2. Химиялық байланыстардың типтерi (донорлы-акцепторлы, иондық). Мысалдарды келтіріңіз Химиялык байланыс - атомдардын бір-бірімен жай жоне курделі заттар тузіп косылатынын айтамыз. Онда эр турлі химиялык байланыс тузіледі: ионды, Орыс галымы А.М.Бутлеров (1828-1886 жж) 1861 ж. Герма- нияда откен химиктер сьезінде заттардын химиялык курылыс теориясы - структуралык теориясын усынды.
Бул теориянын негізгі кагидалары:
1. Молекуладары атомдар ретсіз орналаспанан, олар бір-бірімен белгілі ретпен орналасады.
2. Молекуладаны атомдардын косылуы олардын валенттілі-гіне сойкес орындалады. Косылыстары атомдардын бос валент-тілігі жок. Координациялық байланыс, донорлы-акцепторлы байланыс – кешенді қосылыстарға тән химиялық байланыс түрі. Бөлшектердің біреуі донор, ал басқасы электрондар жұбының акцепторы болады. Акцептор деп бос деңгейі (орбитасы) мен оң заряды болатын,молекулалық (атомдық) жүйені айтады. Электрондар жұбы бос (бөлінбеген) жүйе донор деп аталады. Координациялық байланыс түзілгенде бөлінбеген электрондар жұбы донор мен акцептор үшін ортақ болады. Оның табиғатын түсіндіретін үш теория бар: валенттік байланыс, молекулалық орбиталь және кристалдық өріс. Алғашқы екеуі Координациялық байланысты коваленттік байланыстың бір түрі деп қарастырса, үшіншісі электрстатикалық әсерлесу күші деп есептейді.
Ионды байланысты заттарға мысалдар: NaCl, KCl, NaF, K2O, Li2O, MgCl2.Атом қанша электрон берсе не қанша электронды қосып алса, түзілген оң және теріс ион заряды да сонша болады.
3. Химиялық байланыстардың типтерi (коваленттi полюстi және полюссiз) Мысалдарды келтіріңіз Коваленттік байланыс – ортақ электрон жұбын түзу арқылы пайда болатын химиялық байланыс Коваленттік байланысты былай белгілейді: Сутегі атомында бір сыртқы валенттік электрон бар, бұны нүктемен белгілейді. Ал түзілген сутегі молекуласында бір ортақ электрон жұбы бар болады, бұны екі нүктемен белгілейді. Электртерістігі бірдей екі атом ковалентті байланыс орнатса, онда бұндай байланыс коваленттік полюссіз байланыс деп аталады
Электртерістігі әртүрлі екі атомның сыртқы валенттік электрондары ортақ жұпты құрса, ортақ электрон жұбы, бұнда, электртерістігі басым атомның ядросына тартылады. Бұндай байланыс коваленттік полюсті байланыс деп аталады.
Хлор мен сутегі атомдарының сыртқы валенттік электрондары бірігіп, хлорсутекті құрайды:
H2 + Cl2 = 2HCl
Сутегіде бір сыртқы валенттік электроны бар, ал хлорда жеті сыртқы валенттік электроны бар:
Молекулалық орбитальдар теориясы бойынша моле- кула өзінің қүрамына кіретін ядролар мен электрондар- дан түратын түтас жүйе деп есептеледі және әрбір электрон баска барлық ядролар мен электрондар өрісінде қозғалып жүреді деп түсіндіріледі.
Валенттік байланыс теориясы молекуладағы атом- дардың арасындагы химиялық байланыс бір немесе бірнеше жүп электрондар арқылы түзіледі деп үйретеді. Бүл теория бойынша әрекеттесетін атомдардың дара электрондарының бүлттары бір-бірімен қаптасып екі яд- роның арасында жататын молекулалық электрон бүлтын немесе химиялық байланыс түзеді.