Орталық жүйке жүйесінде қозудың таралу ерекшеліктері.
170.Жүйке орталығы – бұл:
а) мидың шектеулі аймақтарында орналасқан нейрондардың жеке тобы;
б) ОЖЖ әртүрлі бөліктерінде орналасқан, белгілі бір рефлексті жүзеге асыруға қажет
немесе белгілі бір функцияны реттеуге бағытталған нейрондар жиынтығы;
в) ОЖЖ әртүрлі бөліктерінде орналасқан, әртүрлі рефлекстерді немесе бірнеше
функцияларды реттеуге қажет нейрондар жиынтығы;
г) мидың шектеулі аймақтарында орналасқан, әр түрлі рефлекстерді немесе
бірнеше функцияларды реттеуге қажет нейрондардың жеке тобы;
д) ОЖЖ шашыранды орналасқан, функцияны реттеуге үйлесімсіз қатысатын нейрондар
тобы.
171. Жүйке орталықтарының қандай қасиеті жүйке талшықтарына қарағанда олар
арқылы қозу импульсінің кешеуілдеп өткізіеуіне себеп болады?
а) қозуды баяу өткізу;
б) қозудан кейінгі құбылыс;
в) қозу ырғағы трансформациясы;
г) қозуды бір жақтылы өткізу.
172. Тітіркендіргіштің рецепторға әсерінен бастап жауап реакциясы пайда
болғанға дейінгі уақыт аталуы:
а) синапстық тежелу;
б) рефлекс уақыты;
в) рецептордың латентті кезеңі;
г) рефлекстің орталық уақыты;
д) жұмыс мүшесінің латенттік кезеңі.
173. Тюрк әдісімен рефлекс уақытын анықтағанда қолданылатын тітіркендіргіш:
а) тұз қышқылы;
б) ас тұзы;
в) сірке қышқылы;
г) күкірт қышқылы;
д) Рингер ерітіндісі.
174. Рефлекстік акт тітіркендіргіш әсері жойылысымен тоқталмауын көрсететін
құбылыстың аталуы:
а) қозуды баяу өткізу;
б) қозудан кейінгі құбылыс;
в) қозудың жинақталуы;
г) қозу ырғағы трансформациясы;
д) қозуды бір жақтылы өткізілуі.
175. Ұзаққа созылған қозудан кейінгі құбылыс байланысты…..
а) ұзақ ырғақты тітіркендіруден кейін туындайтын нейрон мембранасының
іздік деполяризациясына;
б) гуморалдық тітіркендіргіш әсеріне;
в) рефлекстік орталықтағы тұйық нейрондық тізбектермен жүйке импульсі
қозғалысына;
г) нейрон аралық синапстардағы қозу өткізілудің бұзылуына;
д) оттегі тапшылығына сезімталдыққа.
176. Жүйке орталықтарының үнемі қозып тұруы аталады:
а) жүйке орталықтары қажуы;
б) жүйке орталықтары тонусы;
в) улы заттарға сезімталдық;
г) оттегі тапшылығына сезімталдық;
д) жүйке орталықтарында қозудың жинақталуы.
177. Кеңістікті жинақталу байқалады….:
а) афферентті жүйкені немесе рецепторды дара тітіркендіргенде;
б) афферентті жүйкені немесе рецепторды ырғақты тітіркендіргенде;
в) бір рецептивтік аймақта орналасқан екі рецепторды қатар тітіркендіргенде;
г) бір рецептивті аймақта орналасқан екі рецепторды кезекпен тітіркендіргенде;
д) әртүрлі рецевтивті аймақты екі рецепторды қатар тітіркендіргенде.
178. Жүйке орталықтарының қажуы неге байланысты?
а) жүйке ұшындағы синтезделген медиатор қорының артуымен, жүйке
жасушасынын постсинапстық мембранасының медиаторға
сезімталдығының артуымен; жүйке жасушасының энергетикалық қорының өсуімен;
б) жүйке талшықтарының ұшындағы синтезделген медиатор қорының
азаюымен, жүйке жасушасының постсинапстық мембранасының
медиаторға сезімталдығының артуымен, жүйке жасушасының энергетикалық қоры
азаюымен;
в) талшық ұшындағы синтезделген медиатор санының артуымен,
постсинапстық мембрананың медиаторға сезімталдығының артуымен,
жүйке жасушасының энергетикалық қоры өсуімен;
г) жүйке ұшында синтезделген медиатор қорының күрт төмендеуімен, жүйке
жасушасының постсинапстық мембранасының медиаторға сезімталдығы
түсуімен, жүйке жасушасының энергетикалық қорының кемуімен;
д) жүйке ұшында синтезделген медиатор қорының азаюымен, жүйке
жасушасының постсинапстық мембранасының медиаторға
сезімталдығының артуымен, жүйке жасушасының энергетикалық қорының
өсуімен.
179. Қан айналымы толығымен тоқтаған кезде жұлынының функциясы қашан
қалпына келеді (минут)?
а) 20-30; б) 5-6; в) 15-20; г) 50-60; д) 30-40.
180. Құсу рефлексін қоздырады:
а) лобелин;
б) мескалин;
в) апоморфин;
г) кардиазол;
д) стрихнин.
181. Стрихнин әсері:
а) тежегіш синапстарға тосқауыл қоя отырып ОЖЖ қозғыштығын күрт арттыру;
б) әртүрлі галлюцинациялар тудыру;
в) құсу орталығын қоздыру және құстыру;
г) тыныс алу орталығын қоздыру;
д) қоздырғыш синапстарға тосқауыл қою және ОЖЖ тежеу.
182. Жүйке орталықтарының өзіне келіп түскен импульстердің жиілігі мен ырғағын
өзгерте алу касиеті:
а) қозуды баяу өткізу;
б) қозудан кейінгі құбылыс;
в) қозу жинақталуы;
г) қозу ырғағы трансформациясы;
д) қозуды бір жақтылы өткізу.
183. Афферентті нейроннан эфферентті нейронға қозуды орталық ішімен өткізуге
кеткен уақыт аталуы:
а) синапстық баяулау;
б) рефлекс уақыты;
в) рефлекстің латентті кезеңі;
г) рефлекстің орталық уақыты;
д) жұмыс мүшесінің латентті кезеңі.
184. Жүйке орталығының қажуы байланысы:
а) ұзаққа созылған ырғақты тітіркендіруден кейін түзілген үздік деполяризациямен;
б) гуморалды тітіркендіргіш әсерімен;
в) рефлексті орталықтағы тұйық нейрондық тізбекте қозу импульсі циркуляциясы;
г) нейронаралық синапстардағы қозу өткізу бұзылуы;
д) оттегі жетіспеушілігіне сезімталдық.
185. ОЖЖ әртүрлі деңгейінде орналасып, белгілі бір рефлекті жүзеге асыруға немесе
функцияны реттеуге қажетті нейрондар жиынтығының аталуы:
а) рефлекс;
б) синапс;
в) жүйке орталығы;
г) рефлекстік доға;
д) үйлесімділік.
186. Жүйке талшығының медиаторды бөлуіне және оның постсинапстық мембранаға
өтуіне қажетті уақыт алалуы:
а) синапстық кешеуілдеу;
б) рефлекс уақыты;
в) рефлекстің латентті кезеңі;
г) рефлекстің орталық уақыты;
д) жұмыс мүшесінің латентті кезеңі.
187. Рефлекс уақытын анықтауға қолданылатын әдіс:
а) Павлов әдісі; б) Сеченов әдісі; в) Ухтомский әдісі; г) Тюрк әдісі;
д) Введенский әдісі.
188. Тітіркендіргіш күші мен рефлекс уақыты арасындағы тәуелділік:
а) тітіркендіргіш неғұрлым күшті болса, рефлекс уақыты соғұрлым ұзақ;
б) тітіркендіргіш неғұрлым күшті болса, рефлекс уақыты соғұрлым қысқа;
в) тітіркендіргіш неғұрлым әлсіз болса, рефлекс уақыты соғұрлым қысқа;
г) тәуелділік жоқ;
д) тәуелділік жоқ фазалы өзгеріп отырады.
189. Қысқа мерзімді қозудан кейінгі құбылыс немен түсіндіріледі?
а) ұзаққа созылған ырғақты тітіркендіргіш әсерінен туындайтын нейрон
мембранасының іздік деполяризациясымен;
б) гуморальді тітіркендіргіштер әсерімен;
в) рефлексті орталықтағы тұйық нейрондық тізбекпен жүйке импульстері
циркуляциясымен;
г) нейрон аралық синапстарда қозу өткізілуінің бұзылуымен;
д) оттегі жетіспеушілігіне сезімталдықпен.
190. Афференттік жүйке талшығын ұзақ уақыт тітіркендіргенде жүйке орталығының
рефлексті жаубының біртіндеп төмендеуі және соңында толығымен жойылуы қалай
аталады:
а) жүйке орталықтарының рефлексті тонусы;
б) жүйке орталықтары қажуы;
в) қозудан кейінгі құбылыс;
г) қозу ырғағы трансформациясы;
д) жүйке орталықтарындағы жинақталу.
191. Жүйке орталықтарының рефлексті тонусын сақтап тұруға ықпал жасайды:
а) жүйке орталықтарынан тарайтын эфферентті импульстер мен гуморальді
тітіркендіргіштер;
б) көрші жүйке орталықтарынан түскен қоздырғыш импульстер;
в) афферентті және эфферентті импульстер;
г) шеткі рецепторлардан ОЖЖ түсетін афферентті импульстер мен гуморалды
тітіркендіргіштер;
д) көрші жүйке орталықтарының тежегіш импульстері.
192. Афферентті жүйкені немесе рецепторды белгілі бір деңгейдегі жиілікке дейін өсіріп
тітіркендіргенде жүйке орталықтарының рефлексті жауапты күшейтуі немесе
жауапқа қатысатын жүйке талшығы мен рецептор саны арттыра алу қасиеті аталуы:
а) қозуды баяу өткізу;
б) қозудан кейінгі құбылыс;
в) қозудың жинақталуы;
г) қозу ырғағы трансформациясы;
д) қозуды бір жақтылы өткізу.
193. Оттегі тапшылығына айрықша сезімтал жасушалар:
а) жұлында;
б) сопақша мида;
в) ортаңғы мида;
г) ми қыртысында;
д) аралық мида.
194. Қан айналымы толық тоқтағаннан кейін қанша уақыттан соң ми бағаны функциялары
қалпына келеді (мин)?
а) 20-30; б) 5-6; в) 15-20; г) 50-60; д) 30-40.
195. Тыныс алу орталығын қоздырады:
а) лобелин; б) мескалин; в) апоморфин; г) кардиазол; д) стрихнин.
196. Апоморфин әсері:
а) тежегіш синапстарда блокада жасау арқылы ОЖЖ қозғыштығын күрт арттырады;
б) галлюцинация тудырады;
в) құсу орталығын қоздырды және құстырады;
г) тыныс алу орталығын қоздырады;
д) қоздырғыш синапстарда блокада жасайды және ОЖЖ тежелу тудырады.
197. Жүйке орталықтарының периферияға салыстырмалы тыныштық күйде қозу
импульстерін жіберу қасиетінің аталуы:
а) жүйке орталығының қажуы;
б) жүйке орталығының тонусы;
в) улы заттарға сезімталдық;
г) оттегі жетіспеушілігіне сезімталдық;
д) жүйке орталықтарындағы жинақталу.
198. Рецепторды тітіркендіруден жауап реакциясы туғанға дейінгі уақыт:
а) синапстық баяулау;
б) рефлекс уақыты;
в) рецепторлардың латентті кезеңі;
г) рефлекстің орталық уақыты;
д) дене мүшесінің латентті кезеңі.
199. Рефлекстік іс-әрекеттің тітіркендіргіш әсері жоғалғаннан кейін бірден тоқталмай біраз
созылуы қалай аталады?
а) қозудың баяу өткізілуі;
б) қозудан кейінгі құбылыс;
в) қозу жинақталуы;
г) қозу ырғығы трансформациясы;
д) қозуды бір жақтылы өткізу.
200. Рефлекстік доғаға тән қозу импульстеріне қозғалыстық бағыт беретін жүйке орталығы қасиеті:
а) қозудың баяу өткізілуі;
б) қозудан кейінгі құбылыс;
в) қозудың жинақталуы;
г) қозу ырғағы трансформациясы;
д) қозуды бір жақтылы өткізу.
201. Афферентті нейроннан эфференттіге орталық ішінде қозу өткізілгендегі уақыт аталуы:
а) синапстық кешеуілдеу;
б) рефлекс уақыт;
в) рефлекстің латентті кезеңі;
г) рефлекстің орталық уақыты;
д) жұмыс мұшесінің латентті кезеңі.
202. Тюрк әдісін нені анықтауға қолданады?
а) синапс лабильділігін;
б) рефлекс уақытын;
в) бұлшық ет хронаксиясын;
г) синапс қажуын;
д) жүйке орталығы орналасуын.
203. Жүйке орталықтарының қозу импульсінің жиілігі мен ырғағын өзгерте алу қасиеті
қалай аталады?
а) қозудың баяу өткізілуі;
б) қозудан кейінгі құбылыс;
в) қозудың жинақталуы;
г) қозу ырғағы трансформациясы;
д) қозуды бір жақтылы өткізу.
204. Суретте жүйке орталығының қандай қасиеті көрсетілген?
а) ұзаққа созылған қозудан кейінгі құбылыс;
б) қысқа мерзімді қозудан кейінгі құбылыс;
в) қозу иррадиациясы;
г) қозу ырғағы трансформациясы;
д) қозудың жинақталуы.
205. Жүйке орталықтарының қажуына себепкер:
а) ұзақ уақыт ырғақты тітіркендіргішпен әсер етуден нейрон мембранасындағы іздік
деполяризация;
б) гуморальді тітіркендіргіш әсері;
в) рефлексті орталықтағы тұйық нейрондық тізбек бойымен қозудың қозғалуы;
г) нейрон аралық синапстарда қозудың өткізілуі бұзылуы;
д) оттегі жетіспеушілігіне сезімталдық.
206. Уақыттық жинақталу байқалады:
а) афферентті жүйкені немесе рецепторды дара тітіркендіргішпен тітіркендіргенде;
б) афферентті жүйкені немесе рецепторды ырғақты тітіркендіргішпен
тітіркендіргенде;
в) бір рецептивті алаңда орналасқан екі рецепторды бір мезгілде тітіркендіргенде;
г) бір рецептивті алаңда орналасқан екі рецепторды кезекпен тітіркендіргенде;
д) әртүрлі рецептивті алаңда орналасқан екі рецепторды бір мезгілде тітіркендіргенде.
207. Синапстық кідіру уақыты тең болады:
а) 0,5 мсек; б) 0,1-0,2 мсек; в) 0,8 мсек; г) 1,5-2 мсек; д) 2,0-2,5 мсек.
208. Оттегі тапшылығына сезімталдығы төмен жасушалар орналасады:
а) жұлында;
б) сопақша мида;
в) ортаңғы мида;
г) ми қыртысында;
д) аралық мида.
209. Қан айналымы толық тоқтағаннан кейін ми жарты шарлары қыртысының орталықтары функциялары қай уақыттан соң қалпына келеді (мин)?
а) 20-30; б) 5-6; в) 15-20; г) 50-60; д) 30-40.
210. Тежегіш синапстар блокадасы арқылы ОЖЖ қозғыштығын күрт артырады:
а) лобелин;
б) мескалин;
в) апоморфин;
г) кардиазол;
д) стрихнин.
211. Лобелин әсері:
а) тежегіш синапстарында блок туғызу арқылы ОЖЖ қозғыштығын күрт арттырады;
б) галлюцинация тудырады;
в) құсу орталығы қоздырады және құстырады;
г) тыныс алу орталығын қоздырады;
д) қоздырғыш синапстарда блок туғызу арқылы ОЖЖ тежелу тудырады.
212. Жүйке талшықтарына қарағанда жүйке орталықтарында қозу баяу таралуына
себепкер қасиет:
а) қозудың баяу өткізілуі;
б) қозудан кейінгі құбылыс;
в) қозудың жинақталуы;
г) қозу ырғағы трансформациясы;
д) қозуды бір жақтылы өткізу.
213. Тюрк әдісімен рефлекс уақытын анықтағанда қолданылатын тітіркендіргіш:
а) түз қышқылы;
б) ас тұзы;
в) сірке қышқылы;
г) күкірт қышқылы;
д) Рингер ерітіндісі.
214. Ұзақ уақыт афференттік жүйке талшығын тітіркендіргенде жүйке орталығының
рефлекстік іс-әрекетінің біртіндеп әлсіреп және соңынан толығымен тоқтауы….:
а) жүйке орталықтары рефлекстік тонусы;
б) жүйке орталықтары рефлекстік қажуы;
в) қозудан кейінгі құбылыс;
г) қозу ырғағының трансформациясы;
д) жүйке орталығындағы қозу жинақталуы.
215. Тежелу – бұл:
а) жасуша мембранасының тітіркендіргіш әсерінен туындаған электрлік,
физикалық, термиялық, құрылыстық және функциялық өзгерістер
жиынтығымен сипатталатын биологиялық күрделі процесс;
б) табалдырық асты күші бар тітіркендіргішке ұлпаның жауап реакциясы;
в) қозудың әсерінен туындайтын, қозуды әлсірететін тәуелсіз жүйке процесі;
г) жүйке орталығының тұрақты қозу процесі;
д) тітіркендіргіш әсерінен жасуша мембранасының активті деполяризациясы.
216. Орталық тежелуді ашқан ғалым:
а) Ухтомский; б) Павлов; в) Введенский; г) Боудич; д) Сеченов.
217. Сеченов тәжірибесінде ОЖЖ қай деңгейде кеседі?
а) ми сыңарлары;
б) сопақша ми;
в) ортаңғы ми;
г) көру төмпешіктері;
д) мишық.
218. Айрықша күшті тітіркендіргіш әсерінен мотонейрондарды қорғайтын тежелу түрі –
а) қайтымды;
б) пессимальді;
в) реципрокты;
г) орталық;
д) пресинапстық.
219. Пресинапсты тежелуге құрылымдық негіз бола алатын синапстар:
а) аксосоматикалық;
б) аксодендриттік;
в) аксоаксоналды;
г) дендродендриттік;
д) дендросоматикалық..
220. Постсинапстық тежелудің ерекшеліктері:
а) стрихнин әсерінен үдейді;
б) стрихнин әсерінен жойылады;
в) ацетилхолин әсерінен үдейді;
г) мембрананың күшті іздік гиперполяризациясы дамитын болса қозудан соң
түзіледі;
д) жүйке-бұлшық ет препаратында жүйкені жоғары пессимальді жиілікті
тітіркендіргенде.
221. Қозудан кейінгі тежелу механизмі:
а) тежегіш медиатор әсерінен постсинапстық мембрана гиперполяризациясы
нәтижесінде дамиды;
б) тежегіш медиатор әсерінен постсинапстық мембрана деполяризациясы
нәтижесінде дамиды;
в) аксоаксоналды тежегіш синапстарда қозу импульстерін өткізудің жартылай
немесе толық блокадасы кезінде дамиды;
г) мембрананың күшті іздік гиперполяризациясы дамитын болса қозудан соң
түзіледі;
д) жүйке-бұлшық ет препаратында жүйкені жоғары пессимальді жиілікті
тітіркендіргенде.
222. ОЖЖ үйлесімді іс- әрекетін қамтамасыз ету мақсатында нейрондар мен жүйке процестерінің өзара қатынасының аталуы:
а) қозу;
б) локальді жауап
в) рефлекстік тонус;
г) тежелу;
д) координация.
223. Ұзақ уақыт және күшті тітіркендіргіштермен тітіркендіргенде жүйке импульстерінің өз рефлекстік орталықтарымен қоса жанында орналасқан орталықтарды да жауап реакциясына қосып алу қасиеті:
а) иррадиация;
б) реципрокты иннервация;
в) доминантты ошақ;
г) конвергенция;
д) индукция.
224. Доминанталы орталықты зерттеген ғалым –
а) Сеченов;
б) Ухтомский;
в) Введенский;
г) Боудич;
д) Бургиньон.
225. Доғалары ортақ соңғы жолға біріктірілетін рефлекстер жіктелуі:
а) шартты және шартсыз;
б) қоздырғыш және тежегіш;
в) одақты және антогонисті;
г) уақыттық және кеңістікті;
д) афферентті және эфферентті.
226. Тежелуден кейінгі қозудың тууы қалай аталады?
а) оң кезекті индукция;
б) теріс кезекті индукция;
в) теріс бір мезгілді индукция;
г) оң бір мезгілді индукция;
д) қозудан кейінгі құбылыс.
227. Пайда болған қозу орталығы өзінің айналасында тежелу тудыруы:
а ) кезекті оң индукция;
б) кезекті теріс индукция;
в ) бір мезгілді теріс индукция; + -
г) бір мезгілді оң индукция;
д) қозудан кейінгі құбылыс;
228.. Доминанттық жүйке орталығына тән емес қасиет:
а) қозуларды жинанақтай алмау;
б) қозудың тұрақтылығы;
в) қозулардың жинақтай алу қасиеті;
г) инерттілік;
д) жоғары қозғыштық.
229. Антагонист бұлшық еттерде байқалатын тежелу түрі –
а) қайтымды;
б) пессимальді;
в) реципрокты;
г) орталық;
д) пресинапстық.
230. Қозудың әсерінен туындайтын, қозуды әлсірететін тәуелсіз жүйке процесінің аталуы:
а) қозу;
б) локальді жауап;
в) рефлекстік тонус;
г) тежелу;
д) тетанусты жиырылу.
231. Тежегіш Реншоу жасушалары қайда орналасқан?
а) ми қыртысында;
б) жұлында;
в) ортаңғы мида;
г) аралық мида;
д) сопақша мида.
232. Орталық тежелуді ашқанда И.М.Сеченов көру төмпешігіне не салды?
а) NaCI кристаллдары;
б) H2 SO4 кристаллдары;
в) 1% KCI ерітіндісі;
г) 5% новокаин ерітіндісі;
д) 1% стрихнин ерітіндісі.
233. Жүзеге асуы үшін міндетті түрде тежегіш құрылымдарды қажет ететін тежелу түрлері:
а) постсинапстық, пресинапстық;
б) постсинапстық, пессимальді;
в) постсинапстық, қозудан кейін тежелу;
г) пресинапстық, қозудан кейін тежелу;
д) пресинапстық, пессимальді.
234. Пессимальді тежелу механизмі:
а) тежегіш медиатор әсерінен постсинапстық мембрана гиперполяризациясы
нәтижесінде дамиды;
б) тежегіш медиатор әсерінен постсинапстық мембрана деполяризациясы
нәтижесінде дамиды;
в) аксоаксоналды тежегіш синапстарда қозу импульстерін өткізудің жартылай
немесе толық блокадасы кезінде дамиды;
г) мембрананың күшті іздік гиперполяризациясы дамитын болса қозудан соң
түзіледі;
д) жүйке-бұлшық ет препаратында жүйкені жоғары пессимальді жиілікті
тітіркендіргенде.
235. Тежегіш синапстарды тежеу арқылы постсинапстық тежелуді жоятын зат:
а) лобелин;
б) стрихнин;
в) апоморфин;
г) кардиазол;
д) мескалин.
236. Координация дегеніміз:
а) жасуша мембранасының тітіркендіргіш әсерінен туындаған электрлік,
физикалық, термиялық, құрылыстық және функциялық өзгерістер
жиынтығымен сипатталатын биологиялық күрделі процесс;
б) табалдырық асты күші бар тітіркендіргішке ұлпаның жауап реакциясы;
в) қозудың әсерінен туындайтын, қозуды әлсірететін тәуелсіз жүйке процесі;
г) жүйке орталығының тұрақты қозу процесі;
д) ОЖЖ үйлесімді іс-әрекетін қамтамасыз етуге бағытталған нейрондар мен
жүйке процестерінің өзара қатынасы.
237. Тітіркендіргіш күшін арттыру:
а) қозу иррадиациясы аймағын тарылтады;
б) қозу иррадиациясы аймағын кеңітеді;
в) қозу иррадиациясы аймағынан әсер етпейді;
г) қозу иррадиациясы аймағын фазалы өзгертеді;
д) рефлекс уақытын ұзартады.
238. Стимул әсері аяқталған соң үстем ошақта қозуды ұзақ ұстай алу қасиеті аталды:
а) жинақтауға қабілеттілік;
б) жоғары қозғыштық;
в) инерттілік;
г) индукция;
д) конвергенция.
239. Координацияның бұл принципіне сай, бір топты бұлшық еттердің орталығының қозуды антогонист бұлшық еттердің орталығында ілеспелі тежелу тудырады. Бұл қай принцип?
а) иррадиация;
б) индукция;
в) реципрокты иннервация;
г) ортақ соңғы жол;
д) доминанта.
240. Қозудан кейін тежелудің туу құбылысы неге жатады:
а) оң кезекті индукция;
б) теріс кезекті индукция;
в) теріс бір мезгілді индукция;
г) оң бір мезгілді индукция;
д) қозудан кейінгі құбылыс.
241. Бұл принцип бойынша қалыпты күйде біртұтас ағза тіршілігі үшін жүйке жүйесінде белгілі бір ошақ үстемдік көрсетіп, өзге жүйке орталықтарының жұмысын өзгертіп немесе өзіне бағындырып отыруы қажет.Бұл қай принцип?
а) иррадиация;
б) индукция;
в) реципрокты иннервация;
г) ортақ соңғы жол;
д) доминанта.
242. . Қарама қарсы таңбалы екі түрлі процестің бір жүйке орталығы маңында бір мезгілде байқалауы:
а) кезекті оң индукция;
б) кезекті теріс индукция;
в) рефлекстік тонус;
г) бір мезгілді индукция;
д) парабиоз.
243. Постсинапстық тежелуге жататындар:
а) пессималды, Сеченовтік, реципрокты;
б) Сеченовтік, реципроты, қайтымды;
в) қозудан кейінгі тежелу, реципрокты, қайтымды;
г) Сеченовтік, қайтымды, пресинапстық;
д) қайтымды, пессималды, қозудан кейінгі.
244. Тежегіш медиаторға жататындар:
а) ацетилхолин, серотонин;
б) ацетилхолин, ГАМҚ;
в) ГАМҚ, глицин;
г) глицин, ацетилхолин;
д) серотонин, глицин.
245. Көру төмпешіктеріне NaCI кристаллдарын салғаннан кейін бақаның артқы аяғын бүгу рефлексі уақыты қалай өзгереді?
а) ұзарады;
б) өзгермейді;
в) қысқарады;
г) қысқарып барып ұзарады;
д) ұзаққа созылған фазалық өзгеріс туындайды.
246. Тежегіш құрылымдар қатысуынсыз туындайтын тежелу түрі:
а) реципрокты, орталық;
б) қайтымды, пресинапстық;
в) пессимальді, қозудан кейінгі тежелу;
г) орталық, пресинапстық;
д) реципрокты, қайтымды.
247. Тежегіш медиатордың қатысуымен постсинапстық мембрана гиперполяризациясы есебінен пайда болатын тежелу түрі:
а) пресинапстық;
б) пессимальді;
в) постсинапсты;
г) қозудан кейінгі тежелу;
д) тежелудің барлық түрі
248. Пресинапстық тежелу механизмі:
а) тежегіш медиатор әсерінен постсинапстық мембрана гиперполяризациясы
нәтижесінде дамиды;
б) тежегіш медиатор әсерінен постсинапстық мембрана деполяризациясы
нәтижесінде дамиды;
в) аксоаксоналды тежегіш синапстарда қозу импульстерін өткізудің жартылай
немесе толық блокадасы кезінде дамиды;
г) мембрананың күшті іздік гиперполяризациясы дамитын болса қозудан соң
түзіледі;
д) жүйке-бұлшық ет препаратында жүйкені жоғары пессимальді жиілікті
тітіркендіргенде.
249. Реншоу жасушасында синапс құрып, мотонейрон денесінде тежегіш синапс арқылы
тежелу тудыратын тежелу:
а) қайтымды тежелу;
б) пессимальді тежелу;
в) реципрокты тежелу;
г) пресинапсты тежелу;
д) қозудан кейінгі тежелу.
250. ОЖЖ әртүрлі афферентті талшықтардан импульстер түсіп бір аралық немесе
эффекторлы нейрондарда түйісуі мүмкін. Бұл құбылыс координацияның қай
принципіне негіз болады?
а) иррадиация;
б) реципрокты иннервация;
в) доминантты ошақ;
г) конвергенция;
д) индукция.
251. ОЖЖ уақытша үстемдік жасайтын орталықтың аталуы:
а) бағынышты;
б) доминантты;
в) индукциялық;
г) тежегіш;
д) пессимальді.
252. Бірнеше әртүрлі рецепторлы аппаратты тітіркендіру нәтижесінде туындайтын бір
ғана рефлексті іс әрекет қандай принцип есебінен жүзеге асады?
а) иррадиация;
б) индукция;
в) реципрокты иннервенция;
г) ортақ соңғы жол;
д) доминанта.
253. Қоздырғыш немесе тежегіш тітіркендіргіштерден әсері аяқталған соң жүйке
орталықтарында байқалатын контрасты өзгерістер негізінде жатады:
а) иррадиация;
б) бір мезгілді индукция;
в) кезекті индукция;
г) конвергенция;
д) окклюзия.
254. Пайда болған тежелу орталығының өз айналасында қозу тудыруы:
а) кезекті оң индукция;
б ) кезекті теріс индукция;
в ) бір мезгілді теріс индукция; - +
г) бір мезгілді оң индукция;
д) қозудан кейінгі құбылыс;
255. Доминантты жүйке орталығына тән емес қасиет:
а) қозғыштықтың төмен болуы;
б) қозудың тұрақтылығы;
в) қозуларды жинақтай алу қасиеті;
г) иннерттілік;
д) жоғары қозғыштық.
256.Секрециясын тікелей қанға немесе ұлпа сұйықтығына бөліп шығаратын, арнамалы
мүшелердің аталуы:
а) сыртқы секреция бездері;
б) ішкі секреция бездері;
в) орталық жүйке жүйесі;
г) вегетативтік жүйке жүйесі;
д) өткізгіш жүйе.
257. Троптық гормондар түзіледі:
а) қалқанша бездерде;
б) гипофиздің аралық бөлігінде;
в) гипофиздің артқы бөлігінде;
г) гипофиздің алдыңғы бөлігінде;
д) қалқансерік безінде.
258. Рилизинг- факторлардың түрлері:
а) либериндер және статиндер;
б) либериндер және пептидтер;
в) статиндер және пептидтер;
г) либериндер және ферменттер;
д) статиндер және ферменттер.
259. Гормондардың негізгі қасиеттері:
а) физиологиялық белсенділігі төмен, дистантты әсер, бауырда тез бұзылу;
б) физиологиялық белсенділігі жоғары, контактілі әсер, бауырда тез бұзылу;
в) физиологиялық белсенділігі жоғары, дистантты әсер, бауырда тез бұзылу;
г) физиологиялық белсенділігі төмен, дистантты әсер, бауырда баяу бұзылу;
д) физиологиялық белсенділігі төмен, контактілі әсер, бауырда тез бұзылу.
260. Қандай гормондарға арнамалық тән:
а) аминоқышқылдар туындылары;
б) белокты-пептидті гормондар;
в) стероидтар;
г) гормондардың үш тобы да;
д) гормондардың барлық топтарына, бұл қасиет тән емес.
261. Гормондардың заттар синтезделуін үдету және оларды жинақтай алу әсерінің
аталуы:
а) катаболизмдік;
б) анаболизмдік;
в) кинетикалық;
г) коррекциялаушы;
д) морфогенетикалық.
262. Жұмыс мүшелерінің белгілі бір қызметтеріне ғана жауап беретін гормондар
әрекетінің аталалуы:
а) катаболизмдік;
б) анаболизмдік;
в) кинетикалық;
г) коррекциялаушы;
д) морфогенетикалық.
263. Ұлпа және мүшелер қызметтерін белсенді өзгертетін гормондар әрекетінің
аталалуы:
а) катаболизмдік;
б) анаболизмдік;
в) кинетикалық;
г) коррекциялаушы;
д) морфогенетикалық.
264. Гормондардың түзілуінің аз мөлшерде болуы:
а) гипофункция;
б) гормондар тепе-теңдігі;
в) гиперфункция;
г) гормондық көрсеткіштер;
д) гормондар балансы.
265. Химиялық табиғатына қарай гормондар болады:
а) полипептидтер және белктар, аминоқышқылдар және стероидтар;
б) белоктар, майлар және стероидтар;
в) аминоқышқылдар, көмірсулар, майлар;
г) дәрумендер, белоктар, көмірсулар;
д) микроэлементтер, аминоқышқылдар, белоктар.
266. Эндокриндік бездер бөліп шығаратын заттар аталуы:
а) простангландиндер;
б) метаболиттер;
в) гормондар;
г) ферменттер;
д) дәрумендер.
267. Гипоталамуста бөлініп, аденогипофиздің тропты гормондарын реттейтін факторлар
аталуы:
а) тромбоцитарлы факторлар;
б) плазмалық факторы;
в) Хагеман факторлар;
г) фибрин тұрақтандырушы фактор;
д) рилизинг-факторлар.
268. Либериндер мен статиндердің нысаны болып табылады:
а) гипоталамус;
б) гипофиз;
в) қалқанша безі;
г) бүйрек үсті безі;
д) ұйқы безі.
269. Либериндер мен статиндердің гипофизге әсері:
а) тропиндер бөлінуін басым етеді;
б) тропиндер бөлінуін реттейді;
в) тропиндер бөлінуін әсер етпейді;
г) либериндерді реттейді, ал тропин бөлінуін статиндер басым етеді;
д) либериндерді басым етеді, ал тропин бөлінуін статиндер басым етеді;
270. Негізгі алмасуды арттыру, ағзада қуат түзілуі мен оны ағзада пайдалануына
қатысатын гормондар әсері аталады:
а) катаболизмдік;
б) анаболизмдік;
в) кинетикалық;
г) коррекциялаушы;
д) морфогенетикалық.
271. Формалы түзілу процестері, дифферинцировкасы, өсуі, метаморфоз үдетуге
гормондар әсері аталады:
а) катаболизмдік;
б) анаболизмдік;
в) кинетикалық;
г) коррекциялаушы;
д) морфогенетикалық.
272. Белгілі гормондардың әсерін қабылдауға бейімделген, арнамалы рецепторлары бар
мүше аталуы:
а) жұмыс мүшесі;
б) орындаушы мүше;
в) нысанды- мүше;
г) мүше-эффектор;
д) мүше-тасмалдаушы.
273. Гормондардың көп мөлшерде түзілуі:
а) гиперфункция;
б) гормондық тепе-теңдігі;
в) гипофункция;
г) гормондық көрсеткіш;
д) гормондық баланс.
274. Қанда гормондар қандай күйде кездеседі:
а) көмірсулармен байланысқан;
б) майлармен байланысқан;
в) микроэлементтермен байланысқан;
г) белоктармен байланысқан және еркін;
д) поливитаминдермен байланысқан.
275. Төменде аталған бездердің қайсысы аралас бездерге жатады:
а) тимус;
б) қалқанша безі;
в) ұйқы безі;
г) эпифиз;
д) гипофиз
276. Ағзаға түскен белоктармен оның ыдыраған көлемін не арқылы анықтайды:
а) бөлініп шыққан зар;
б) бөлініп шыққан нәжіс;
в) азотты тепе-тендік;
г) тердің құрамында бөлініп шыққан су;
д) бөлініп шыққан мочевина.
277. Рубнер ендірген тозу коэффициенті – бұл:
а) май қорынан ыдыраған май;
б) тыныштық күйдегі деннің 1 кг салмағына шағып есептелгенде, жоғалтқан
белоктың ең аз көлемі;
в) физиологиялық белсенді күйдегі деннің 1 кг салмағына шағып есептелгенде,
жоғалтқан белоктың ең аз көлемі;
г) тағам құрамында түскен көмірсулардың жалпы көлемінен ыдыраған және
сіңірілген көмірсулар;
д) физиологиялық белсенді күйдегі ыдыраған көмірсулар мен майлар мөлшелері.
278. Тыныс алу коэффициенті – бұл:
а) тағам құрамында ағзаға түскен және зәр мен тер құрамында шығарылып тастаған
азот көлемінің арақатынасы;
б) бөлінген көмірқышқыл көлемі;
в) бөлінген азот көлемі;
г) сіңірілген оттегі көлемі;
д) бөлінген көмірқышқылы мен сіңірілген оттегі көлемдерінің арақатынасы.
279. Негізгі алмасу:
а) жоғары физикалық жүктеме кезіндегі қуат жұмсау көлемі;
б) орташа жүктеме заңына сай қуат жұмсау көлемі;
в) сергек ағзадағы зат алмасу және қуат жұмсаудың минимальды көлемі;
г) ұйықтап жатқан адамда зат алмасу және қуат жұмсаудың минимальды көлемі;
д) ұйықтап жатқан адамда зат алмасу және қуат жұмсаудың максимальды көлемі.
280. Ассимиляция процесi дегеніміз:
а) iшек қабырғасы арқылы қоректiк заттардың сіңірілуі;
б) ағзаға қоректік заттардың түсуі;
в) ағзадан ыдырау өнiмдерiнiң шығарылуы;
г) күрделі жоғары молекулалы заттар синтезi;
д)нәтижесiнде қуат бөлiнетiн тiрi материя ыдырауы.
281. Жылу түрiнде адам бөлiнетiн энергияның шамамен қандай бөлiгiн жоғалтады (%):
а) 20 ; б) 80; в) 70; г) 10; д) 30
282. Майдың физиологиялық калориялық коэффициентінің қалыпты көлемін көрсетіңіз
(ккал):
а) 9,3 б) 5,4 в) 4,1 г) 8,6 д) 6,4
283. Қандай қоректiк зат тотыққанда калориялық эквивалент өте жоғары мөлшерде
болады?
а)белоктар тотығуы;
б) майлар тотығуы;
в) көмiрсулар тотығуы;
г) май, белок, көмiрсулардың бiрдей қоспасы ;
д) заттар табиғатына тәуелсiз
284. Биокалориметрде ағзаның бөліп шығарған жылуы көлемiн тiкелей есептейтiн әдiс:
а) жанама калориметрияның жабық тәсiлi;
б) тура калориметрия;
в) жанама калориметрияның ашық тәсiлi;
г) валды алмасуды анықтау;
д) газ анализiнiң толық емес әдiсi;
285. Тағамның арнамалы -динамикалық әсерi негiзiнде мына механизм жатыр:
а) күрделi рефлекстік;
б) нейрогуморалды;
в) күрделi рефлекстік және нейрогуморалды;
г)жасуша мембранасы арқылы заттарды активтi тасымалдау;
д) жасуша мембранасы арқылы заттарды пассивтi тасымалдау;
286.1л оттегiн қабылдағанда бөлiнетiн жылу көлемiн атайды;
а) тыныстық коэффициентi;
б) оттегiнiң калориялық эквивалентi ;
в)изодинамия;
г) қоректiк заттарының жылу коэффициентi;
д) калориялық коэффициент;
287. Тұрақты температурасы бар жануарларды атайды:
а) суық қанды ;
б) гетерометрмдi ;
в) гомойотермдi ;
г) гипертермдi;
д) пойкилометрмдi
288. Қалыпты физиологиялық жағдайда ағзада тәулiк бойына қажеттi белок көлемi :
а) 20-50г; б) 80-100г; в) 60-70г; г) 30-40г; д) 10-20.
289.1 кг белок жанғанда бөлініп шығатын жылу көлемі, яғни калориялық коэффициенті:
а) 4,1 ккал;
б) 9,3 ккал;
в) 4,8 ккал;
г) 8 ккал;
д) 5,5 ккал.
290. Бірінші топты құрайтын, жұмысы физқикалық еңбекті қажет етпейтін, адамдардың
қуат шығыны:
а) 2200-3300 ккал;
б) 2350-3500 ккал;
в) 2500-3700 ккал;
г) 2900-4200 ккал;
д) 2200-4200 ккал.
291. Азоттық тепе-теңдік – бұл:
а) ағзаға тағам арқылы түсіп, зәр мен тер арқылы бөлінетін азот мөлшерінің
арақатынасы;
б) ағзаға тағам арқылы түскен азот мөлшері;
в) ағзаға ауа арқылы түскен азот мөлшері;
г) ағзаға ауа және тағам арқылы түскен азот мөлшері;
д) ағзаға зәр және тер арқылы бөлінген азот мөлшері.
292 Тыныштық кезде ересек адам үшін тозу коэффициенті орта шамамен қандай
көлемді құрайды:
а) тәулігіне дене салмағына 1 кг шаққанда 0,028-0,065 г азот;
б) тәулігіне дене салмағына 1 кг шаққанда 2- 2,5 г азот;
в) тәулігіне дене салмағына 1 кг шаққанда 1- 1,5 г азот;
г) тәулігіне дене салмағына 1 кг шаққанда 0,001-0,008 г азот;
д) тәулігіне дене салмағына 1 кг шаққанда 0,1-0,8 г азот.
293. Дене салмағы 70 кг ер адамның негізгі алмасуы орта шамамен тең:
а) 1500 ккал;
б) 1700 ккал;
в) 1000 ккал;
г) 800 ккал;
д) 500 ккал.
294. Ағзада қандай жағдайда 1 л О2 пайдаланғанда көп көлемді зат молекуласы тотығады:
а) белоктар, майлар, көмірсудың бірдей көлемді қосындылары қоспасы тотыққанда;
б) майлар тотыққанда;
в) белоктар тотыққанда;
г) көмірсулар тотыққанда;
д) зат табиғатына байланыссыз.
295. Терiден 1 мл су буланғанда организм қанша жылу жоғалтады?
а/ 56 ккал; б/ 5,6 ккал; в/ 0,056 ккал; г/ 0,58 ккал; д/ 560 ккал
296. Негiзгi алмасу - бұл:
а) бұлшық ет жұмысы кезiндегi организмнiң энергетикалық шығыны;
б) ағзаның тағам қабылдауы кезiнде энергетикалық шығыны;
в) ағзаның бұлшық ет және психикалық тыныштық кезiндегi энергетикалық
шығыны;
г)ағзаның қоршаған ортаның температурасы өзгерген кездегi энергетикалық
шығыны;
д) ағзаның атмосфералық қысым өзгеруi кезiндегi энергетикалық шығыны;
297. Тыныстық коэффициентi – бұл қандай қатыс:
а) бөлiнген оттегi көлемiнiң сiңiрiлген көмiрқышқыл газына;
б) бөлiнген көмiрқышқыл газының сiңiрiлген оттегi көлемiне;
в) бөлiнген көмiрқышқыл газынның көлемiнiң деммен шыққан оттегi көлемiне;
г) дем шығарғанда бөлініп шыққан көмiрқышқыл газынның сiңiрiлген оттегi
көлеміне;
д) бөлiнген көмiрқышқыл газы көлемiнiң сiңiрiлген көмiрқышқыл газы көлемiне;
298. Биологиялық жүйелердегі қуаттың кірісі мен шығысы теңдестігін дәлелдейді:
а) арнамалы қуат заңы;
б) тағамның арнамалы-динамикалық заңы;
в) термодинамиканың І заңы;
г) термодинамиканың ІІ заңы;
д) Старлинг заңы.
299. Белоктардың калориялық коэффициенті тең (ккал):
а) 3,6;
б) 9,3;
в) 7,3;
г) 6,7;
д) 4,1.
300. Тағамдық рациондағы қоректiк заттардың /белок, май, көмiрсу/ оптималды ара
қатынасы:
а/ 1:2:1;
б/ 1:1:1 ;
в/ 2:1:3;
г/ 1:1:4;
д/ 4:3:3;
301. Қалыпты физиологиялық жағдайда ағзаға тәулік бойы қажетті көмірсу көлемі:
а) 400-450 г;
б) 80-100 г;
в) 205-300 г;
г) 1000 г;
д) 150-300 г.
302. 1 г май жанғанда бөлініп шығатын жылу көлемі, яғни калориялық коэффициенті:
а) 4,1 ккал;
б) 9,3 ккал;
в) 4,8 ккал;
г) 8 ккал;
д) 5,5 ккал.
303. Екінші топты құрайтын, физикалық жұмысты қажет етпейтін механикаланған еңбек
істеушілер және кісі күтуші адамдардың қуат шығыны:
а) 2200-3300 ккал;
б) 2350-3500 ккал;
в) 2500-3700 ккал;
г) 2900-4200 ккал;
д) 2200-4200 ккал;
304. Азоттық тепе-тендік байқалады:
а) ағзаға түскен азот көлемінің ағзадан шығарылған азот көлемінен артуы;
б) ағзаға түскен азот көлемінің ағзадан шығарылған азот көлемінен кем болуы;
в) ағзаға түскен және шығарылған азот көлемінің теңдесуі;
г) құрамында азот бар қосылыстардың пластикалық маңызының қуаттықтан жоғары
болуы;
д) құрамында азот бар қосылыстардың пластикалық маңызының қуаттықтан төмен
болуы.
305. Орта жастағы, орта бойлы және орта салмақты адамның негізгі алмасуы тең (1
сағатта 1 кг салмаққа шаққанда):
а) 1 ккал;
б) 0,5 ккал;
в) 0,1 ккал;
г) 2 ккал;
д) 1,5 ккал.
306. Тағамның арнамалы-динамикалық әсері:
а) жұмыстың қажеттілігі;
б) негізгі алмасу;
в) тамақтану кезінде және тағам заттарын сіңіргенде, қуаттың артуы және зат
алмасудың белсенділігі;
г) тиімді әрекет коэффициенті;
д) жылу мен механикалық қуаттың шығуы.
307. Негізгі алмасуды анықтаудың стандартты шарты:
а) ұйқы кезінде, ашыққанда, 23-25о С температурадағы бұлшық ет және психикалық
тыныштықта;
б) сергек кезінде, тағам қабылдағаннан кейін 2 сағаттан соң, 18-20о С
температурадағы бұлшық ет және психикалық тыныштықта;
в) сергек кезде, ашыққан кезде, 18-20о С температурада орташа жүктемелі жұмыс
кезінде;
г) сыртқы ортаның қоздырғышы әсері кезінде, ашыққан кезде, сергек кезіндегі 18-20
о С температурадағы бұлшық ет тыныштығы;
д) сергек кезде, ашыққан кезде, 18-20о С температурадағы бұлшық ет және
психикалық тыныштықта.
308. Майлар мен көмірсулар коректенген кезде алмасу орта шамамен көбейеді:
а) 31-32%;
б) 40-50%:
в) 14-15%;
г) 70-80%;
д) 90-95%.
309. Калориялық коэффициенті- бұл:
а) 100 гр зат жанғанда бөлінетін қуат мөлшері;
б) 1 гр зат жанғанда бөлінетін жылу мөлшері;
в) 50 гр зат жанғанда бөлінетін жылу мөлшері;
г) 25 гр зат жанғанда бөлінетін қуат мөлшері;
д) 75 гр зат жанғанда бөлінетін қуат мөлшері.
310. «Беткейлік» заңын алғаш рет ашқан:
а) Старлинг, Франк;
б) Рубнер, Рише;
в) Ольнянская, Слонин;
г) Рубнер, Павлов;
д) Ольнянская, Павлов.
311. Орташа шамамен ересек адамның тәулік бойы қажетті белок көлемі:
а) 100-120 гр;
б) 125-140 гр;
в) 140-155 гр;
г) 165-180 гр;
д) 200-215 гр.
312. Калориясына сай бір коректік заттарды басқалармен алмастырудың аталуы:
а) калориялық эквивалент;
б) респирациялық коэффициент;
в) изодинамия заңы;
г) изометрия;
д) жылулық коэффициенті.
313. Ағзадан бөлінген жылу көлемі қандай өлшеммен өлшенеді:
а) мВ;
б) м/сек;
в) калориямен;
г) моль;
д) г%.
314. Қалыпты физиологиялық жағдайда ағзаға тәулік бойы қажетті май көлемі:
а) 100 г;
б) 100 г артық;
в) 70 г;
г) 400 г;
д) 500 г.
315. 1 г көмірсу жанғанда бөлініп шығатын жылу көлемі, яғни калориялық коэфициенті:
а) 4,1 ккал;
б) 9,3 ккал;
в) 4,8 ккал;
г) 8 ккал;
д) 5,5 ккал.
316. Үшінші топты құрайтын, физикалық жұмысты қажет ететін механикаланған еңбекті
істеушілер және кісі күтуші адамдардың қуат шығыны:
а) 2200-3300 ккал;
б) 2350-3500 ккал;
в) 2500-3700 ккал;
г) 2900-4200 ккал;
д) 2200-4200 ккал.
317. Ағзада қуат құрылуын анықтау үшін қандай әдіс қолданылады:
а) тура және жанама калориметрия әдісі, валдық алмасуды анықтау;
б) тек тура калориметрия, негізгі алмасуды анықтау;
в) тек жанама калориметрия, негізгі алмасуды анықтау;
г) оқшауланған қарынша, Гаррисон-Бенедикт;
д) негізгі және валдық алмасуды анықтау, Крог аспабы.
318. Асратян бойынша уақытша байланыс түзілу схемасы:
а) қыртыс - қыртыс;
б) қыртыс асты – қыртыс асты;
в) қыртыс – қыртыс асты - қыртыс;
г) қыртыс асты - қыртыс – қыртыс асты;
д) қыртыс асты - қыртыс.
319. Сыртқы тежелудің түрлерін атаңыз:
а) өшетін, индукциялық;
б) дифференциалды, шартты тежегіш;
в) шектен тыс, кешігетін;
г) шектен тыс, индукциялық;
д) дифференциалды, индукциялық.
320. Шартты рефлекс көлемі бағынатын заң:
а) «барынша немесе ештеңе емес»;
б) күштердің салыстырмалы заңы;
в) орташа күштер;
г) Мажанди;
д) дененің беткей қабаты.
321. Қыртыс пен қыртыс астын кескенде, шартты рефлекторлық реакция қалай
өзгереді:
а) ұлғаяды;
б) жойылады;
в) бас кезінде жойылып, кейін қалпына келеді;
г) азаяды;
д) өзгеріссіз.
322. Қандай тежелу түрі ми қыртысы нейрондарын айрықша күшті тітіркендіргіштер
әсерінен қорғайды?
а)шартты тежегіш;
б) өшетін;
в) ажыратқыш;
г) шектен тыс;
д) индукциялық.
323. Шартты рефлекстердің орталығы орналасқан:
а) аралық мида;
б) жұлында;
в) ортаңғы мида;
г) мишықта;
д) үлкен жарты шарлар қыртысында.
324. Ішкі тежелу түрі:
а) индукциялық;
б) шектен тыс;
в) дифферениалды;
г) өшетін тежегіш;
д) өшпейтін тежегіш.
325. Қандай тітіркендіргіш жануарда шектен тыс тежелу тудырады:
а) табалдырық асты;
б) табалдырық асты, жиі қайталанатын;
в) табалдырықтан күшті;
г) табалдырықты, сирек қайталанатын;
д) дара, табалдырық асты
326. Туындайтын рефлекс:
а) ұстап алу рефлексі;
б) қарашық рефлексі;
в) тізе рефлексі;
г) бағдарлама рефлексі;
д) құсу рефлексі.
327. Кез келген құбылыстың себепсіз туындамайтындығын түсіндіретін И.П.Павловтың
рефлекстік теориясы принципі:
а) анализ;
б) құрылымдық;
в) синтез;
г) детерминизм;
д) конвергенция.
328.Үлкен жарты шарлар қыртысын алып тастау шартты рефлексті өзгерте ме?
а) шартты рефлекс сақталады;
б) шартты рефлекс жойылады;
в) шартты рефлекс әлсіз болады;
г) шартты рефлекс біраз уақыттан кейін қалпына келеді;
д) шартты-рефлекстік реакция азаяды.
329. Шартсыз тамақтану рефлексінің орталығы орналасқан:
а) аралық мида;
б) жұлында;
в) ортаңғы мида;
г) сопақша мида;
д) мишықта.
330.Биологиялық мәні бойынша рефлекстер жіктеледі:
а) тағамдық, көру, есту;
б) тағамдық, қорғаныс, жыныстық;
в) көру, есту, жыныстық;
г) иіс сезу, есту, тағамдық;
д) қорғаныс, есту, иіс сезу.
331. Шартсыз тежелудің түрлерін атаңыз:
а) өшетін, индукциялық;
б) дифференциалды, шартты тежегіш;
в) шектен тыс, кешігетін;
г) шектен тыс, индукциялық;
д) дифференциалды, индукциялық.
332. Туа біткен бульбарлық рефлекс:
а) жүрек;
б) ему;
в) қимыл-қозғалыс;
г) жылу реттелу;
д) жыныстық.
333. Шартты рефлекс қалыптастыру үшін қажетті ең аз тітіркендіргіш саны:
а) 1; б) 3; в) 4; г) 5; д) 2.
334. Ішкі тежелудің түрлерін атаңыз:
а) өшетін, индукциялық, шектен тыс;
б) дифференциалды, индукциялық, шектен тыс;
в) шектен тыс, шартты тежегіш, өшетін;
г) өшетін, дифференциалды, шартты тежегіш, кешігетін;
д) шектен тыс, индукциялық, шартты тежегіш.
335. Шартты рефлекстер қалыптастырғанда шартты және шартсыз тітіркендіргіштердің
кезектесуінің дұрыс реті:
а) бірмезгілді әсер ету;
б) шартсыз тітіркендіргіш алдымен беріледі;
в) шартты тітіркендіргіш алдымен беріледі;
г) тәуелділік жоқ;
д) бір ғана тітіркендіргіш әсер етуі тиіс.
336. Ми қыртысында шартты және шартсыз рефлекстердің орталықтарын айналдыра
кесіп тастасақ шартты рефлекторлық реакция қалай өзгереді:
а) жоғалады;
б) азаяды;
в) өзгеріссіз қалады;
г) ұлғаяды;
д) фазалық өзгерістер байқалады.
337. Ішкі мүшелердің қызметін өзгертетін шартты рефлекстер:
а) соматостатикалық;
б) вегетативті ;
в) экстерорецептивті;
г) проприоцептивті.
д) вестибулярлы.
338. Шартсыз тағамдық рефлекс орталығы орналасады:
а) аралық мида;
б) жұлында;
в) ортаңғы мида;
г) сопақша мида;
д) мишықта.
339. Кез келген құбылыстың себепсіз туындамайтындығын түсіндіретін И.П.Павловтың
рефлекстік теориясы принципі:
а) анализ;
б) структуралық;
в) синтез;
г) детерминизм;
д) конвергенция.
340. Шартсыз рефлекстердің негізгі сипаты:
а) жүре қалыптасқан;
б) туа біткен;
в) тұқым қуаламайды;
г) жеке басқа тән;
д) шартты рефлекс негізінде қалыптасады.
341. Кешігетін тежелу тудыру үшін шартты және шартсыз тітіркендіргіштер арасында
қолданылатын уақыттық интервал:
а) 1 – 2 мин;
б) 2 – 3 мин;
в) 3 – 4 сек;
г) 6 – 8 сек;
д) 8 – 10 сек
342. Адам мен жануарлар ЖДЖҚ зерттеудің негізгі әдісі:
а) тітіркендіру әдісі;
б) алып тастау әдісі;
в) шартты рефлекс әдісі;
г) шақырылған потенциалдарды тіркеу әдісі;
д) ЭЭГ.
343. Шартты рефлекс сипаты:
а) шартсыз рефлекс негізінде қалыптасады;
б) тұрақты;
в) тұқым қуалайды;
г) туа біткен;
д) түрдің барлық өкілдеріне тән.
344. Павлов бойынша уақытша байланыс түзілу схемасы:
а) қыртыс - қыртыс;
б) қыртыс - қыртысасты;
в) қыртыс - қыртысасты - қыртыс;
г) қыртысасты - қыртыс - қыртысасты;
д) қыртысасты - қыртыс .
345. Шартты тежелудің түрлерін атаңыз:
а) өшетін, индукциялық, шектен тыс;
б) дифференциалды, индукциялық, шектен тыс;
в) шектен тыс, шартты тежегіш, өшетін;
г) өшетін, дифференциалды, шартты тежегіш, кешігетін;
д) шектен тыс, индукциялық, шартты тежегіш.
346. Ми қыртысында бірмезгілді теріс индукция негізінде түзілетін тежелу түрі:
а) дифференцировкалық;
б) индукциялық;
в) кешігетін;
г) шартты тежегіш;
д) өшетін.
347. Шартты рефлекстер сипаты:
а) туа біткен, жеке басқа тән, тұрақты;
б) жүре қалыптасқан, түрге тән, тұрақсыз;
в) туа біткен, түрге тән, тұрақты;
г) жүре қалыптасқан, жеке басқа тән, тұрақсыз;
д) жүре қалыптасқан, жеке басқа тән, тұрақты ;
348. Шартты рефлекстің қай түрінде шартты тітіркендіргіш әсері шартсызбен
ұштастырылмайды:
а) дифференцировкалық;
б) өшетін;
в) шектен тыс;
г) индукциялық;
д) кешігетін.
349. «Бұл не?» рефлексі қандай рефлекстер қатарына жатады:
а) ұстап алу;
б) қарашық рефлексі;
в) тізе рефлексі;
г) бағдарлама рефлексі;
д) құсу рефлексі.
350. Тітіркендірулерді талдау:
а) қозуларды байланыстыру;
б) әр түрлі сигналдарды бөлу;
в) қозуларды біріктіру;
г) қозуларды топтастыру;
д) қозуларды тежеу.
351. Тітіркендірулерді синтездеу:
а) қозуларды біріктіру;
б) әр түрлі сигналдарды ажырату;
в) индукциялық ара қатынас;
г) қозуларды тежеу;
д) әр түрлі сигналдарды бөлу.
352. Динамикалық стереотип ненің қалыптасу негізінде жатады?
а) тежелу;
б) әр түрлі әдеттер;
в) гипноздық күй
г) қозу;
д) доминанты ошақ.
353. Тежелу процесінің өзі туындаған ошақтан көрші орналасқан өзге жүйке
жасушаларына тарай алу қасиеті:
а) концентрация;
б) иррадиация;
в) индукция;
г) конвергенция;
д) окклюзия.
354. И.П. Павлов бойынша жылдам тип Гиппократ сипаттаған темпераменттің қайсына
сай келеді?:
а) меланхолик;
б) сангвиник;
в) ойшыл тип;
г) холерик;
д) флегматик.
355. Гиппократтың “дене сөлдері” іліміне сай флегматикте басым кездесетін сұйықтық:
а) қызу қан;
б) суытатын шырыш;
в) күйдіретін өт;
г) лимфа;
д) қара өт.
356. Әлсіз тип (И.П. Павлов бойынша) Гиппократ ілімінде сай келеді:
а) сангвиникке;
б) холерикке;
в) ойшыл типке;
г) меланхоликке;
д) флегматикке.
357. Гиппократ бойынша ЖДЖҚ типтерге жіктеуге негіз болған:
а) жүйке процестері қозғалғыштығы;
б) жүйке орталықтары қажуы;
в) жүйке процестері күші;
г) ағзада белгілі бір “дене сөлінің” басымдығы;
д) жүйке процестері теңдестігі.
358. Ортақ функциялық комплекске біріктірілген шартты және шартсыз рефлекстердің
тұрақтандырылған жүйесі - :
а) доминантты ошақ;
б) динамикалық стереотип;
в) жүйке орталығы;
г) қозғалтқыш бірлік;
д) сенсорлы жүйе.
359. Холерик адамды сипаттайтын жүйке процестері қандай?:
а) жүйке процестері әлсіз;
б) күшті, теңдессіз, ұстамсыз;
в) күшті, теңдесті, қозғалғыш;
г) күшті, теңдесті, инертті;
д) көркем тип.
360. Шартты рефлекстер специализациясы (мамандандыруы) негізі:
а) тежелу иррадиациясы;
б) индукция;
в) доминанта;
г) қозу концентрациясы;
д) конвергенция.
361. Екінші сигналды жүйе тітіркендіргіші:
а) химиялық;
б) механикалық;
в) ауырсыну;
г) сөз;
д) дыбыс.
362. Жүйке процестері қозғалғыштығы – бұл:
а) қозу және тежелу процестері күші ара қатынасы;
б) қозу және тежелу күші;
в) жүйке процесі иррадиациясы;
г) қозудың тежелуге, тежелудің қозуға ауысу жылдамдығы;
д) жүйке процестері концентрациясы.
363. Қозу мен тежелудің өз айналысында және өзінен кейін кері процесті тудыра алу
қасиеті:
а) концентрация;
б) иррадиация;
в) индукция;
г) доминанта;
д) лабильділік.
364. Павловтың ЖДЖҚ типтерін жіктеуге негіз болған:
а) ағзада белгілі бір “дене сөлі” басымдығы;
б) жүйке процестері теңдестігі, жүйке орталықтары қажуы;
в) жүйке процестері күші, теңдестігі, қозғалғыштығы;
г) жүйке орталықтары қажуы және пластикалығы;
д) жүйке процестері қозғалғыштығы, жүйке орталықтарының химиялық заттар мен
гипоксияға сезімталдығы.
365. И.П. Павлов бойынша ұстамды тип Гиппократ жіктеуінде қайсыған сай келеді?:
а) флегматик;
б) холерик;
в) меланхолик;
г) көркем тип;
д) сангвиник.
366. Флегматик адамды сипаттайтын жүйке процестері:
а) күшті, теңдессіз, ұстамсыз;
б) күшті, теңдесті, инертті;
в) жүйке процестері әлсіз;
г) күшті, теңдесті, қозғалғыш;
д) көркем тип.
367. Сангвиник адамды сипаттайтын жүйке процестері:
а) ойшыл тип;
б) күшті, теңдесті, инертті;
в) күшті, теңдессіз;
г) күшті, теңдесті, қозғалғыш;
д) жүйке процестері әлсіз;
368. Шартты рефлекстер генерализациясы негізделеді:
а) индукцияға;
б) қозу иррадиациясына;
в) қозу концентрациясына;
г) тежелу иррадиациясына;
д) тежелу концентрациясына.
369. И.П. Павловтың адамның жДжҚ жеке туа біткен типтерін жіктеуіне негіз болған:
а) жүйке процестерінің күші;
б) жүйке процестерінің қозғалысы;
в) жүйке процестерінің теңдестігі;
г) стереотипті зерттеу;
д) бірінші және екінші сигналды жүйелердің ара қатысы.
370. М. Петрова тәжірибелерінде шартты тітіркендіргіш ретінде не қолданылды?:
а) термиялық;
б) дәм;
в) химиялық;
г) температуралық;
д) механикалық.
371. Қозу және тежелу күштері ара қатынасы қалай аталады?:
а) жүйке процестері теңдестігі;
б) қозу және тежелу процестері күші;
в) жүйке процестері қозғалғыштығы;
г) жүйке процестері иррадиациясы;
д) жүйке процестері концентрациясы.
372. Үлкен ми сыңарлары қыртысының синтездік жұмысының көрінісі:
а) көру төмпешігіне ас тұзы кристалдарымен әсер еткенде жұлындық рефлекстердің
тежелуі;
б) децеребрация кезінде жазғыш бұлшық еттер тонусының артуы;
в) мишықтың жартысын алып тастағанда манеждік қозғалыстың пайда болуы;
г) торлы құрылымның белсендіру әсері;
д) шартты рефлекс қалыптастырғанда уақытша байланыстың түзілуі.
373. И.П. Павлов бойынша ұстамды тип Гиппократ жіктеуінде қайсыған сай келеді?:
а) флегматик;
б) холерик;
в) меланхолик;
г) көркем тип;
д) сангвиник.
374. Гиппократтың “дене сөлдері” іліміне сай меланхоликте басым кездесетін сұйық:
а) лимфа;
б) суытатын шырыш;
в) күйдіргі өт;
г) қара өт;
д) қызу қан.
375. И.П. Павлов сипаттаған күшті, теңдесті, инертті тип Гиппократ жіктеуі бойынша қай
жүйеге жатады?:
а) ойшыл тип;
б) сангвиник;
в) флегматик;
г) холерик;
д) меланхолик.
376. И.П. Павлов сипаттаған күшті, теңдессіз, ұстамсыз тип Гиппократ жіктеуі бойынша
қай түрге жатады?:
а) сангвиник;
б) флегматик;
в) меланхолик;
г) холерик;
д) орташа тип.
377. Меланхолик адамды сипаттайтын жүйке процестері:
а) бірінші сигналды жүйе басым;
б) жүйке процестері әлсіз;
в) екінші сигналды жүйе басым;
г) күшті, теңдесті, инертті;
д) күшті, теңдесті, қозғалғыш.
378. Реципрокты тежелуге негізделген, рефлекстердің бір-бірін өзара тежеу әсерінің
аталуы:
а) кезекті теріс индукция;
б) шектен тыс тежелу;
в) бірмезгілді теріс индукция;
г) бірмезгілді оң индукция;
д) кезекті индукция.
379. Қозу ошағының тарылуы, шектелуі:
а) концентрация;
б) иррадиация;
в) индукция;
г) доминанта;
д) пластикалық.
380. Қозудың тежелумен және тежелудің қозумен алмасу жылдамдығы қалай аталады:
а) жүйке процестері теңдестігі;
б) қозу және тежелу процестері күші;
в) жүйке процестері қозғалғыштығы;
г) жүйке процестері иррадиациясы;
д) жүйке процестері концентрациясы.
381. Жүйке процестері теңдестігі – бұл …:
а) қозу және тежелу процестері күші ара қатынасы;
б) қозу және тежелу процестері күші;
в) жүйке процестері иррадиациясы;
г) қозудың тежелумен және тежелудің қозумен алмасу жылдамдығы;
д) жүйке процестері концентрациясы.
382. Қай ғалымның ЖДЖҚ жіктеуінде негіз ретінде жүйке процестерінің күші, теңдестігі,
қозғалғыштық қасиеті алынған?:
а) Гиппократ;
б) Красногорский;
в) Сеченов;
г) Павлов;
д) Иванов-Смоленский.
383. Эволюция барысында әсерін қабылдауға жасушалар арнамалы құрылымдармен
қамтамасыз етілген, тітіркендіргіштердің аталуы:
а) адекватсыз;
б) табалдырықтан жоғары;
в) адекватты;
г) табалдырық;
д) максималды.
384. Тітіркендіргіш әсерінен мембраналық потенциалдың әуел бастағы көлемінің оң
таңбаға қарай ығысуын (төмендеуін) көрсетеді:
а) гиперполяризация;
б) реполяризация;
в) экзальтация;
г) деполяризация;
д) статикалық поляризация.
385. Мембраналық потенциалдың терістікке ығысуы (көлемінің артуы) аталады:
а) деполяризация;
б) реполяризаци
в) гиперполяризация;
г) экзальтация;
д) реверсия.
386. Концентрациясы жасуша аралық сұйықтыққа қарағанда жасуша ішінде көбірек
кездесетін иондар:
а) хлор;
б) калий;
в) натрий;
г) кальций;
д) магний.
387. Қозу потенциалы барысында калий иондары қозғалысының артуы туындатады:
а) мембрананың тез реполяризациясын;
б) мембрана деполяризациясын;
в) мембраналық потенциал реверсиясын;
г) іздік деполяризация;
д) жергілікті деполяризация.
388. Жасуша мембранасының тез өткізгіш натрий каналдарын толық жауып тастағанда байқалады:
а) қозғыштық төмендеуі;
б) қозу потенциалының амплитудасы төмендеуі;
в) абсолютті рефрактерлік;
г) экзальтация;
д) іздік деполяризация.
389. Қозу потенциалының жоғары бағытталған фазасы қай иондардың өтімділігінің
артуымен байланысты:
а) хлор;
б) калий;
в) натрий;
г) фосфор;
д) магний.
390. Әсер еткен тітіркендіргіш күшіне сай жауап реакциясы біртіндеп өзінің максималды
деңгейіне жететіндігін көрсететін заңның аталуы:
а) «барынша немесе ештеңе емес»;
б) күш-ұзақтылық;
в) аккомодация;
г) күштер (күштердің салыстырмалық);
д) полярлылық.
391. Қоздырылған құрылым табалдырық және табалдырық үсті күші бар тітіркендіргішке
максималды мүмкіндікті жауап беруі бағынатын заң аталады:
а) күштер (күштердің салыстырмалылық);
б) «барынша немесе ештеңе емес»;
в) күш-ұзақтылық;
г) аккомодация;
д) полярлылық.
392. Күштердің салыстырмалылық заңына бағынып жұмыс істейтін құрылым:
а) жүрек бұлшық еті;
б) жеке жүйке талшығы;
в) жеке бұлшық ет талшығы;
г) бүтін қаңқа бұлшық еті;
д) жеке жүйке жасушасы.
393. «Барынша немесе ештеңе емес» заңына бағынып жұмыс істейтін құрылым:
а) бүтін қаңқа бұлшық еті;
б) жүйке бағаны;
в) жүрек бұлшық еті;
г) бірыңғай салалы бұлшық ет;
д) жүйке орталығы.
394. Парабиоздың парадоксалды фазасына тән:
а) тітіркендіргіш күші артқан сайын жауап реакциясының деңгейі төмендейді;
б) тітіркендіргіш күші төмендеген сайын жауап реакциясы да төмендейді;
в) тітіркендіргіш күші артқан сайын жауап реакциясы да артады;
г) тітіркендіргіш күші артқан сайын жауап реакциясы жауап реакциясы бірдей болады;
д) кез-келген күші бар тітіркендіргішке жауап реакциясы болмайды.
395. Егер жасуша сыртындағы Na+ ионынының көлемін 20% төмендетсе оқшауланған жүйке талшығының қозу потенциалы амплитудасы қалай өзгереді?
а) қозу потенциалы амплитудасы 0 дейін төмендейді;
б) қозу потенциалы амплитудасы азаяды;
в) қозу потенциалы амплитудасы өзгермейді;
г) қозу потенциалы амплитудасы артады;
д) қозу потенциалы амплитудасы фазалы өзгеріске ұшырайды.
396. Жүйке парабиозының дамуына себепкер:
а) өткізгіштің артуы;
б) лабильділік өзгермеуі;
в) лабильділік артуы;
г) лабильділік төмендеуі;
д) қозғыштықтың артуы.
397. Орталық тежелу туындайды:
а) сопақша ми үстіне HCl салғанда;
б) жұлын үстіне HCl салғанда;
в) көру төмпегі үстіне HCl салғанда;
г) сопақша ми үстіне NaCl салғанда;
д) көру төмпегі үстіне NaCl салғанда.
398. Миелинді қабықтың электроизоляторлық функциясы былай түсіндіріледі:
а) миелин белоктық табиғаты бар зат болғандықтан кедергісі төмен болады;
б) миелин липоидтық табиғаты бар зат болғандықтан кедергісі төмен болады;
в) миелин белоктық табиғаты бар зат болғандықтан кедергісі жоғары болады;
г) миелин липоидық табиғаты бар зат болғандықтан кедергісі жоғары болады;
д) миелин белоктық-липоидтық табиғаты бар зат болғандықтан кедергісі төмен болады.
399. Ең жоғарғы лабилділікті құрылым:
а) қаңқа бұлшық еті;
б) мионевралды синапс;
в) жүрек бұлшық еті;
г) жүйке;
д) бірыңғай салалы бұлшық ет.
400. Жоғары дәрежелі жүйке қызметі дегеніміз:
а) динамикалық стереотип;
б) үлкен жарты шарлар қыртысының шартты рефлексті функциясы;
в) бағдарламалы рефлекстер тобы;
г) инстинктер;
д) органикалық мұқтаждықтарды(аштық, шөлдеу және бас.) қамтамасыз ететін рефлекстер.
401. Жүйке талшықтары бойымен қозу өткізілуінің жылдамдылығының әр түрлі болуына не себепкер?:
а) талшықтың әр түрлі жуандықта болуы және миелинді қабықтың болуы немесе болмауы;
б) жүйке талшығының ұзындығының әр түрлі болуы;
в) абсолютті рефрактерлік кезеңнің қысқа болуы;
г) миелинді қабықтың болуы;
д) миелинді қабықта Ранвье үзілістерінің болуы.
402. Еңбекке, спортқа, әр түрлі қозғалыс актілеріне қатысты қаңқа бұлшық еттерінің жиырылу режимі:
а) изотониялық;
б) ауксотониялық;
в) концентриялық;
г) изометриялық;
д) эксцентриялық.
403. Сөйлеу мен ойлаудың физиологиялық негізі болып саналады:
а) динамикалық стереотип;
б) шартсыз рефлекстер;
в) екінші сигналды жүйе;
г) бірінші сигналды жүйе;
д) бірінші және екінші сигналды жүйелер.
404. Жоғары қозғыштық тән:
а) біріңғай салалы бұлшық еттерге;
б) жүйке талшығына;
в) көлденең жолақты қаңқа бұлшық еттеріне;
г) синапстарға;
д) жүрек бұлшық етіне.
405. Шала жинақталу пайда болады, егер келесі импульс:
а) бірінші жиырылудың босаңсу фазасына сай келсе;
б) бірінші импульспен қатар келсе;
в) бірінші жиырылудың латентті кезеңіне сай келсе;
г) бірінші жиырылудың қысқару кезеңіне сай келсе;
д) бірінші жиырылудан соң келсе.
406. Тітіркендіргенде жауап реакциялары әрдайым бірдей болып келетін рецепторлар кешенінің аталуы:
а) рефлекстік сақина;
б) ортақ соңғы жол;
в) рецептивті алаң;
г) доминантты ошақ;
д) жүйке орталығы.
407. Шартсыз рефлекстер сипаты:
а) тұрақсыз, қалыптасуы және жоғалуы мүмкін;
б) ми қыртысының функциясы, жүре қалыптасқан;
в) жүре қалыптасқан, жеке басқа тән;
г) туа біткен, түрлік сипаты бар, тұрақты;
д) кез-келген тітіркендіргішке пайда болады.
408. Жылуды көп мөлшерде өндіреді:
а) бұлшық еттер;
б) көкбауыр;
в) асқазан;
г) өкпелер;
д) тері.
409. Химиялық синапстардың физиологиялық қасиеттеріне жатады:
а) қажымау;
б) қозуды екі жақтылы өткізу;
в) жоғары лабилділік;
г) қозуды оқшау өткізу;
д) қозуды бір жақтылы өткізу.
410. Жүйке орталықтарында қозудың біржақтылы өткізілуін қамтамасыз ететін функциялық ерекшелік тән:
а) нейронға;
б) дендритке;
в) синапсқа;
г) нейроглияға;
д) аксонға.
411. Бірмезгілді тітіркендіргендірілетін рецепторлар санының артуы рефлексті жауапты үдететін болса, бұл құбылыс аталуы:
а) қозудан кейінгі құбылыс;
б) кеңістікті суммация;
в) конвергенция;
г) орталық тонус;
д) уақыттық суммация.
412. Рефлекстік доға құрамына енбейді:
а) эфферентті нейрон;
б) рецептор;
в) афферентті нейрон,
г) глия;
д) интернейрон.
413. Бұлшық ет жиырылуының изотониялық режимі сипатталады:
а) кернеу өсуімен қатар жүретін қысқару;
б) кернеуі өзгермейтін қысқару;
в) ауксотониялық тип;
г) кернеу артады және қысқару байқалмайды;
д) кернеу артады және ұзындық өзгереді.
414. Егер калий ионының концентрациясы жасуша мембранасының екі жағында теңдесті болса, онда тыныштық потенциалының көлемі қандай болмақ?:
а) нөлге дейін төмендейді;
б) айтарлықтай артады;
в) өзгермейді;
г) елеусіз артады;
д) елеусіз төмендейді.
415. Жоғары дәрежелі жүйке қызметінің элементарлы актсі болып саналады:
а) шартсыз рефлекс;
б) рефлекстік доға;
в) динамикалық стереотип;
г) шартты рефлекс;
д) әдет, дағды.
416. Бұлшық ет ұлпасының жиырылғаннан кейін өзінің бастапқы ұзындығын қалпына қайта келтіре алу қабілеті аталады;
а) пластикалық;
б) жиырылғыштық;
в) эластикалық;
г) өткізгіштік;
д) қозғыштық.
417. Шартты рефлекстер сипаты:
а) туа біткен, тұқым қуалайды;
б) түрге тән, тұрақты;
в) жүре қалыптасқан, жеке басқа тән;
г) ми бағаны деңгейінде жүзеге асады, тұрақты;
д) жұлын деңгейінде жүзеге асады, түрге тән.
418. Секірмелі(сальтаторлы) қозу өткізу сипатталады:
а) жылдамдығы төмен, энергия шығыны жоғары, миелинсіз талшықтарға тән;
б) жылдамдығы жоғары, энергия шығыны төмен, миелинді талшықтарға тән;
в) жылдамдығы жоғары, энергия шығыны жоғары, миелинсіз талшықтарға тән;
г) жылдамдығы төмен, энергия шығыны төмен, миелинді талшықтарға тән;
д) жылдамдығы төмен, энергия шығыны жоғары, миелинді талшықтарға тән.
419. Қандай тағамдық заттарды қабылдағанда арнамалы-динамикалық әсер айрықша байқалады?:
а) майларды;
б) көмірсуларды;
в) аралас тамақтарды;
г) белоктарды;
д) минералды элементтерді.
420. Теріс азотты баланс байқалады:
а) жүктілік кезінде;
б) тағамда белоктар көлемінің айтарлықтай төмендеуінде;
в) баланың өсуі кезеңінде;
г) дене жұмысы кезінде;
д) тағамда белоктар көлемі айтарлықтай артқанда.
421. Қозғыштық тән емес:
а) көлденең жолақты қаңқа бұлшық етіне;
б) біріңғай салалы бұлшық еттерге;
в) сөл бөлетін ұлпаға;
г) сүйек ұлпасына;
д) көлденең жолақты жүрек бұлшық етіне.
422. Қозу иррадиациясы – бұл:
а) бір орталықта қозу процесінің басым болуы;
б) бір орталықта қозу процесінің шектеулі болуы;
в) қарама қарсы процесті туындату;
г) қозу процесінің жоғалуы;
д) жақын орналасқан орталықтарға қозудың жайылуы.
423. Шартты рефлекстердің сипаты:
а) түрге тән, тұрақты;
б) жүре қалыптасқан, индивидуалды, тұрақсыз;
в) туа біткен, тұқым қуалайтын;
г) жұлын мен ми бағаны қатысуымен жүзеге асады;
д) адекватты тітіркендіргіштер әсеріне қалыптасады.
424. Ішкі дене мүшелері мен тамырлар қабырғасының бірыңғай салалы бұлшық еттері ұзақ уақыт жиырылса да қажымайды, себебі:
а) ұзаққа созылған фазалық жиырылуға қабілетті;
б) химиялық заттарға сезімталдығы өте жоғары;
в) автоматизм тән;
г) ұзаққа созылған тонустық жиырылуға қабілетті;
д) тонустық жиырылулар энергиялық шығынды көп қажет етпейді.
425. И.П.Павлов адамның ЖДЖҚ жеке типтерін жіктеуде нені басшылыққа алды?:
а) қыртысты орталықтардың пластикалығын, лабилділігін, қажуын;
б) үлкен жарты шарлар қыртысындағы жүйке процестерінің күшін, қозғалғыштығын, теңдестігін;
в) қыртысты орталықтардың қозғыштығын, өткізгіштігін, қозғалғыштығын;
г) 1-ші және 2-ші сигналды жүйелердің ара қатынасын;
д) қыртысты орталықтардың күшін, пластикалығын, қажуын.
426. Бұлшық ет ұзындығы өзгермей, кернеуі артатын болса, ондай жиырылуды атайды:
а) тетанустық;
б) изотониялық;
в) фазалық;
г) изометриялық;
д) аусотониялық.
427. Жұлындағы тежегіш жасушалар аталуы:
а) Гольджи жасушалары;
б) Бец жасушалары;
в) жұлдыз тәрізді жасушалар;
г) ганглийлі жасушалар;
д) Реншоу жасушалары.
428.Электр тогімен әсер еткенде бірінші бұлшық еттің қозу табалдырығы 2В, екіншісінікі – 4В тең болды. Қай бұлшық еттің қозғыштығы жоғары?:
а) біріншісінікі;
б) екеуінікі тең;
в) екіншісінікі;
г) екеуінде де қозғыштық жоқ;
д) қозу табалдырығы мен қозғыштық арасында байланыс жоқ.
429. Шартты рефлекс қандай қасиеттерімен сипатталады?:
а) туа біткен, уақытша, түрге тән;
б) туа біткен, уақытша, индивидумге тән;
в) жүре қалыптасқан, уақытша, түрге тән;
г) жүре қалыптасқан, тұрақты, түрге тән;
д) жүре қалыптасқан, уақытша, индивидумге тән.
430. Толық суммация байқалады, егер кезекті импульс:
а) бірінші жиырылудың босаңсу фазасына сай келсе;
б) бірінші импульспен қатар келсе;
в) бірінші жиырылудың латентті кезеңіне сай келсе;
г) бірінші жиырылудың қысқару кезеңіне сай келсе;
д) бірінші жиырылу аяқталғаннан соң әсер етсе.
431. Парабиоз кезеңдерінің дұрыс кезектілігі:
а) парадоксалды, тежелу, теңдестіру;
б) теңдестіру, тежелу, парадоксалды;
в) парадоксалды, теңдестіру, тежелу;
г) тежелу, теңдестіру, парадоксалды;
д) теңдестіру, парадоксалды, тежелу.
432. Ең жоғарғы қозу өткізгіштік тән:
а) бірыңғай салалы бұлшық еттерге;
б) жүйке талшығына;
в) көлденең жолақты қаңқа бұлшық еттеріне;
г) синапстарға;
д) жүрек бұлшық етіне.
433. Құстар ұя салады – бұл:
а) бағдарлама рефлекстердің жүйесі;
б) шартсыз рефлекстердің жүйесі;
в) динамикалық стереотип;
г) шартты рефлекстердің жүйесі;
д) білім, іскерлік және дағдылардың жиынтығы.
434. Күрделі шартсыз рефлекстер жиынтығы – бұл:
а) инстинкт;
б) динамикалық стереотип;
в) кері афферентация;
г) шартты рефлексті ауысу;
д) бағдарламалы-зерттеу реакциясы.
435. Организмде жылу ең көп көлемде түзіледі:
а) ой еңбегі кезінде;
б) ұйқы кезінде;
в) айғайлағанда;
г) бауыр мен бүйректе;
д) бұлшық еттер жиырылғанда.
436. Тежегіш жасушаларға жатады:
а) жұлындағы Бец жасушалары;
б) жұлындағы Пуркинье жасушалары;
в) үлкен жарты шарлар қыртысындағы Реншоу жасушалары;
г) үлкен жарты шарлар қыртысындағы Бец жасушалары;
д) жұлындағы Реншоу жасушалары.
437. Екінші сигналды жүйе үшін адекватты шартты тітіркендіргіш болып табылады:
а) вестибулярлы тітіркендіргіш;
б) дыбыстық тітіркендіргіш;
в) сөздік тітіркендіргіш;
г) дәмдік тітіркендіргіш;
д) тактилді тітіркендіргіш.
438. Қозу тудыруға жеткілікті болып саналатын, тітіркендіргіштің ең аз көлемінің аталуы:
а) хронаксия;
б) лабилділік;
в) аккомодация жылдамдығы;
г) пайдалы уақыт;
д) реобаза.
439. Табалдырық асты күші бар тітіркендіргіштер жиілігін арттырғанда пайда болатын рефлексті жауап – бұл:
а) кеңістікті суммация;
б) орталық тонус;
в) конвергенция;
г) уақыттық суммация;
д) қозудан кейінгі құбылыс.
440. Жасуша мембранасының қалыңдығының бірнеше рет жуандауы туындатады:
а) реобаза мен хронаксияны нөлге дейін төмендетеді;
б) реобаза мен хронаксия өзгермейді;
в) реобаза мен хронаксияны елеусіз төмендетеді;
г) реобаза мен хронаксияны арттырады;
д) реобазаны төмендетеді және хронаксияны арттырады.
441. Стрихнин әсері:
а) ОЖЖ қоздырғыш синапстарды бітейді және тежелу иррадиациясын тудырады;
б) ОЖЖ қоздырғыш синапстарды бітейді және қозу иррадиациясын тудырады;
в) ОЖЖ тежегіш синапстарды бітейді және қозу иррадиациясын тудырады;
г) ОЖЖ тежегіш синапстарды бітейді және тежелу иррадиациясын тудырады;
д) қоздырғыш және тежегіш синапстардың бітелуін тудырады.
442. Рефлекстің орталық уақыты – бұл:
а) тітіркендіргіш әсер еткенннен жауап реакциясы туындағанға дейінгі уақыт;
б) афферентті нейроннан импульстің эфферентті нейронға жеткізілген уақыты;
в) тітіркену басталуынан жауап реакциясы аяқталғанға дейінгі уақыт;
г) импульстің эфферентті нейроннан жұмыс мүшесіне дейін жеткізілуіне кеткен уақыт;
д) импульстің афферентті нейронан жұмыс мүшесіне дейін жетуіне кеткен уақыт.
443. Қыртыстың анализдік функциясы – бұл:
а) үлкен жарты шарлар қыртысындағы индукция;
б) сыртқы әлем сигналдарын біріктіру;
в) қозулар суммациясы;
г) әр түрлі сигналдарды бөлу;
д) қозу жиілігі трансформациясы.
444. Динамикалық стереотип адамда қалыптастыруға негіз болады:
а) сезімді;
б) мотивацияны;
в) қабылдауды;
г) эмоцияны;
д) әдет пен дағдыны.
445. Рецепторлар адаптациясы сипатталады:
а) күшті стимул әсеріне қозғыштықтың артуы;
б) тұрақты стимулдың ұзақ әсеріне қозғыштықтың төмендеуі;
в) тұрақты стимулдың ұзақ әсеріне қозғыштықтың артуы;
г) күшті стимул әсеріне қозғыштықтың төмендеуі;
д) табалдырық асты күші бар стимулдың әсеріне қозғыштықтың артуы.
446. Нейронда қозу потенциалы аса жеңіл туындайды:
а) аксо-соматикалық синапста;
б) жасуша денесінде;
в) аксо-дендриттік синапста;
г) жүйке жасушасының дендритінде;
д) аксон төмпешігінде.
447. Рефлекстік доға – бұл:
а) ОЖЖ рецептор мен эффектордан тұратын структуралы-функциялық бірлігі;
б) ОЖЖ эффектормен байланыстыратын жол;
в) рецепторды жүйке орталығымен байланыстыратын жол;
г) рецептордан эффекторға дейінгі жол;
д) ОЖЖ нейрондарын өзара байланыстыратын жол.
448. Мотонейрондарды шектен тыс қозудан қорғайтын тежелу түрі:
а) қайтымды;
б) реципрокты;
в) орталық;
г) пессималды;
д) қозудан кейінгі тежелу.
449. Әдетте доминантты ошақтың қозу табалдырығы мен қозғыштығы сипатталады:
а) қозу табалдырығы жоғары, қозғыштығы төмен;
б) қозу табалдырығы төмен, қозғыштығы жоғары;
в) қозу табалдырығы артқан, қозғыштығы жоғары;
г) қозу табалдырығы және қозғыштығы өзгеріссіз;
д) қозу табалдырығы төмен, қозғыштығы төмендеген.
450. Организмде гормондардың инактивациясына және шығарылуына жауап беретін жетекші дене мүшелері:
а) тыныс алу мүшелері;
б) тер бөлу бездері;
в) бауыр мен бүйрек;
г) асқазан-ішек жолы;
д) сілекей бездері, тері.
451. Қалқанша безінің тиреоидты гормондарының бөлінуін реттеуде бастаушы роль атқарады:
а) жүйкенің тікелей бақылауы;
б) гипоталамусты-гипофизді бақылау;
в) гуморалды бақылау;
г) қалқанша безінің өз гормондары;
д) вегетативті жүйке жүйесінің парасимпатикалық бөлімі.
452. Либериндер гормондардың шығуына белсендіруші әсер етеді тікелей:
а) бүйрекүсті безінде;
б) қалқанша безінде;
в) нейрогипофизде;
г) аденогипофизде;
д) эпифизде.
453. Қандағы қанттың деңгейін көтермейтін гормон:
а) соматотропты гормон;
б) глюкокортикоидтар;
в) инсулин;
г) адреналин;
д) глюкагон.
454. 1 грамм азот барі:
а) 4,25 г белоктқа;
б) 6,25 г белокта;
в) 8,25 г белокта;
г) 10,25 г белокта;
д) 2,25 г белокта.
455. Азоттық баланстың оң болуына себепкер:
а) тағамда белок көлемінің азаюы;
б) ас қорыту жүйесінің патологиясы;
в) шектен тыс жүктеме;
г) организм қартаюы;
д) организм өсуі.
456. Миофибриллалардың структуралы-функциялық бірлігі болып саналады:
а) актин;
б) сарколемма;
в) миозин;
г) саркоплазма;
д) саркомер.
457. Тітіркендіргіш жиілігі өсуіне байланысты бұлшық жиырылуы режимдерінің
ауысуының дұрыс ретін табыңыз:
а) тісті тетанус, тегіс тетанус, дара жиырылу;
б) тегіс тетанус, тісті тетанус, дара жиырылу;
в) дара жиырылу, тісті тетанус, тегіс тетанус;
г) тісті тетанус, дара жиырылу, тегіс тетанус;
д) тегіс тетанус, дара жиырылу, тісті тетанус.
458. Статиндер гормондардың шығуына тежеуші әсер етеді тікелей:
а) бүйрекүсті безінде;
б) қалқанша безінде;
в) нейрогипофизде;
г) аденогипофизде;
д) эпифизде.
459. Негізгі алмасу анықталады:
а) жүктеме кезінде;
б) аш қарынға;
в) ұйықтағанда;
г) 25-28оС температурада;
д) стресс жағдайында.
460. Теріс азоттық баланс байқалады:
а) жүктілік кезінде;
б) организм өсуі кезінде;
в) тағамда белок мөлшерінің айтарлықтай азаюында;
г) аурудан айыққан кезде;
д) тағамда белок көлемінің артуы.
461. Оң азоттық баланс байқалады:
а) қартайғанда;
б) стресс кезінде;
в) аштықта;
г) аурудың ең қабынуы кезеңінде;
д) жүктілік кезінде.
462. Химиялық синапстардың физиологиялық қасиеттері:
а) қозуды баяу өткізу, қозуды біржақтылы өткізу, жоғары лабилділік;
б) қозуды баяу өткізу, қозуды екіжақтылы өткізу, жоғары лабилділік;
в) қозуды жылдам өткізу, қозуды біржақтылы өткізу, төменгі лабилділік;
г) қозуды жылдам өткізу, қозуды екіжақтылы өткізу, жоғары лабилділік;
д) қозуды баяу өткізу, қозуды біржақтылы өткізу, төменгі лабилділік.
463. Үлкен жарты шарлар қыртысының синтездік әрекетін көруге болады:
а) ми қыртысындағы қозу процестерінің иррадиациясынан;
б) децеребрация кезінде жазғыш бұлшық еттер тонусының артуынан;
в) мишықтың жартысын алып тастағандағы манеждық қозғалыстан;
г) торлы формация құрылымының белсендіруші әсерінен;
д) шартты рефлекс қалыптастырғанда уақытша байланыстың түзілуінен.
464. Қозғыш ұлпа жасушасының мембранасы деполяризация күйінде болса, қосымша тітіркендіргішпен әсер ету арқылы жауап реакциясын алуға бола ма?:
а) мүмкін, мұндағы жауап реакциясы максималды болады;
б) жауап реакциясы төмен болады;
в) мүмкін, тек табалдырықтан аса жоғары тітіркендіргішке ғана;
г) мұндай жағдайда жауап реакциясы туындамайды;
д) тіпті табалдырық асты күші бар тітіркендіргішке жауап туындайды.
465. Тыныштықта тұрған бұлшық етке жүк іліп қойған. Осы жағдайда саркомердің Н аймағы жуандығы қалай өзгереді?
а) тайғанау нәтижесінде актин талшықтарының қозғалысынан қысқарады;
б) тайғанау нәтижесінде миозин талшықтарының қозғалысынан қысқарады;
в) саркомердің Н аймағы өзгеріссіз қалады;
г) тайғанау нәтижесінде актин және миозин талшықтарының бір-біріне қозғалысынан қысқарады;
д ) тайғанау нәтижесінде актин талшықтарының қозғалысынан ұзарады.
466. Бұлшық етке ырғақты тітіркендіргішпен әсер етеді: алғашында тітіркендіргіштер арасындағы интервал 0,05 сек артық, онан соң 0,05 сек кем болған. Оның нәтижесінде миограммада бірінші және екінші жағдайда қандай қисықтардың тіркелгендігін көруге болады?
а) тегіс және тісті тетанус;
б) екі жолда да бұлшық еттің дара жиырылуы;
в) изотониялық және изометриялық жиырылу;
г) изометриялық және изотониялық жиырылу;
д) тісті және тегіс тетанус.
467. Статиндер сипатталады:
а) таламуста түзіледі, гипофиздің алдыңғы бөлігінің тропты гормондары секрециясын тежейді;
б) гипоталамуста түзіледі, гипофиздің алдыңғы бөлігінің тропты гормондары секрециясын үдетеді;
в) гипоталамуста түзіледі, гипофиздің алдыңғы бөлігінің либериндерінің секрециясын тежейді;
г) нейрогипофизде түзіледі, гипофиздің алдыңғы бөлігінің тропты гормондары секрециясын тежейді;
д) гипоталамуста түзіледі, гипофиздің алдыңғы бөлігінің тропты гормондары секрециясын тежейді;
468. Қандағы глюкокортикоидтардың концентрациясының артуы аденогипофиз жасушаларында АКТГ секрециясын:
а) арттырады;
б) төмендетеді;
в) өзгертпейді;
г) ауытқытады;
д) қайтымсыз түрде тоқтатады.
469. 25 жастағы жас әйел тәулік барысында тағаммен 120 грамм белок қабылдаған, осы уақыт ішінде зәрімен шығарылған азот көлемі 16 г болған. Бұл әйелдің жағдайы туралы қандай тұжырым жасауға болады?:
а) теріс азоттық баланс, белоктық ашығу;
б) оң азоттық баланс, жүктілік;
в) теріс азоттық баланс, ауыр дерттен айығу;
г) оң азоттық баланс, жасуша структураларының белсенді қалыптасуы;
д) теріс азотты баланс, жүктілік.
470. ОЖЖ-гі коллатералды теделудің сипаты:
а) пресинапстық тежелу, аксо-аксоналдық синапс есебінен жүзеге асады, механизм - деполяризация
б) постсинапстық тежелу, афферентті нейрондар деңгейінде байқалады, механизм - деполяризация
в) постсинапстық тежелу, эфферентті нейрондар деңгейінде байқалады, механизм - гиперполяризация
г) пресинапстық тежелу, афферентті нейрондар деңгейінде байқалады, механизм - гиперполяризация
д) жоғары жиілікті тітіркендіруде байқалады, ОЖЖ тежегіш структураларының қатысуын қажет етпейді.
471.Қозғыштықтың қай фазасында ұлпа табалдырық асты күші бар тітіркендіргішке жауап бере алады?
а) абсолютті рефрактерлік;
б) бастапқы қозғыштық;
в) салыстырмалы рефрактерлік;
г) субнормалды қозғыштық;
д) экзальтация
472. Жөндеу бригадасының жұмысшысы қолбақсыз ұзақ уақыт аязда жұмыс істегеннен кейін саусақтары тек қана әлсіз жанасуды сезетін болған, ал инемен қатты ауыртып піетін болса жауап туындамаған. Бұл адамның экстерорецепторлары парабиоздың қай кезеңінде болуы мүмкін?:
а) қалыпты
б) парадоксалды
в) теңдестіру
г) тежелу
д) бастапқы жиырылу
473. Эксперимент барысында жұлынды бақаның аяғын әлсіз қышқыл ерітіндісіне салып, бүгу рефлексін қалыптастырған. Егер бақаның аяғындағы теріні алып тастасақ бұл рефлекс туындауы мүмкін бе?
а) рефлекс өзгеріссіз қалады;
б) рефлекс болмайды;
в) рефлекс әлсірейді;
г) рефлекс уақыты қысқарады;
д) рефлекс уақыты ұзарады.
474. Егер күндіз терезеге тесірейе қарап, сонан соң көзіңді жұма қойсаң, біраз уақытқа дейін терезенің жақтауын әлі көріп тұрғандай боласың. Бұл құбылыс жүйке орталықтарының қай қасиетімен түсіндіріледі?
а) иррадиация;
б) конвергенция;
в) қозудан кейінгі құбылыс;
г) окклюзия;
д) индукция.
475. Көру төмпешіктерін ас тұзымен тітіркендіргенде жұлындық рефлекстердің тежелуі ОЖЖ қай структуралары арқылы жүзеге асады?
а) жұлын мотонейрондары;
б) сопақша ми нейрондары;
в) гамма-мотонейрондар;
г) альфа-мотонейрондар;
д) Реншоу жасушалары.
476. Аденогипофиз функциясының реттелуі жұзеге асады:
а) гипоталамус либеринднрімен, статиндерімен;
б) таламус нейрондарымен;
в) ұлпа гормондарымен;
г) стрио-паллидарлы жүйемен;
д) мишықтың қозғалтқыш ядроларымен.
477. Аденогипофиз гормондары синтезін тежейтін факторлар түзіледі:
а) нейрогипофизде;
б) аденогипофиздің өзінде;
в) гипоталамуста;
г) бүйрекүсті безінде;
д) қалқанша безінде.
478. Қандай процесс ең жоғары деңгейлі жылу өндірілуін қамтамасын етеді?
а) жиырылуға қатыссыз термогенез;
б) жиырылу термогенезі;
в) химиялық термореттелу;
г) қан тамырларының вазодилатациясы;
д) бұлшық еттер босаңсуы.
479. Экспериментте оң шартты рефлекс қалыптастырып, енді шартты тітіркендіргішке өте ұқсас жаңа тітіркендіргішпен әсер етіп, бірақ оның әсерін шартсыз тітіркендіргішпен ұштастырмаса. Осы жағдайда қандай тежелу туындауы мүмкін?:
а) өшетін;
б) кешіктіретін;
в) ажырататын;
г) қорғаныш;
д) шектен тыс.
480. ЖДЖҚ қай типіне флегматикалық темперамент сәйкес келеді?:
а) әлсіз;
б) күшті, теңдессіз;
в) күшті, теңдесті, инертті;
г) күшті, теңдесті, қозғалғыш;
д) әлсіз, теңдессіз.
481. Қоршаған орта температурасы көтерілгенде гомойотермді жануарларда кездесетін жылу өндіру мен жылу беру ерекшеліктері:
а) жылу өндіру артады, жылу беру азаяды;
б) жылу өндіру төмендейді, жылу беру азаяды;
в) жылу өндіру азаяды, жылу беру артады;
г) жылу өндіру артады, жылу беру артады;
д) жылу өндіру өзгермейді, жылу беру жылу беру өзгермейді.
482. Тыныштық күйде жасуша мембранасының екі жағында иондар асимметриясын қамтамасыз ететін механизм:
а) ЭҚК болуы;
б) жасушада метаболизмның тұрақтылығы және ЭҚК болуы ;
в) тіршілік барысыныда иондардың бөлінуі;
г) натрий-калий насосы;
д) мембрананың таңдаусыз өткізгіштігі.
483.Латентті кезеңнің артуы, босаңсу кезеңінің ұзаруы бұлшық еттің қандай күйінің көрсеткіші бола алады?
а) ригидтілік;
б) гиперфункция;
в) гипертрофия;
г) қажу;
д) гипертонус.
484. Науқастың тісін жұлғанда алдын-ала анестезия жүзеге асырған. Біраз уақыт өткеннен кейін науқас әлсіз тітіркендіргенде сезініп, ал күшті тітіркендіргіш әсерін сезбеген. Парабиоздың бұл фазасы қалай аталады?
а) бастапқы;
б) провизорлық;
в) тежелу;
г) парадоксалды;
д) ультрапарадоксалды.
485. Жүйкенің өткізгіштігіне бөгет қойғанда қандай заң бұзылады?
а) оқшау өткізу;
б) біржақтылы өткізілу;
в) физиологиялық бүтіндік;
г) екіжақтылы өткізілу;
д) «күш-уақыт»
486.Жүйке орталықтары нейрондарының бүлінуі немесе бұзылуы белгілерінің азаюы немесе жойылуы олардың қай қасиетімен түсіндіріледі?:
а) пластикалық;
б) адаптация;
в) тежелу;
г) қажу;
д) басылып қалу.
487. Гипоталамустың пептиді кортиколиберин аденогипофизге түсіп қандай өзгеріс тудырады?:
а) адренокортикотропты гормонның секрециясын үдетеді;
б) адренокортикотропты гормонның секрециясын тежейді;
в) пролактин секрециясын үдетеді;
г) пролактин секрециясын тежейді;
д) адренокортикотропты гормон мен пролактин секрециясын тежейді.
488. Оң азотты баланс себебі бола алады?
а) тағамда белок көлемінің азаюы;
б) ас қорыту жүйесінің патологиясы;
в) шектен тыс жүктеме;
г) организм қартаюы;
д) организм өсуі.
489. Химиялық термореттелу деп аталады?
а) зат алмасуының қарқыны;
б) жылу беру;
в) жылуды сәулелендіру;
г) конвекция;
д) булану.
490. Ауыр қара жұмыс кезінде бұлшық еттерде жылу өндіру артуы мүмкін:
а) 10%
б) 20%
в) 50%
г) 80%
д) 400%
491. Шартты рефлекстер қалыптастырудың алғы шарттары?
а) жүйке орталықтарының қозғыштығының төмен болуы;
б) шартсыз тітіркендіргіш шарттыдан бұрын берілуі тиіс;
в) шартты тітіркендіргіш шартсыздан бұрын берілуі тиіс;
г)шартты және шартсыз тітіркендіргіштердің әсері бір рет ұштасса жеткілікті;
д) шартты тітіркендіргіштің биологиялық күші шартсыз тітіркендіргіштен жоғары болуы тиіс.
492. Туа біткен тамақтану рефлексі туындайды:
а) тағамның исіне;
б) тағамның түріне;
в) тағам туралы сөз қозғағанда;
г) тамақ пісіре бастағанда;
д) дәм сезетін рецепторларды тітіркендіргенде.
493. Оң азоттық баланс байқалады:
а) жүктілік кезінде;
б) белоктық және майлық ашығу кезінде;
в) тағамда кейбір аминқышқылдары жетіспеушілігінде;
г) дене жүктемесі болмағанда;
д) май мен көмірсулар тапшылығында.
494. Шілде айының ортасында бір топ туристерге Бетпақ-Дала шөлінде белгілі бір жолды жаяу жүріп өту қажет болған. Ауа температурасы 38оС, жел жоқ. Мұндай жағдайда температура тұрақтылығы қандай жол көмегімен сақталып тұрады?
а) бауырдағы алмасу процестерін арттыру арқылы;
б) дене бетінен тер бөлу арқылы;
в) тері қан тамырларының көлденең қимасын тарылту;
г) жылу сейілту;
д) конвекция.
495. Цитоплазма мен жасуша аралық сұйықтық арасындағы натрий мен калий иондарының концентрация айырымы қалыптасуы ненің функциясына жатады?:
а) натрийдің таңдамалы каналының;
б) натрий-калий насосының;
в) бейарнамалы натрий-калий каналының;
г) мембрана потенциалының;
д) тәуелсіз натрий каналының.
496. Қалыптасуы ми қыртысының қатысуын қажет етеді:
а) инстинкт;
б) шартты рефлекс;
в) сіңір рефлекстері;
г) статокинетикалық рефлекс;
д) шартсыз тағамдық рефлекс.
497. Шартсыз рефлекстен шартты рефлекстің өзгешелігі:
а) түрге тән;
б) жүйке байланыстары тұрақты;
в) индивидуалды;
г) рефлекстік доғасы күрделі құрылымды;
д) негізінен қыртыс асты орталықтарында тұйықталады.
498. Шартты рефлекс қалыптастырған жануарға шартсыз тітіркендіргішті беруді тоқтатса не болады?:
а) өшетін тежелу;
б) шартты рефлекстер суммациясы;
в) шартты рефлекстер тұрақтандырылуы;
г) динамикалық стереотип қалыптасуы;
д) ажыратқыш тежелу туындауы.
499. Бөтен адамды көргенде сақ ит тамақ жеуін тоқтата қояды. Бұл қандай тежелу есебінен туындайды?
а) дифференцировка;
б) шартты тежегіш;
в) кешіктіру;
г) реципрокты;
д) сыртқы.
500. Екінші сигналды жүйе есебінен пайда болатын реакция:
а) иіс сезгенде сілекей бөлінуі;
б) жарық түскенде қарашықтың тарылуы;
в) дәріген қолындағы шприцті көргенде баланың жылауы;
г) ыстық плитаға тигенде қолды тартып алу;
д) дәрігер анализ нәтижесін айтқан кезде пациентте туындаған тахикардия.
Достарыңызбен бөлісу: |