Аңыздың өзіндік ерекшеліктері:
1) Тарихи шындықтан туады;
2) Аңыздың мазмұнын растайтын дерек ретінде айтылатын жердің аты, белгілі қайраткердің есімі, оқиғаның болған кезеңі, өмірде бар деректер болады;
3)Аңызда да ойдан қосылған күшеткіш қоспалар болады, біріақ ертегідегідей қиял емес
Аңыз әңгіміенің өзіне тән еркешелігі: Аңызда тарихи шындық пен қиял араласып жүреді
Белгігі бір адамның атына , іс –әрекетәне байланысты туатын, шындық оқиға мен қиял ғажайын араласып келетін ауыз әдебиетінің түрі: Аңыз әңгімелер
Аңыз әңгіменің қай түріне жатады: Мифтік әңгімелер
Қазақ аңызында кездесетіндер: Асан қайғы, Жиренше шешен мен Қарашаш Алдар көсе, Қожанасыр, Қорқыт
Даналықты, шешендік пен тапқырлықты танытатын аңыз кейіпкері: Жиренше шешен
Қазақ аңыздарындағы қарапайым адамдар бейнесіндегі кейіпкер: Жиренше шешен
Жәнібек ханның «Бұл дүниеде не өлмейді ? » деген сұрағына жауап берген шешен адам?: Жиренше шешен
Жиренше шешеннің ссүйген жары әрі ақылшы серігі: Қарашаш
Жиреншеге Қарашаштың қазасы жайлы естірту айтатын хан: Әз Жәнібек хан
Жиреншеге қандай жаманат хабар туралы естірте айтылды?- Жиренше_шешенге_Қарашаш_сұлудың_өлгенін_Жәнібек_ханның_естіртуі»_-естіртудің_қай_түріне_жатады:_қарасөз_түріндегі_естірту'>Қарашаш дүниеден өткенде
«Жиренше шешенге Қарашаш сұлудың өлгенін Жәнібек ханның естіртуі» -естіртудің қай түріне жатады?: қарасөз түріндегі естірту
Жәнібектің –Інісі өлген қандай екен?-деген сұрағына Жиренше : Сол қанатың қайырылғаны
-Ағасы өлген қандай екен? -деген сұрағына Жиренше : Оң қанатың қайырылғаны деп жауап берген.
«Қатының өлді , қамышының сабы сынды,»- деген сөз ел аузында кімге байланысты айтылған?: Жиреншеге
Аңыздағы «Сұратқан хан ақымақ па , сұраған сен ақымақ па?» - деген сөзді ненің атынан айтты?: Қаңбақтың атынан
Қаңғырған қаңбақпен сөйлесіп , ханның қателігін бетіне басқан аңыз кейіпкері : Жиренше
«Қайран менің өз үйім, кең сарайым боз үйім» деген аңыз кейіпкері: Жиренше
Аңыз әңгіме: «Жиреншенің хан сынағына түскені»
Еркек қойды қоздатып , хан сынағынан мүдірмей өткен аңыз кейіпкері:Жиренше
Жиренше туралы аңызда аты аталатын ақылды әйелдің есімі: Қарашаш
«Қорықпа! Сиырларды ащы құдықтың басына айдап барып, жалғыздап суар да айналдырып қуа бер, әуелі ішінің қармауы кетер, онан кейін жын аралас су кетер»(«Жиреншенің хан сынағына түскені») -деп айтқан Қарашаш
Алдар көсе қай жанрдың кейіпкері : Аңыз әңгімелер
Халықтың әділетсіз байларды масқаралау, келеке ету тілегенен туған ұнамды, күлдіргі образ: Алдар көсе
Алдар көсе қандай образ: Күлдіргі
Аңыз әңгіме: «Алдар мен шайтан»
«Алдар көсенің шайтанды алдауы» деген аңыздағы шайтанның аттары: Құлан мен Түлен
Алдар көсенің шайтанды алдауына арналған аңыздарды сюжеті мен құрылымы жағынан күлдіргі әңгімеге жатқызуға болады.
Алдар көсенің алдаудағы мақсатын белгілеңіз: қарны тоқ, ақылы жоқтарға тұсау
Шығайбай, бізбикеш деген кейіпкерлерқай аңызға қатысты: Алдар көсе
«Алдар көсе» аңызындағы байдың қызы: Бізбикеш
«Алдар көсе» аңызында : «Отырайын он ай ,»- деп төрге шығатын кейіпкер: Алдар көсе
«Алдар көсе» аңызында:-Естіген өтірік , көрген шындық ,- деп айтатын : Бай
«Өтірік болса , сақалым жұлынсын,
Қыз астындағы тырнадай.
Бәрін де осының көріп келдім,
Асыңды асшы ұрламай,»- деген жолды айтқан: Алдар көсе
Сараңдықтың жиынтығын беретін аңыз әңгіме кейіпкері: Шығайбай
«Алдар көсе» аңызында: «Шық, әй!»- деп үйіне адам қондырмас кейіпкерді табыңыз: Шығайбай
«Алдар көсе» аңызында Алдар көсе майдың орнына тезек салады
«Алдар көсе» аңызында Алдар қазанға еттің орнына не салады?: тулақ
«Ұрының әйелі өзіне лайық,»- деген сөздің авторы: халық
Алдар көсенің мінген аты: Қасқа ат
«Алдар көсе» аңызында байдың өлтірген аты: Өзінің аты
Аңыз кейіпкерлері: Жошы хан, Жиренше
«Баламды өлді деп естірткен адамның құлағына қорғасын құямын,»- деп жар қылған аңыз кейіпкері: Жошы хан
Жошы ханға бала өлімін қандай күй арқылы естірткен?: «Ақсақ құлан»
Аңыз кейіпкеріне айналған жырау: Асан қайғы
Желмаясымен «жер жанатын» іздеген жырау: Асан қайғы
Мерке жеріндегі Аспараны көргенде : «Ей Аспара көршіңмен тату бол, шөбіңе суың жетер!»- деген аңыз кейіпкері: Асан қайғы
Жетісуды көргенде; «Мынау жетісудың әр бұтағы жеміс екен, шаруаға жақсы қоныс екен,»- деген аңыз кейіпкері: Асан қайғы
Асан қайғының «тау тасы кеш болғанда қой болып, ыңыранып жатады екен , тоқты қысыр қалмайтын жер екен,»- деген сыны қай жерге қатысты айтылған: Қызылтауға
Түркі тілдес халықтарға ортақ аңыз кейіпкері: Қожанасыр
Ы.Алтынсариннің «Қазақ хрестоматиясына» енген аңыз әңгіме : «Лұқпан хакім»
Достарыңызбен бөлісу: |
