1. Жарақаттардың жіктелуі. Сынық. Сынық және жарақат кезінде алғашқы дәрігерлік көмек
жүктеу/скачать 23,21 Kb.
|
1 2
Байланысты:2. Сыны . Сыны ж не жара ат кезінде ал аш ы д рігерлік к мек
167
- Бұл бет үшін навигация:
- 3. Сынық және жарақат кезінде алғашқы дәрігерлік көмек. Жарақаттар. Жарақаттардың жіктелуі.
|
Тақырыбы: Жарақаттар. Сынық. Сынық және жарақат кезінде алғашқы дәрігерлік көмек Тапсырмалар 1. Жарақаттар. Жарақаттардың жіктелуі. 2. Сынық. 3. Сынық және жарақат кезінде алғашқы дәрігерлік көмек. Жарақаттар. Жарақаттардың жіктелуі. Жарақаттар – бұл адам ұлпалары мен мүшелерінің зақымдануы, сыртқы себептерден аяқ-қолдың сынуы мен буынның шығуы, жұмсақ ұлпаның жаралануы мен дененің сыдырылуы, мүшелердің зақымдануы және көптеген басқа жәйттардың әсерінен ұлпалар мен мүшелер тұтастығы мен қызметінің бұзылуы. Жарақат - бұл механикалық немесе физикалық күш әсерінен, беткей және терең тіндердің немесе мүшелердің бүтіндігінің бұзылуы. Негізгі көріністері: Ауырсыну,Қан кету,Үңіреюі,ес-түсінен айырылуы, ыстығы көтерілуі,тамырдың нашар соғуы ,артериалық қысымның төмендеуі, тыныс алудың, ,зат алмасудың бұзылуы және т.б. Жаракаттар төмендегі түрлерге бөлінеді: I. Жарақатқа әкелетін жағдайларға байланысты: 1. өндірістік жарақаттар: Өнеркәсіпте ауылшаруашылығында 2. өндірістік емес жарақаттар: жол көлігіндегі (темір жол, автомобиль, трамвай жөне т.б.); көшедегі—көшеде болатын көктайғақ және т.б. жағдайлар; тұрмыстық — тұрмыста, үйде және ауладағы тіршілікте кездесетін қатерлі жағдайлар; спорттық — спортпен шұғылданғанда; балалардың жарақаты; әскери — соғыс кезіндегі кездесетін жарақаттанулар. II. Жарақаттаушы күштің түріне байланысты: механикалық; термиялық; химиялық; операциялық; сәуле травмалары және т.б. III. Жарақаттану сипаты бойынша: жабық (тері және кілегейлі қабаттар бүтін болуы) жарақаттар; ашық (тері және кілегейлі қабаттардың жарақаттануы) жарақаттар; қуыстарға өткен (қарын, плевра қабаттары) жарақаттар; дара жарақаттар; көпшілік жарақаттар IV. Травма күшінің түскен орны бойынша : тура түскен травмалар (жаракатқа күш түсу аймағында болады); тура түспеген травмалар (жарақатар күш түсу аймағынан алысырақ болады). V. Әсер ету уакыты бойынша бөлінеді: жедел жарақаттар (әсер етумен бірден пайда болады); созылмалы жарақаттар (жарақаттаушы агенттің көп рет әсерінде пайда болады). Сынық. Барлық хирургиялық аурулардың арасында сынықтардың алар орны өте жоғары. Сондықтан да олар травматологиялық науқастардың 39-50% құрайды. Жарақаттың бұл түрінің алдын алу мен емдеу қазіргі заманғы травматологияның кезек күттірмес міндеттерінің бірі. Әрбір хирургтің травмотология негіздерін терең зеріттеп, игере білуін күнделікті тәжірибеде көз жеткізуге болады. Теориялық және практикалық білімсіз хирург бұл салада түрлі жарақаттарды толық емдей алмайды, сонымен қатар әскери және бейбітшілік уақытындағы сынақтарды да анықтап, алғашқы көмек көрсету оңай емес. Сынық – дегеніміз патологиялық үрдістің (ісік, остеомиелит) немесе жылдам әсер етуші күштің ықпалынан болған сүйек тұтастығының бұзылуы мен жұмсақ тіндердің зақымдалуы жатады. Сынықтың белгілері: Қатты ауыру,аяқ-қол қозғалтпауы,зақымданған аяқ-қолдың қозғалысы мен пішінінің өзгеруі,қоршаған жұмсақ тіндердің қанталауы және ісінуі. Егер адамның қабырғасы сынса, терең тыныс алғанда не жөтелгенде ауырады. Сынықтың бітуі – өте күрделі биологиялық процесс. Сүйектің тез бітуіне жарықшақтардың бір-бірімен дұрыс бірігуі мен сүйекті бір қалыпты ұстап тұрудың маңызы зор. Сонымен қатар Сынықтың бітуі қандай сүйектің сынғандығына да байланысты. Мысалы, саусақ сүйектері 2,5 аптада, ал ортан жіліктің басы 6 айдан астам уақытта бітеді. Сүйек жарықшақтарының арасы алшақ болып, бір-біріне дұрыс орналаспағанда немесе олардың арасында жұмсақ тіндер жаншылып қалса, бір қалыпта ұсталып тұрмаса сынықтың бітуі баяулайды немесе мүлдем бітпей қалуы, жалған буынның пайда болуы мүмкін. Сынық дұрыс бітпесе, қол-аяқтың қисаюына не қысқаруына әкеліп соқтырады. Ашық сынық кезінде жараға инфекция түсіп, іріңді инфекцияның дамуы мүмкін. Ашық сынық, - деп жарақаттанған сүйек бөлігінің аймағындағы тері мен кілегейлі қабаттың тұтастығының бұзылуын айтады. Бұл сынықтар өте қауіпті болып саналады, өйткені ол уақытта залалдану мен қабыну қаупі жоғары болады. Тері қабатының зақымдануы – сынық тудырушы күштің әсерінен немесе өткір сүйек сынықтарының теріні зақымдануынан және сырқатты тасымалдау әсерлерінен де болуы мүмкін. Ашық сынықтар жиі жұмсақ тіндердің жаншылып, жыртылуымен қабаттасады. Жабық сынықтар – инфекция үшін кедергі болып саналатын тері мен кілегей қабықшаларының жарақаттануымен қабаттаспайды. Орналасу жеріне байланысты сынықтар: эпифизарлы, метафизарлы, диафизарлы болып бөлінеді. Эпифизарлы сынықтар – сынықтардың ең ауыры және олардың бітісуіне қолайсызы болып саналады. Сынықтың бұл түрінде сұйектің буын жағы ұшының жылжуы мен шығуы (буынішілік сынықтар) бір мезетте қабаттасуы жиі кездеседі (шығумен асқынған сынық). Сынық сызығы жиі жағдайда буын іші арқылы өтеді және сұйек сынықтарының арасына ығысқан буын сұйығы (синовиальная) кіреді. Ол сынықтың жазылуына кедергілік туғызады (буын – ішілік сынықтар). Кейде балаларда жиі кездесетін тек эпифиздің бөлініп, жұлынуы ғана байқалады (эпифизеолиз). Эпифизарлы шеміршектің сұйектенуінен соң эпифизиолиз өте сирек кездеседі. Сынықтың бұл түрінің даму себебі көбінесе жылдам қозғалыстың әсерінен сүйектің жалғасқан аймағында бұралуының салдарынан болады (кәрі, тоқпан, асықты жіліктің эпифизиолиздері). Метафизарлы сынықтар (буын маңайында) - сүйектің кемікті бөлігінің (метафиз) зақымдануы көбінесе сынықтың екі бөлігінің бір – бірімен байланысымен қабаттасады, сондықтан оларды тірескен немесе түйіскен сынықтар дейді. Өйткені, бұл жағдайда бір сүйек екіншісіне еніп кетеді. Сүйек қабы (периост) мұндай сынықтарда зақымданбайды, сықырлау болмайды және еш уақытта жылжымайды. жүктеу/скачать 23,21 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2