1-Дәріс Геоботаниканың мақсаты, міндеті, негізгі ұғымдар және терминдер


Органикалық заттардың жалпы массасы биогеценоздағы өлі және тірі заттардың салмағы



бет16/47
Дата24.04.2023
өлшемі2,55 Mb.
#175314
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   47
Байланысты:
darister1-15. geobotania (1)

Органикалық заттардың жалпы массасы биогеценоздағы өлі және тірі заттардың салмағы.
Биомасса өлі заттарды қоспағандағы биогеценоздағы тірі организмдердің органикалық заттардың жалпы салмағы,осы кезеңде жинақталған тірі организмдердің бөлшектеріне жатпайды.
Өлі органикалық заттардың массасы тірі организмдердің бөлшектері кірмейтін өлі органикалық заттардың жалпы саны.
Өнімділік- органикалық заттарды түзіп отырған өсімдіктер қауымдастығының және түрлердің жеке популяциясын жалпы құрылымын түсіндіру мақсатында қолданылады, өсімдіктер қауымдастығының немесе жеке популяциялық түрлердің өнімін сипаттауда «өнімділік терминін» өлшем бірлік жүйесі ретінде қолданбау керек.Нақты сандық көрсеткіштерді көрсетуде заттардың «өнімі» терминін биогеценозды тұтастай,сонымен қатар популяциядағы түрлерге түсініктеме берген жағдайда қолданылады.Өнім төмендегідей нақты сандық көрсеткіштерге жіктеледі: жалпы алғашқы өнім – өскін (Пжалпы),таза алғашқы өнім- өскін (П4), түсінділер (Поп), автотофты организмдердің өсу процесіне және тыныс алуына (Пд) жұмсалатын өнім заттары.Осы бірліктің арақатынасы төмендегідей формуламен көрсетіледі:
Пжалпы=П4оп2д
Бұл бірліктерге сипаттама беретін болсақ,жалпы алғашқы өнім (Пжалпы) уақыт бірлігінде жыл, кезең, тәулік, алаңша бірлігіндегі( га,м2) өсуге және тыныс алуға жұмсалған заттарды қосқанда сонымен қатар түсінді заттар гетеротрофты организмдердің қалдықтары.
Өсімдіктер қауымдастығының және жеке түрінің популяцияларының алғашқы өнімі- белгілі бір уақыт ішінде алаңша бірлігіндегі гетеротрофты организмдердің,өсімдіктердің жербетілік бөлігі мен тамырынан бөлінген заттарды,өсімдіктердің өсу мен тыныс алуына кеткен шығындарды есепке ала отырып анықтағандығы өсімдіктердің органикалық емес массасының өсуі.
Тұтастай қауымдастағы және жеке түрлердің популяцияларындағы бірліктермен қатар қауымдастықтың құрылымдық бөліктері үшін де анықтауға болады,мысалы өсімдік топтары үшін ярус, сонымен қатар әртүрлі тіршілік формасына жататын түрлер ярусы.
Өсімдіктердің жерге үзіліп түскен бөлігі – өсімдіктер қауымдастығының орын алып отырған,белгілі бір уақытта аймақшадағы қауымдастықтың жербетілік және жерастылық бөлігіндегі органикалық заттардың саны.
Өсімдіктің тірі бөлігінен ажырамаған,бірақ құрап қалған өлі бөлігі – аймақшадағы белгілі бір уақыт бірлігінде түскен жапырақтар,жемістер,гүл күлтелері,орман қауымдастығындағы ағаштың майда бұталары.
Тамырдың құраған бөлігі алаңқай шеңберіндегі белгілі бір уақытта қураған тамыр және жерастылық өркендер.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   47




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет