126ЖМ Назарқұл Еркебұлан
орталықтарымен бірге туа пайда болатын (жабайы) рефлекстер, ал оның жоғары
бөлімдерінін орталықтарының катысуымен туганнан кейін пайда болатын рефлекстер іске
косылады. Соңғы рефлекстерді ; И.М. Сеченов психофизиологиялык рефлекстер деген.
Сөйтіп, психикалык лроцестердің негізі — рефлекс екені ғылыми түрғыда дәлелденді.
Орталығы мида жатқан рефлекстер сырткы дүниенін әсері болмаса да, ішкі дүниенін,
яғни ми тканінде қалып сақталған деректердін әсерінен психикалық рефлекстер туатынын
Сеченов дәлелдеді. Осы дүрыс ойды тұжырымды тәжірибе ңәтижесімен негіздеу керек
еді. Оган Сеченовтын ғылыми материалдық мүмкіншілігі, лабораториялык техникасы
болмады да рефлекстің нейрондык механизмін зерттей алмап еді. Осы жағынан
психофизиологиялық концепцияны толыктырып әрмен карай жетілдірген И.П. Павлов. Ол
шартты рефлексті ашты және әрі оны нерв жүйесінің касиетінің универсалды түрі деп, әрі
оған коса, психикалық кұбылыстардың материалдық негізі деп ғылыми нақтылы
деректермен дәлелдеп берді
П.К. Анохин психофизиологиялык күбылыстарды зерттеу үшін әрекеттік жүйелер
кағидасын үсынды.Әрекеттік жүйелер деп әр текті күрылымды мүшелер және олардың
кызметін қамтамасыз ететін реттеуші механизмдер жинағын айтады. Орталык жүйке
жүйесінің рефлекстік қызметі негізінде қойған максатқа жетуі камтамасыз ететін
физиологиялык механизмдердің бірегейлілігі агзаның белгілі бір жағдайға бейімделуіі
үйымдастыратын әрекеттік жүйелік және гуморальдя (сүйықтық) механизмдерінен
тұрады.
Достарыңызбен бөлісу: