Фронталь түзулері деп фронталь проекциялар жазықтығына ғана параллель орналасқан түзулерді атайды.
Мұндай түзулердің барлық нүктелері фронталь проекциялар жазық- тығынан бірдей қашықтықтарда орналасады (барлық нүктелердің У координаталары тең).
Сондықтан оның горизонталь проекциясы x осіне, профиль проек- циясы z осіне параллель болып орналасады, ал фронталь проекциясы түзудің нақты шамасына тең болып түседі. Фронталь проекция жазықтығына бұл түзудің горизонталь және профиль проекция жазық- тықтарына көлбеу бұрыштары да бұрмаланбай нақты шамаларымен түседі (2.4,ә-суретте α0 и γ0 бұрыштары).
Профиль түзуі деп профиль проекциялар жазықтығына ғана параллель болып орналасқан түзуді айтады.
Бұл түзудің барлық нүктелері π3 проекциялар жазықтығынан бірдей қашықтықта орналасқандықтан (барлық нүктелердің Х координаталары өзара тең), олардың горизонталь және фронталь проекциялары сәйкесінше y және z проекция осьтеріне параллель болып орналасады. π3 проекция жазықтығына ЕҒ түзуі нақты шамасымен (E3F3=EF), және оның π1 және π2 проекция жазықтықтарына көлбеу бұрыштары α0 және β0 бұрмаланбай түседі.
№9 Билет
Түзу мен жазықтықтың өзара орналасуы жалпы нүктелер санымен анықталады:
егер сызықта жазықтықпен екі ортақ нүкте болса, онда ол осы жазықтыққа жатады;
егер сызықта жазықтықпен бір ортақ нүкте болса, онда түзу жазықтықты кесіп өтеді;
егер түзудің жазықтықпен қиылысу нүктесі шексіздікке алынса, онда түзу мен жазықтық параллель болады.
Біріншіден, сызық жазықтықта жатуы мүмкін. Бұл жағдайда осы түзудің кем дегенде екі нүктесі жазықтықта жатады. Бұл аксиомамен белгіленеді: егер түзудің екі нүктесі жазықтықта жатса, онда бұл түзудің барлық нүктелері жазықтықта жатады. Берілген жазықтықтың белгілі бір сызығына жататындығы туралы қысқаша жазба үшін «» белгісін пайдаланыңыз. Мысалы, жазба a сызығы жазықтықта жатқанын білдіреді.
Екіншіден, сызық жазықтықпен қиылысуы мүмкін. Бұл жағдайда түзу мен жазықтықтың бір ғана ортақ нүктесі болады, ол түзу мен жазықтықтың қиылысу нүктесі деп аталады. Қысқа жазбамен қиылысу «» белгісімен белгіленеді. Мысалы, жазба а түзуінің жазықтықты М нүктесінде қиып өтетінін білдіреді. Белгілі бір түзу жазықтықты қиып өткенде түзу мен жазықтықтың арасындағы бұрыш туралы түсінік пайда болады.
Бөлек, жазықтықты қиып өтетін және осы жазықтықта жатқан кез келген түзуге перпендикуляр болатын сызыққа тоқталған жөн. Мұндай түзу жазықтыққа перпендикуляр деп аталады. Перпендикулярлықтың қысқаша жазбасы үшін «» таңбасы қолданылады. Материалды тереңірек меңгеру үшін түзу мен жазықтықтың перпендикулярлығы мақаласына жүгінуге болады. Бөлек, жазықтықты қиып өтетін және осы жазықтықта жатқан кез келген түзуге перпендикуляр болатын сызыққа тоқталған жөн. Мұндай түзу жазықтыққа перпендикуляр деп аталады. Перпендикулярлықтың қысқаша жазбасы үшін «» таңбасы қолданылады. Материалды тереңірек меңгеру үшін түзу мен жазықтықтың перпендикулярлығы мақаласына жүгінуге болады.
Үшіншіден, түзу жазықтыққа параллель болуы мүмкін, яғни оның ортақ нүктелері болмауы мүмкін. Параллелизмнің стенографиясы кезінде «» таңбасы қолданылады. Мысалы, а түзуі жазықтыққа параллель болса, онда жазуға болады.
№10 Билет
Достарыңызбен бөлісу: |