26 билет
Шылау.Шылаулардың толық мағыналы сөз емес,көмекші сөз екендігі және сөйлемде дербес қызмет атқаруы.Шылаудың түрлері
Шылау-сөз және сөйлемді байланыстырады.Шылаудың басқа сөз таптарынан айырмашылығы:
1.Лексикалық мағынасы жоқ
2.Сөйлем мүесі бола алмайды.
3.Түрленбейді.
4.Сөз бен сөзді,сөйлем мен сөйлемді байланыстырады және басқа сөздің жетегінде келіп,оған қосымша мән үстейді.
Шылаудың 3 түрі бар:
Септеулік шылау-сөздерді сабақтастыра (бағындыра) байланыстырады.Ол атау,барыс,шығыс және көмектес септіктерінде қолданылады:
Септік
|
Шылау
|
Мысал
|
Атау септігіне қатысты
|
Туралы,жайында,сияқты,тәрізді,секілді,үшін, сайын т.б
|
Отан үшін отқа түс күймейсің
|
Барыс септігіне қатысты
|
Дейін,қарай,тарта,таман, жуық, т.б
|
Түске дейін жүзге жуық хат жібердік
|
Шығыс септігіне қатысты
|
Кейін, соң, әрі, гөрі, бері
|
Бұдан әрі оның сөзін ести алмадым.
|
Көмектес септігіне қатысты
|
Бірге, қабат, қатар.
|
Мен әкеммен бірге жұиыс істеймін
|
Жалғаулық шылау-сөз бен сөзді, сөйлем мен сөйлемді салаластыра (тең дәрежеде)байланыстырады.Оның 6 түрі бар:
Түрі
|
Шылауы
|
Ыңғайластық мәндегі жалғаулық
|
Мен,бен,пен,және,әрі,да,де,та,те.
|
Қарсылықты
|
Бірақ,дегенмен, алайда, сонда да, сөйтсе де, сөйткенмен.
|
Себеп-салдар
|
Өйткені,себебі,сол себепті, сондықтан, сол үшін, неге десеңіз.
|
Талғаулықты
|
Не, немесе, я,не болмаса, я болмаса, яки, әлде, т.б
|
Кезектес
|
Кейде,бірде, біресе
|
Шартты
|
Егер, егер де.
|
Достарыңызбен бөлісу: |
