Әдет-ғұрып жанрының түрі:
Келін,келін келіп тұр,иіліп сәлем беріп тұр -/Беташар/
Айт, келін-ау,айт,келін!
Сауысқандай сақ келін! –деген үзінді: /Беташар жырынан алынған/
Беташардың «Айт,келін» бөлімінің мазмұны мен мәні: /жас келіннің отбасы мүшелері мен үлкендерді,жора – жолдастар мен қонақтарды сыйлау ғұрпы/
«Балталы,Бағаналы ел аман бол,
Бақалы,балдырғанды көл,аман бол,»-деген Қозы Көрпеш –Баян сұлу» жырындағы Ай мен Таңсықтың сөздері салт жырларының ішіндегі қоштасуға жатады.
Жамбылдың «Аттандыру» өлеңі /Қоштасу/
Басқа жаққа қоныс аударғанда айтылатын салт өлеңі : «Қоштасу»
Жоқтау,сыңсу- лирикалық жырлар.
Қаралы жыр - /Жоқтау/
Салт жырларының ішіндегі ең молырақ сақталғандарынығ бірі: /Жоқтау/
Жоқтау қандай өлең?/ Ауыр қазалы адамның дүниеден өткен адамға деген қадыр-құрметін білдіретін өлеңдер/
«Бөрідей жұрт ұласып,
Айқаймен жаға жыртысып,
Өкірген үнін өшіртіп,
Жылаған көзден жас өрер»-деген үзінді:- «Алып –Ер Тұңғаны жоқтау» жыры/
Абайдың баласы Әбдірахманға арналған өлеңдері: /Жоқтау өлеңдер/
«Абай жолы» романында Тәкежанның баласы Мақұлбай қайтыс болғанда Абай жоқтау айтқызған адамның есімі:/Әйгерім/
Бөжейді жоқтайтын: /Сары апа / «Абай жолы» /
Уа,алатаудай Ақшадан
Асып тудың Бөгенбай – деп жоқтау айтқан жырау: /Үмбетей/
Алғадай деген баласына жоқтау жыр арнаған ақын: /Жамбыл/
«Алла ісіне шара шара жоқ-ау!
Жетпесті қуып алқынба!
Қайырлы ғұмыр бере көр –ау,
Қозыжанға артында» Тұрмыс –салт жырларының ішіндегі жататыны /Жұбату/
Жәнібек ханның Жиреншеге әйелінің өлгенін хабарлауын тұрмыс-салт жырында естіртуге жатқызамыз.
«Аққу ұшып көлге кетті,
Ақсұңқар ұшып шөлге кетті-деп Сарыбайдың бұл дүниеден өткендігін жұмбақтап естірткен: /Тазша/ / «Қозы Көрпеш- Баян сұлу/
«Сол ерлікпен хан болдың,
Әлем асқан жан болдың... –деген өлең жолдары:/Үмбетейдің Бөгенбай өлімін Абылай ханға естіртуі/
Достарыңызбен бөлісу: |
