.
Бірқатар Трансформаторларда екінші реттік орама қызметін бірінші реттік ораманың
бір бөлігі атқарады,
[1]
мұндай Трансформаторларды 
автотрансформаторлар
деп
атайды. Бірінші реттік орамаларның шықпаларын (Трансформатордың кірісі)
айнымалы кернеу көзіне, ал Екінші реттік орамаларның шықпаларын жүктемеге
қосады. Бірінші реттік орамалардағы 
айнымалы ток
магнитөткізгіште айнымалы
магнит ағынын, ал Екінші реттік орамалардағы өзара 
индукция
 
электр қозғаушы күш
(ЭҚК) тудырады. Бірінші және екінші реттік орамалардағы кернеулердің қатынасы
олардағы орамдар санының қатынасына тең болады. Түрлендіретін ток түріне қарай
1 фазалы және 3 
фазалы
Трансформаторлар болады. Атқаратын қызметіне қарай
олар күштік немесе қоректендіру Трансформаторлары (электр 
энергиясын
таратуға
арналған), жоғары кернеулі сынақ Трансформаторлары, ток немесе кернеу
импульстерін түрлендіру үшін қолданылатын импульстік Трансформаторлар, үлкен
токтар мен кернеулерді өлшеуге арналған өлшеуіштік Трансформаторлары, жоғары
жиілікті кернеулерді түрлендіруге арналған радиожиілікті Трансформаторлар және
радиоэлектрондық құрылғылардың қоректендіруші блоктарында қолданылатын
радиотрансформаторларға, т.б. бөлінеді. Импульстік Трансформаторлар мен
қоректендіру Трансформаторлары бірнеше Гц-тен 2 МГц-ке дейінгі жиілікте,
радиожиілікті Трансформаторлар 500 МГц-ке дейінгі жиілікте жұмыс істейді.
Трансформаторлардың магнитөткізгіштігі магниттік өтімділігі жоғары
материалдардан (мысалы, электртех. 
болат
 таспаларынан, магнитодиэлектриктер

мен фериттерден) жасалады. Электрмен жабдықтау жүйелерінде, негізінен майлы
Трансформаторлар қолданылады. Күштік Трансформаторлар Қазақстанда Кентау
трансформатор зауытында шығарылған. Қазіргі кезде 
электр
-механикалық
жабдықтар осы зауыттың негізінде құрылған Трансформатор ААҚ-да шығарылады.
[2]