27. Этил спиртін алудың өнеркәсіптік әдістерін көрсетіңіз. Этанолдың медицинада қолданылуы туралы мәліметтер беріңіз.
Этил спирті немесе этанол деп, С2Н5ОН – біратомды қаныққан-алифатты спиртті, түсі жоқ, күйдіргішті дəмімен жəне өзіндік иісі бар, оңай қозғалатын сұйықтықты айтамыз. Оның балқу температурасы –144,15°С, ал қайнауы температурасы 78,3°С. Этанол көкшіл түсті жалынменен жанады.
Этил спиртін алу əдістері:
Этил спиртін ағашты гидролиздеу арқылы жəне тамақтық шикізаттан алу;
Синтетикалық
Этиленді тікелей гидраттау арқылы алу;
Этиленді жанама гидраттау арқылы (этиленді күкірт қышқылының қатысуымен гидраттау).
Бұрынғы кезде этиленді ағашты гидролиздеу немесе тамақ шикізатынан алатын. Ал қазіргі таңда этилен алу синтетикалық жолмен жүреді. Бул жолмен алу астық өнімдерін өндіруден қарағанда едəуір арзан.
Синтетиалық этил спиртін өндіру.
Суда жақсы ериді жəне 95,6% этилен азеотропты қоспа түзеді.
Синтетикалық жолмен алудың 2 түрі бар: Тікелей гидраттау жəне жанама.
Тікелей гидраттау тех. Сызбасы
1.циркуляция. Этилен циркуляция газы жəне бумен араласып, жылу алмастырғышқа келеді.
2. Жылу алмастырғыш.
3. Құбыр пеші. Құбыр пешінде этилен 280-300 градус қыздырылады,7-8мПа қысымда жүреді. Бұл жерде H3PO4 сіңірілген кизельгур сияқты катализатор қолданылады. Контакт аппаратынан шыққан бу газ қоспасы жылу алмастырғышқа жіберіліп салқындайды.
5. Конденсацияланған су жəне спирт жинақтағышта газдан бөлінген шикі спирт тазартуға жіберіледі. (15-16 % этилен түзіледі)
6.Салқындатқыш. Реакцияға түспеген этилен осы жерге түседі.
7. Шайғыш калонна. Этаголды этиленнен толық бөліп алу үшін колоннада сумен жуылады,тазартылуға жіберіледі.Реак түспеген этилен циклге қайта жіберіледі.
Қолданылуы. Этанол əртүрлі өндірістік саласында, мысалы: лак-бояуда, фармацевтиканың саласында, тұрмыстықты химияда жəне т.б. еріткіштерлер ретінде; органикалық өнімдерлерін алуымыз үшін бастапқы шикізаты ретінде; яғни, мотор отынымен, антифризде жəне т.б. түрлерінде кеңірек қолданылып отырады.
Зияны. Этанолдың денеге түсуіне тоқталсақ, денеге түскен этил спирті бастың ми қабығына əсер етіп отырады. Бұл адамның алькоголдық қозуменен орай мас болып келеді. Алкогольдің əсерінен қозудың процесі тежелу процесінен басымырақ болады. Көп мөлшерінде этил спирті не жұлындның, не сопақ мидың қызметіне қысымын жасап отырса, терең наркозды күйіне алып келіп отырады. Өлімнің тыныстық орталығының жансыздауының нəтижелерінен пайда болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
