12. Ерітіндінің концентрациясын сипаттаудың әдістерін көрсетіңіз.
Слайд
13. Күштi және әлсiз электролиттер. Диссоциациялану дәрежесіне анықтама беріп, мысалдар келтіріңіз
: Күшті электролиттер, олардың диссоциациялану дәрежелері 30%-тен жоғары болады. Мысалы НNO3-91%, NaCl-84%, НCl-92%, КОН және NaОН-84% болады. Күшті электролиттердің молекулалары сұйылтылған ерітіндіде иондарға толығымен ыдырайды.
2. Орташа электролиттер. Олардың диссоциациялану дәрежелері 3% пен 30% арлығында болады. Мысалы, Н3РО4 26%, НNО2 6,5%, т.с.с.
3. Әлсіз электролиттер. Олардың диссоциациялану дәрежелері 3%-тен төмен болады. Мысалы, СН3СООН (сірке қышқылы) 1,3%, NН4ОН (аммоний гидроксиді) 1,3%, Н2СО3 (көмір қышқылы) 0,17%, Н2S (күкіртті сутек қышқылы) 0,07%, т.с.с.
диссоциациялану дәрежесі деп аталады, ол α (альфа) әріпімен белгіленеді. Диссоциациялану дәрежесі дегеніміз – диссоциацияланған молекулалар санының ерітіндідегі жалпы молекулалар санына қатынасы. Ол мынадай формуламен өрнектеледі:
α= n/ N *100%.
Мұндағы, n – диссоциацияланған молекулалар саны; N – барлық молекулалар саны.
Диссоциациялану дәрежесін процентпен көрсету үшін оның шамасын 100-ге көбейтеді. Мысалы, электролиттің диссоциациялану дәрежесі 60% болса, бұл оның 100 молекуласының 60-ы иондарға ыдырағанын білдіреді. Диссоциациялану дәрежесіне байланысты электролиттер 3 топқа жіктеледі.
Электролиттер ( грек. lysіs – еру, ыдырау) – еріген немесе балқыған күйде электр тоғын өткізетін заттар.Электролиттерге қышқыл, негіз, тұздың судағы ерітінділері жатады; бұларда электр тогы иондар арқылы тасымалданады. Э ерітінділерінен ток өткенде электродтарда тотығу-тотықсыздану процестері – электролиз жүзеге асады
Диссоциациялану үдерісін сандық жағынан да сипаттауға болады. Диссоциацияланудың қаншалықты толық жүретіндігін диссоциациялану дәрежесі (α) көрсетеді, α-ны сандық үлеспен (0-1) немесе пайызбен (0-100%) беруге болады.
α = диссоциацияланган молекулалар саны/жалпы еріген молекулалар саны
Диссоциациялану дәрежесінің мәніне қарай электролиттер үш топка бөлінеді:
α > 30% - күшті;
3% < α < 30% - орташа күшті;
α < 3% - әлсіз.
Күшті электролиттерге ерімтал тұздар, қышқылдар (HNO3, H2S04, HCl), сілтілер (NaOH, КОН, Ва(ОН)2) жатады. Бұлар суда ерігенде иондарға толық ыдырайды. Әлсіз электролиттерге: Н2С03, H2S, Н3Р03, СН3СООН, NH4OH, Н20 жатады. Олар суда еріген кезде иондарға толық ыдырамайды. Орташа күшті электролиттер: Н3Р04, H2S03, HN02, т. б. Диссоциациялану дәрежесіне заттың және еріткіштің табиғаты, ерітіндінің концентрациясы, температура әсер етеді.
Достарыңызбен бөлісу: |