1 есептеу жүйесін жәНЕ


Есептеу жүйесінің тиімділігін бағалау



бет14/18
Дата26.11.2022
өлшемі0,91 Mb.
#159951
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18
Байланысты:
Оралбеков Диас ВТиПО video

3.2 Есептеу жүйесінің тиімділігін бағалау

Есептеу жүйсінің немесе құрылғыны өңдеудің экономикалық тиімділігін талдау кез-келген жобаның қажетті құрамдас бөлігі болып табылады. Экономикалық тиімділікті бағалау белгілі бір критерийлер бойынша жүргізіледі, олардың мәні әзірленген жүйенің параметрлері негізінде есептеледі. Пайдалану параметрлері бойынша дамыған жүйе салалық өнеркәсіптік стандарттарға сәйкес келуі керек, үнемді және әлеуметтік талаптарды қанағаттандыруы керек.


Есептеу жүйесін әзірлеу күрделі салымдармен байланысты кез-келген оқиға сияқты, экономикалық негіздемені қажет етеді. Компьютерлік жүйенің экономикалық тиімділігін есептеу басқаруды автоматтандыру бойынша жұмыстарды жүргізудің орындылығын негіздеу, басқаруды автоматтандырудың неғұрлым тиімді бағыттарын белгілеу үшін жүргізіледі.
Жүйенің тиімділігі-бұл белгілі бір пайдалану жағдайында және белгілі бір сапада мақсатты орындау үшін жүйенің қасиеті .
Тиімділік көрсеткіштері жүйенің өзіне жүктелген міндеттерді орындауға бейімделу дәрежесін сипаттайды және бағдарламалық өнім жұмысының оңтайлылығының жалпылама көрсеткіштері болып табылады. Микропроцессорлық жүйені құруға және пайдалануға жұмсалған шығындардың орындылығын сипаттайтын өнімнің экономикалық тиімділігінің көрсеткіштері түбегейлі жалпылама көрсеткіштер болып табылады [16].
Компьютерлендіру айтарлықтай материалдық шығындарды талап етеді, бұл негізінен техникалық құралдар кешенін орнатуға және пайдалануға және жүйені дамытуға байланысты. Қашықтан өлшеу және деректерді жинаудың автоматтандырылған жүйесін қолдану ақпаратты жинау мен өңдеу шығындарын азайтады, бұл еңбек ресурстарын үнемдеуге әкеледі. Сонымен қатар, компьютерді диалогтық режимде пайдалану дәстүрлі әдістермен салыстырғанда мұғалімнің оқу және бақылау функцияларын орындау кезінде қателіктер ықтималдығын едәуір төмендетеді.
Сондықтан зертханалық семинар процесін автоматтандыру үшін микропроцессорлық жүйені құру мәселесін шешкен кезде енгізудің әсерін бағалауға назар аударылады.
Осы жүйенің экономикалық тиімділігін анықтаудың негізі өнеркәсіптік бірлестіктердегі басқару жүйелерінің экономикалық тиімділігін анықтау әдістемесі болып табылады [16]. Бұл әдістер пайдаланудан алынған экономикалық әсерді оны құру шығындарымен салыстыруға негізделген, ол үшін өзара байланысты екі көрсеткіш, тиімділік коэффициенті (EP) және шығындардың өтелу мерзімі Т.
Екі көрсеткіш те бір-бірімен ерекше байланысты.
Жүйені құру шығындарының өтелу мерзімі уақыт кезеңімен сипатталады, оның барысында осы жүйені құруға қосымша шығындар жүйенің жұмысына байланысты алынған пайданың жалпы өсуіне тең болады.
Жүйенің тиімділігін бағалау тиімділіктің есептік көрсеткіштерін белгіленген нормативтермен салыстырғаннан кейін беріледі.
Тиімділік коэффициенті мына формула бойынша анықталады:


ЕР = Эжыл / К, (3.1)

мұндағы Эжыл пайданың жылдық өсімі; К – ақпараттық жүйені құруға жұмсалатын күрделі шығындар.


Жобаның өтелімділік жолдары-бұл дамыған жүйені қолдана отырып, өндірістік қызметтен түсетін түсімдер немесе оны пайдаланудан үнемдеу инвестиция шығындарын жабатын уақыт аралығы. Ол жылдармен немесе айлармен өлшенеді [13].
Өтелу мерзімі мына формула бойынша есептеледі:


Т = 1 / ЕР = К / Эжыл. (3.2)

Ақпараттық жүйені енгізудің техникалық-экономикалық тиімділігінің маңызды көрсеткіштерінің бірі:


– жылдық үнемдеу;
– АЖ құруға күрделі салымдардың өтелу мерзімі.
ЕЖ техникалық-экономикалық тиімділігінің негізгі көрсеткіші жылдық экономикалық тиімділік (ст) болып табылады. АЖ-ны енгізуден алынатын ст ЕЖ құру және қолдану нәтижесінде АЖ пайдаланатын кәсіпорын алатын барлық өндірістік ресурстарды - еңбек, материалдық, қаржылық есепті жылы жиынтық үнемдеуді (құруға және жұмыс істеуге арналған шығындарды ескере отырып) білдіреді [17].
Жылдық экономикалық әсерді есептеу үшін негіз базалық және енгізілген нұсқалар бойынша келтірілген шығындарды салыстыруды көздейтін әдістеме болып табылады.
Жылдық экономикалық тиімділік мынадай формула бойынша айқындалады:




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет