1. Физиология пәнінің мазмұны мен маңызы
жүктеу/скачать 189,93 Kb.
|
сессия ажжф
| Тыныс алудың реттелуі
Тыныс алуды реттеу механизмдері атмосфералық ауадағы оттегінің парциалды қысымының 80-ден 300 мм сын.бағ. дейін өзгеруімен қанның газдық құрамының тұрақтылығын қамтамасыз етеді. Денедегі оттегінің жетіспеушілігімен тыныс алудың минуттық көлемі 6-7 л / мин-ден 120 л / мин-ге дейін өзгереді. Қандағы көмірқышқыл газы мен оттегінің кернеуіне, сондай-ақ дененің функционалдық жағдайына байланысты тыныс алу жиілігі мен тереңдігі өзгереді. Бұл өзгерістер рефлекторлық механизмдерге байланысты. Сыртқы тыныс алуды реттеудегі жалпы маңыздылығы артериялық қандағы тұрақты СО2 және О2 кернеуін сақтау үшін қажетті тыныс алу жиілігі мен тереңдігін қамтамасыз ету болып табылады. Тыныс алу орталығы - орталықтың әртүрлі бөліктерінде орналасқан жүйке жасушаларының жиынтығы тыныс алу бұлшықеттерінің үйлестірілген ырғақты белсенділігін және тыныс алудың өзгеретін жағдайларға бейімделуін қамтамасыз ететін жүйке жүйесі ағзаның сыртқы және ішкі ортасы. Жүйке жасушаларының белгілі бір топтары тыныс алу бұлшықеттерінің ырғақты белсенділігі үшін өте маңызды. Олар тыныс алу орталығын құрайтын сопақша мидың ретикулярлық формациясында орналасқан. Бұл жасушалардың функциясының бұзылуы тыныс алу бұлшықеттерінің салдануына байланысты тыныс алудың тоқтатылуына әкеледі. Тыныс алудың физиологиялық актісі келесі кезеңдерді қамтиды: сыртқы тыныс алу (тікелей тыныс алу жүйесімен қамтамасыз етілетін альвеолаларды желдету); өкпедегі газ алмасу (альвеолярлық ауа мен өкпе айналымының капиллярларының қаны арасындағы); газдарды қанмен тасымалдау (қан ағымымен оттегінің барлық шеткергі органдар мен тіндерге, соның ішінде өкпенің өзіне де тасымалдануы, сондай-ақ катаболикалық процестер кезінде түзілген көмірқышқыл газын жүрек-тамыр жүйесімен жою); Артериялық қан мен ұлпалар арасындағы газ алмасу тіндік (жасушалық) тыныс алу - тірі организмдердің жасушаларында болатын биохимиялық реакциялар жиынтығы, оның барысында көмірсулар, липидтер және амин қышқылдары аденозинтрифосфат (АТФ) молекулаларының биосинтезіне қажетті энергияның бөлінуімен көмірқышқыл газы мен суға дейін тотығады. Ол жасушадағы энергияның әмбебап көзі болып табылады. жүктеу/скачать 189,93 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|