1. Алмалы салмалы протездер жіктемесі

Гаврилов бойынша тіс қатарларының ақауларының жіктелуі

жүктеу/скачать 186,8 Kb. бет 55/62 Дата 16.11.2023 өлшемі 186,8 Kb. #191554

Бұл бет үшін навигация:

• 105.Пластмассалы сауыт дайындауда қолданылатын пластмассалар, түрлері, қолдану технологиясы.
• 106.Аттачмендер. Түрлері. Көрсеткіштерімен қарама-қарсы көрсеткіштері. Алмалы-салмалы протезді дайындау кезіндегі бекіту бөліктерімен клинико-лабораториялық әдістері. Аттачмендер
• Протездер қалай орнатылады
• Тіс қатарының деформациясы
• Ренгенологиялық зерттеуде
• Ричманд бойынша штифті тістер
• Ильина – Маркосянның конструкциясы.
• 109.Телескопиялық бекітілетін доғалы протезді дайындаудың көрсеткіштері, кері көрсеткіштері, клиникалық және зертханалық кезеңдерін сипаттаңыз. Жіберілетін қателіктер және оны түзету.
• 110.Тұтас құйылған сауыт дайындаудың көрсеткіштері, кері көрсеткіштері, артықшалығы мен кемшіліктері. Клиникалық және зертханалық кезеңдерін жасау технологиясы. Жіберілетін қателіктер және оны түзету.

Гаврилов бойынша тіс қатарларының ақауларының жіктелуі: 1 — Тіс қатарының бір және екі жақты азу тістерінің болмауы; 2 –Тіс қатарының шектелген бір және екі жақты азу тістерінің немесе алдынғы тістердің болмауы; 3 – біріктірілген ақаулар; 4 – бір тісі қалған тіссіз жақ I-ші сынып ақауында алмалы-салмалы пластиналық протездер, тіреп-ұстап тұратын доғалы протездер қолданады. Олардың құрылымы сақталған тістердің санына, тістің сауыт бөлігінің биіктігіне, альвеоларлы өсіндінің жағдайына және қатты таңдайдың қалпына (формасына) байланысты болады. • Бірінші және екінші азу тістен айырылғанда ақаудың көлемі үлкейе түседі, ал онымен қатар алмалы протездің базисінің көлемі де үлкейеді. Сүйір тістерден (біреуінің өзінде)айырылғанда алмалы пластиналық протезді қолданудың көрсеткіші көбейеді, доғалы протезді қолданудың көрсеткіші азаяды. Бұл жағдайда тірек тістер ретінде алдынғы күрек тістерді қолдануға тура келеді, ал ол бұл тістердің босаңсуына әкеліп соғуы мүмкін.• Бұл клиникалық жағдайда (сүйір тістен айырылғанда) тіреп-ұстап тұратын протездердің құрылымында көптүйінді (многозвеньевой) кламмерінің құрылымын тістердің ауыз немесе вестибулярлы беткейіне құрастыру қажет.• ДОҒАЛЫ протездерді ауыз қуысында тірек болатын тістердің жеткілікті кезінде, екіншілікті тістерден айырылудың алдынғы кезеңдерінде қолдану керек. Тістерден айырылған сайын тіс қатарындағы тіссіз аралық үлкейіп алмалы-салмалы пластиналық протез салудың көрсеткіші кеңейе түседі.105.Пластмассалы сауыт дайындауда қолданылатын пластмассалар, түрлері, қолдану технологиясы.Пластмасса– дегеніміз табиғизаттардан химиялық жолменалынатын немесе төменгімолекулалық заттарды синтездеуарқылы түзілетін күрделі органикалықзаттар.Табиғатта пластмассаның негізінқұрайтын заттар: табиғи газ, тас көмір,мұнай, торф және басқа табиғи заттар.Пластмассалар ағза үшін оның зиянсызболуы, ауыз қуысының шырышты қабықтарынтітіркендірмей және ауыз сілекейімен реакцияғатүспеуі, ауыз қуысының кілегей қабығымен түсте болып және өзінің түсін ұзақ уақыт өзгертпеуі,техналогиялық алу жолдарының оңай және құнының арзан болуы, кейбір физикалық және механикалық көрсеткіштерінің талапқа сай болуы, басқа материалдармен оңай және берік байланысуы, металмен және басқа пластмассалармен химиялық байланысқа түспеуі, пластмассадан жасалған жасанды тістер сынған жағдайда оңай жөнделуі қажет.Стоматологияда кең қолданылатын пластмассалар: этакрил фторакс акронил бакрилПластмасса сауыттарды қолдануға көрсетімдер 1.Тісжегі салдарынан тістің бұзылуы 2.Тістің қалыптан тыс түр-пішіндері мен шамалары 3.Тіс түсінің өзгеруі 4.Кіреуке гипоплазиясы тіс флюорозы, сына тәрізді кемістіктер ,тістің қатты тіндерінің гиперестезиясы 5.Фурнье,Гетчинсон,Пфлюгер тістері Сауыт екі клиникалық және екі зертханалық кезеңдерден тұрады. .Егерде модель орталық оклюзияда құрастырылмаса тіс технигі тістесу біліктерін дайындайды. Бұл жағдайда пластмассалы қаптама науқастың үш рет келуімен бітеді. Модель құйғаннан кейін тіс технигі егеленген тістің мойынын оюлайды және оны 0,3 мм ұзартады. Одан кейін балауыздан жасанды қаптаманың пішінін келтіреді. Балауыздан пластмассалы қаптаманың анатомиялық пішінін толық көлемде қалыптастырады, кейде ол аздап үлкен болады, өңдеу және жылтыратуға байланысты. Пішіндеуді ақ немесе сары балауызбен жүргізеді, өйткені түсті балауыз бояғыштары пластмассаның түсін өзгертуі мүмкін.Пішінделген балауыз қаптаманы көршілес тістер аймағымен аздап модельден кесіп алады да қалыпқа ғаныштайды. Ғаныш қатқаннан кейін балауызды ыстық судың көмегімен ағызып жібереді. Қалыпты суытады, керек түсті пластмассаны алып араластырады. Пластмасса ісінгеннен кейін оны қалыпқа салады, нығыздайды, бюгельге қысады да полимеризация жүргізеді. Көпіршіктер мен ішкі жарықшалар пайда болмас үшін полимеризацияны өте ұқыптыжүргізеді. Суыған қалыптан қаптаманы алып оны өңдейді, әрлейді, жылтыратады .106.Аттачмендер. Түрлері. Көрсеткіштерімен қарама-қарсы көрсеткіштері. Алмалы-салмалы протезді дайындау кезіндегі бекіту бөліктерімен клинико-лабораториялық әдістері. Аттачмендер-екі бөліктен тұратын арнайы металл құлыптар болып табылады. Біріншісі науқастың тірек тісіне бекітіледі, ал екіншісі протезге бекітіледі, содан кейін екі бөлік те құлыппен орнына бекітіледі.Аттачмендер олар жасалған материалдың түріне және құлыптардың орналасуына қарай жіктеледі. Металл аттачмендер стандартты, ал пластмассалар ерекше жағдайларда жеке жасалады. Құлыптар тәждің ішінде де, сыртында да орналасуы мүмкін.Аттачмендегі бюгелді протездердің артықшылықтары:Жеңіл және дерлік ауыртпалықсыз орнату процесі.Механикалық және температуралық әсерлерге төзімділіктің жоғары дәрежесі.Травматикалық операциялардың болмауы.Протезді қызыл иек пен тірек тістерге бекітудің жоғары беріктігі.Жүктемені біркелкі бөлу.Тозған кезде протезді біріншіге ұқсас басқа затпен оңай ауыстыруға болады.Протездер қалай орнатылады?Біріншіден, жиналмалы бекіту моделі жасалады, ол үшін тірек тістеріне құйма жасау үшін арнайы балауыз қолданылады. Бұл кескінге сәйкес, балауыз моделі фрезерлік станокта жасалады, науқастың анатомиялық ерекшеліктеріне өте ыңғайлы. Жеке сәйкестендірудің барлық кезеңдері аяқталғаннан кейін металлдан протез құйылады, ол мұқият тазаланады және реттеледі. Ретенциялық шарлар құлыптарға, ал тәждерге – пациенттің тістерінің табиғи түсіне алдын-ала бекітілген стоматологиялық керамикалық масса қолданылады.107.Тіс қатарының ішінара ақауының клиникасын сипаттаңыз. Тіс қатарының деформациясы, шайнау, сөйлеу, эстетика қызметінің бұзылуы, тісті жоғалтуға байланысты самай-төменгі жақ буындарындағы өзгерістер.Адамның ауыз қуысында тістердің бір бөлігінің болмауынан көрінетін тіс патологиясы ішінара адентия деп аталады.Аурудың екі түрі анықталған: ішінара біріншілік және ішінара қайталама адентия. Біріншілік кемістік сирек байқалады, туа біткен, екі түрде дамиды.Тіс қатарының бұзылуына әкелетін этиологиялық факторлар:Кариес. Пульпит. Периодонттың қабыну процестері. Гранулемалар, кисталар. Жарықтар, чиптер. Ауыз және жақ-бет жарақаттары.Сонымен қатар, дикцияның бұзылуы бар, тамақты тістеп алу қиын.Молярлардың немесе премолярлардың жоғалуы кезінде тағамды толық шайнау мәселесі басым болады.Тіс қатарының деформациясы тіссауыттарының толық немесе жартылайжоюлуына, тістердің біртіндеп жоғалуы,парадонт аурулары, қатерлі ісіктер, жәнетістердің окклюзия жазықтықтағысагиттальды және трансверзальды бағытқақарай өзгеріске ұшырататын басқадапатологиялық аурулар.Деформацияның ең басты клиникалық көрінісі науқастың жасына, тіс жұлынғаннан кейін өткен уақыт, қалған тістердің парадонт тіндерінің жағдайы және басқа факторлар. Егер жоғарғы шет тістер жұлынған болса, онда төменгі тістердің вертикальды бағытқа қарай өсіп кетуін көреміз. Ақау шекералас жатқан тістерде болса, онда қасындағы тіс ақауға қарай өзінің алдыңғы ұрттық төмпешігімен қисаюын байқаймыз.Ренгенологиялық зерттеуде жылжыған тістің периодонтальды саңылаудың кеңеюі, оның деформациясы, тіс альвеоласының атрофиясы, тістің қисайған бағытында сүйектің қалатаны байқаймыз. Тіс түбірінің ұшында остеопороз шекарасын туындайды, оны кейде созылмалы периодонтит ошағымен шатастырады.СТЖБ ауруларының пайда болу себептері: Буын жарақаттары; Тістерді, әсіресе шайнау тістерін жоғалтуға байланысты тістем биіктігінің төмендеуі; Бруксизм, қажалу (стресс әсерінен); Спортпен айналысу барысындағы артық жүктеме; Дұрыс емес тістем. Сонымен қатар, СТЖБ қызметі дисфункциясының себебі стоматолог дәрігерлердің – ортопедтер, ортодонттар, терапевттер және хирург дәрігерлерінің қателіктері болуы мүмкін. Шайнаутіскедұрыс зады, біржақтыжүктемегеәкеледі, дисктердіңығысуына және соңында, СТЖБныңаурулықдисфункциясынаәкеледі. 108.Штифті тістердің түрлерін жазыңыз, олардың сипаттамасы. Стандартты штифтерге (Логан-Девис типті) түбірді дайындау, сыртқы сақинасы бар (Ричмондтың) штифті тістері, түбір ішкілік кертпесі және түбір үсті қорғанышы бар (Ильина-Маркосян, Цитринге) констукциясы бойынша шитфті дайындау.Штифті тістер Штифтің көмегімен түбір өзегіне бекітіліп,табиғи тістің сауытты бөлігін қалпына келтіретін алынбайтын протездің бір түрі.Ол сауытты қаптамадан бөліктен түбір қорғаныс пластинкамен штифтерден тұрады.Сауытты бөлігі табиғи тістің едәуір бұзылған немесе жоқ болған кезіндеь анатомиялық пішінін және қызметін қалпына келтіреді Штифті тістер – бір түбірлі, сирек көп түбірлі тістерде қолданылады. Oл төменгі жақтың күрек тістерінің түбір өзектері қолданылады. Штифті тіс түбір өзегіндегі бүйірлі қысымға төтеп бере ьалатын штифтен және сауытты бөліктен тұрады.Штифті тістер кигізілетін түбірге қойылатын талаптар: Түбір ұшы маңында созылмалы қабыну ошағы болмай, түбір өзегі түбір ұшынаь дейін цементпен керек. Түбір тұқылы қызыл иек деңгейінде немесе одан сәл шығыңқы болуы керек. Түбір өзегінің қабырғалары қалың, кариеспен зақымдалмаған болуы керек. Түбірдің ұзындығы сауыт ұзындығының 2: 1 қатынасындай болуы керек.Штифті тістерге қойылатын талаптар: Түбірді қоршаған тіндерді зақымдамауы керек; Түбір өзегіндегі цемент еріп, сарылып кетпеуі үшін түбірге нығыз отыруы керек;Штифтің көмегімен түбір өзегінде жақсы бекітілуі керек.Эстетикалық талғамға сай болуы керек.Ричманд бойынша штифті тістер Сыртқы сақинасы бар штифті тісті Ричманд ұсынған. Штифті тістредің ішіндегі ең тиімдісі болып табылады. Ерекшелігі түбір өзегіне кіргізіліп тұратын штифтке дәнекерленген, тұқылды жауып тұратын қалпақшаны болады. Алғашқы кезде қалпақша алтыннан жасалынған . Қазіргі кезде штампталып жасалынады. Қалпақшаның шеттері қызыл иек астына барынша кіріп тұруы қажет. Тіс тұқылының қалған эмалін егелеп алып тастаса қалпақша аз орын алып тұрады және пародонт тіндерін зақымдамайды.Ильина – Маркосянның конструкциясы.Түбір өзегі кеңейтіліп, вкладкаға куб тәрізді қуыс егеленеді. Штифте өзекке припасовка жасап, балауызбен қуыстан көщірме алады. Түбірге құйылған вкладканы өлшеп, көшірме алу. 109.Телескопиялық бекітілетін доғалы протезді дайындаудың көрсеткіштері, кері көрсеткіштері, клиникалық және зертханалық кезеңдерін сипаттаңыз. Жіберілетін қателіктер және оны түзету.Қазіргі кезде алмалы-салмалы протездердің фиксациясында телескопиялық жүйені пайдаланады.Алғаш телескопиялық сауытты 1935жылы Канторович сипаттап берді.Олар қабырғасы бар және біріншісі екіншісіне киілетін және конусқа пішініне әкелінген жай ғана екі сауыттан тұрды.Көрсеткіштері: Тіс қатары кемістіктері (кеннедидің барлық класы);Тірек тістердің сауыты биік болғанда;Тірек тіс пародонты сау болса;Тістер қатары кемістігі шырышты қабатының сау күйінде ;Шайнау элементі ретінде пародонт тіндерінің ауруларында;Тістердің жоғары деңгейде қажалуы ;Алынбайтын протезбен емдеу мүмкін болмаса; Қарсы көрсеткіштері: Терең тістем;Ауыз қуысындағы жедел қабыну үрдісі;Алынбалы тіс конструкциясын қабылдамау;Тірек тістердің болмауы;Қантты диабет;Тіл тартпасының жоғары орналасуы;Ауыз қуысы түбінің терең болмауы;Тіс жоқ жердегі шырышты қабаттың батымдылығы нашар болса;Тірек тістер аласа;Тірек тістегі оклюзиялық бастырмаға фиссуралардың болмауы;Альвеолярлы өсіндінің айқын атрофиясы;Кламмерді фиксациялауға арналған тістердің периапикальді тіндеріндегі патологиялық үрдіс ; 1 клиникалық кезең:Науқасты қарау,емдеу жоспарын құру,Толық анатомиялық қалып алу.1 зертханалық кезең:Анатомиялық қалыптың сапасын талдау;Супергипстен жұмыстық модельді құю;Қарсы тістердің ғаныштан көмекші қалыпты алу;Тістем біліктері бар балауыз негіздерін дайындау.2 клиникалық кезең:Орталық окклюзияны анықтау;Параллелометрияны өткізу;Доғалы протез қаңқасын жобалау;Доғалы протез болашақ қаңқасының бағдарын модельге түсіру.2 зертханалық кезең: Тіс технигіің доғалы протез қаңқасын құрастыруға қатысуы;Протез қаңқасының бағдарларын сызу;Супергипстен жасалған жұмыстық модельді отқа төзімді массадан жасалатын модельге дайындау;Отқа төзімді модельді дайындау;Протез қаңқасын балауыздан мүсіндеу;Отқа төзімді модельді құю;Протез қаңқасын өңдеу.3 клиникалық кезең:Доғалы протез қаңқасын ауыз қуысында шақтау;Тістер түсін анықтау.3 зертханалық кезең: Доғалы протез қаңқасының соңғы өңделуі;Жұмыстық модельді доғалы протез қаңқасымен окклюдаторға не артикуляьорға ғаныштау;Жасанды тістерді орнату.4 клиникалық кезең:Доғалы протездің балауыз құрылымын шақтау.4 зертханалық кезең :Балауыз үлгіні пластмассаға ауыстыру;Протезді өңдеу, тегістеу, жалтырату.5 клиникалық кезең: Доғалы протезді шақтау және тапсыру;Доғалы протездерге бейімделу және оларды кту жөнінде нұсқау беру. 110.Тұтас құйылған сауыт дайындаудың көрсеткіштері, кері көрсеткіштері, артықшалығы мен кемшіліктері. Клиникалық және зертханалық кезеңдерін жасау технологиясы. Жіберілетін қателіктер және оны түзету. Тұтас құйылған металл сауыттар шайнау тістерінде тістің қатты тіндерінің пішіні мен құрылымы бұзылған кезде,шайнау тістемдерінің мөлшерден тыс қажалуында,сонымен қатар,көпір тәрізді протезге тірек ретінде қолданылады.Құйылмалы сауытты дайындаудың клиникалық кезеңдері:1.Тісті құйылмалы сауытқа лайықтап егеу,екі қабатты қалып әзірлеу,2.Дайын құйылмалы сауытты тіске кигізіп көру,цементке бекіту.Дайындаудың зертханалық кезеңдері:1.Қалып бойынша құрастырмалы модель құю,2.Модельдегі тіс тұқылына оқшаулайтын қабат жағу,3.Болашақ сауыттың балауыз композициясын модельдеу,4.Құю әдісі арқылы құйылмалы металл сауытты алу,5.Сауытты өңдеу,тегістеу,жалтырату. Тұтас қүймалы көпір тэрізді протездің денесін дайындау, жоқ тістердің анатомиялық пішіндерін жэне тіс қатарларының окклюзиялық қарым-катынасын ескерумен орындалады. Көпір тэрізді протездің аралық бөлімінің пішіні альвеолды өсіндінің шырышты қабатына байланысты екі түрлі болады: - шайылу кеңістігінің болуы, бұл кіші жэне үлкен азу тістер аумағында қолданылады; - шайылу кеңістігінің болмауы, алдыңғы тістер төңірегінде қолданылады. Мүсінделген көпір тэрізді протездің балауыз репродукциясының беті жылтыр, тірек элементтер мен аралық бөлім ерітілген балауызбен біріктіріледі. Келешек протездің мүсінделуінің жоғары дэлдікпен орындалуы, протездің дэлдігін, қүйманың механикалык өңделу мөлшерін, оның беріктігін анықтайды. Түтас құйма көпір тэрізді протездерді қүю екі эдіспен жүргізіледі - мүсінде жэне мүсінсіз. Мүсінде құю үшін отқа төзімді қалыпты массадан, мысалы «Силаур», «Силамин» даярланған мүсін колданылады. Осы эдіс тиімді. Мүсіннен тыс, қүйма көпір тэрізді протездерді даярлау барысында, балауыз дайындыққа, протезді шешу бағытында, орналаскан металл ағатын құю жүйесі тірек тіс сауыттары мен жасанды тістің әркайсысына орнатылады. Қүю каналдары бір жерде тоғысады. Құю жүйесін қүру жэне балауыз репродукциясын металл корытпасына ауыстыру. Құю каналдарын алу жэне протезді формовты массадан тазалау, Күмсепкіш аппараттан кейін кескін құрал-саймандармен өндеу мен мүсін отырғызу. Ауыз қуысын тексергеннен кейін тегістеу мен жылтыратуды іске асырады. 111.Кламмерлі доғалы протезді дайындаудың көрсеткіштері, кері көрсеткіштері, артықшалығы мен кемшіліктері. Клиникалық және зертханалық кезеңдерін жасау технологиясы. Жіберілетін қателіктер және оны түзету Кламмерлер жүйесі протездің механикалық бекітілуін қамтамасыз етеді. Құрылымдары мен пішіндері эртүрлі тірек-ұстатқыш кламмерлер доғалы протезді бекіту үшін қолданылады. Кламмер иығынан, окклюзиялык бастырмасынан, денесінен жэне өсіндісінен тұрады. Кламмердің аткаратын қызметі: бекіту, түрақтандыру жэне шайнау кысымын бөліп тарату. Доғалы протездің кламмерлеріне қойылатын технологиялық жэне клиникалық сапалық талаптар: Технологиялық сапалық талаптар: - иығының қалыңдығы 0,8-1 мм, соңына қарай жіңішкереді; кламмер иығының тірек бөлігі бекітуші бөлігінен қалыңырақ; иықтың бекітуші бөлігінің ұзындығы тіс кемерінің тереңдігіне байланысты анықталады. Клиникалық сапа талаптары: кламмердің иығы тістің сауыт бөлігін тығыз қарамайды; кламмер иығының тірек бөлігі шолу (клиникалық экватор) ьчьігынан аспайды; - кламмердің бекітуші бөлігі шолу сызығынан (клиникалық экватор) асып, тіс кемерінде орналасады. Кламмерлер өздерінің конструкциялық ерекшеліктеріне байланысты тіске түскен тік салмақты оның ұзын осі бойымен бағыттайды, протезге түсетін бүйір салмақтарды тежейді жэне протезді тістерден шешетін күштерге қарсы эсер көрсеетеді. Қүйма кламмерлер осы талаптарға сай келеді. Кпаммерлердің негізгі бөліктері меже сызығының бағытына байланысты орналасады. Бірінші қүйма кламмерлерді Ackers (1918) жэне Roach (1921) - аттарымен байланыстырады, оларды Канторович рационалды деп атаған. Бүл кламмерлердің артықшылығы олардың үштіректілігі, ретенциялық иығы протезді ұстап түрушы, окклюзиялык үстемесі протездің вертикалды жылжуын, яғни оның қызылиекке енуіне кедергі жасайды, ал ішкі иығы немесе тіл, тандай тірегі протездің бүйір, дисталды жэне латералды бағыттарда жылжуын болдырмайды. Басқаша бүл кламмерлер протездің үш бағытта вертикалды, сагиталды, транверзалды жылжымауын қамтамасыз етеді. жүктеу/скачать 186,8 Kb. Достарыңызбен бөлісу: