Молекула қозғалысының орташа кинетикалық энергиясы Идеал газдың молекулалық – кинетикалық теориясының (МКТ) негізгі теңдеуінің екі жағын да мольдік көлемге көбейтейік
Менделеев-Клапейрон теңдеуінен шығатыны . (6.1)
Теңдеулердің оң жақтарын теңестіре отырып, алатынымыз
Жаңа тұрақтыны (Больцман тұрақтысы) енгіземіз
, (6.2) сонда , және . (6.3)
Температура Идеал газдың МКТ-ң негізгі теңдеуі көрсететіндей, газдың қысымы оның молекулаларының орташа кинетикалық энергиясымен анықталады. Сонымен қоса тәжірибеден газды қыздырғанда оның қысымы артатындығы, суытқанда төмендейтіндігі белгілі. Қыздырылған және суытылған газ барлық басқа денелер сияқты өзінің температурасымен сипатталады. Сондықтан температура мен молекулалардың орташа кинетикалық энергиясының арасында байланыс бар деп айта аламыз. Ондай байланыс теңдеуі жоғарыда алынған. (6.4) Эксперименттік тұрғыдан қарағанда дененің температурасы – ол температурасы өзгеше басқа денеге жылудың берілуін немесе алынуын анықтайтын шама. Халықаралық жүзградустік шкалада температура ºС-пен (Цельсий градусы) өлшенеді және t–мен белгіленеді. Қалыпты қысымда (1,01325·105 Па) мұздың еруі мен судың қайнау температуралары 0 ºС пен 100 ºС – қа тең деп есептелінеді. Температураның термодинамикалық шкаласындатемпература Кельвинмен (К) өлшенеді және Т– мен белгіленеді. Абсолют температура Т менжүзградустік шкала бойынша температураның арасындағы байланыс: Т=273,15+ t. Т=0(t=-273,150С)температураныңабсолют нөлі деп аталынады.. Механикалық жүйенің іеркіндік дәрежелерінің саны деп оның кеңістіктегі орны мен конфигурациясын анықтайтын тәуелсіз координаталардың санын айтады.
Бір атомды молекула үшін , екі атомды молекула үшін , (3-ілгерілемелі, 2-айналмалы), үш атомды молекула үшін (3- ілгерілемелі, 3—айналмалы)
