1. Жұқпалы аурулар туралы жалпы түсінік

санитариялық
жөндеу
жүргізіледі
. 
21.
 
Жұқпалы
 
аурулардағы
 
этиотропты
 
жəне
 
патогенетикалық
 
ем
Жұқпалы
 
науқастардың
 
емінің
 
негізгі
 
принциптері
:
- 
қоздырғыштың
патогенді
əсерін
жойып
жəне
организмнен
шығару
мақсатымен
(
этиотропты
 
терапия
);
- 
жұқпалы
процесс
барысында
дамыған
зат
алмасу
жəне
қызметтік
бұзылыстарды
қалыптастыруға
(
патогенетикалық
 
терапия
);
Этиотропты
 
ем
.
​
Жұқпалы
аурулардың
этиотропты
емінің
негізгі
əдісі
– 
химиотерапия
əр
түрлі
класына
жататын
антимикробты
дəрілер
.
Антибиотиктер
əсер
ету
механизмі
бойынша
3 
топқа
бөлінеді
– 
микроорганизмнің
қабырғасының
синтезінің
ингибиторлары
; 
микробтық
нуклеин
қышқылдары
мен
белоктық
синтезінің
ингибиторлары
; 
молекулярлы
құрылымды
жəне
жасуша
мембранасының
функциясын
бұзатын
препараттар
.
​
Микробтық
клеткаларға
əсер
етуі
бойынша
бактерицидтік
жəне
бактериостатикалық
антибиотиктерді
ажыратады
.
Табиғи
антибиотиктермен
қатар
синтетикалық
жəне
жартылай
синтетикалық
дəрілер
қолданады
. 
Олардың
антимикробты
əсері
, 
қышқылдар
мен
ферменттерге
тұрақтылығы
жоғары
.
​
Этиотропты
терапия
мақсатымен
паразиттерге
қарсы
жəне
вирустарға
қарсы
препараттар
да
қолданады
. 
Паразиттерге
қарсы
препараттар
бірнеше
топқа
бөлінеді
: 
безгек
қоздырғышына
қарсы
(
хингамин
немесе
делагил
, 
хинин
, 
т
.
б
.), 
амебиаз
қоздырғышына
қарсы
(
метронидазол
,
парамомицин
, 
эмитин
т
.
б
.) 
жəне
басқа
протозойлы
инвазияларға
қарсы
препараттар
;
гельминттерге
қарсы
препараттар
(
альбендазол
, 
левамизол
, 
мебендазол
, 
фенасал
т
.
б
.) 
​
Вирусқа
қарсы
препараттар
вирустардың
тіршілік
циклінің
əр
түрлі
сатыларына
əсер
етеді
.
Клиникалық
тəжірибеде
вирусқа
қарсы
препараттар
А
тұмауына
қарсы
(
амантадин
, 
арбидол
,
ремантадин
, 
осельтамивир
, 
занамавир
т
.
б
.), 
герпестік
жұқпаға
қарсы
(
ацикловир
, 
валацикловир
,
полирем
т
.
б
.), 
В
жəне
С
вирусты
гепатиттерге
қарсы
(
ламивудин
, 
рибавирин
т
.
б
.), 
АИВ
–
инфекцияға
қарсы
(
зидовудин
, 
невирапин
, 
саквинавир
, 
эпивир
, 
т
.
б
.) 
қолданылады
. 
Қазіргі
кезде
вирусты
инфекциялар
емінде
интерферондар
қолданылады
. 
Олар
вирусқа
қарсы
əсермен
қатар
иммуноынталаушы
əсерге
ие
.
Патогенетикалық
 
ем
.
Патогенетикалық
ем
жұқпалы
аурулар
барысында
пайда
болған
функционалды
жəне
метаболикалық
бұзылыстарды
қалыптастыруға
жəне
жоюға
организмнің
иммунобиологиялық
тұрақтылығын
жəне
қоздырғыштың
жойылу
эффективтілігіне
жоғарылатуға
бағытталған
.
Патогенетикалық
емнің
негізгі
– 
дезинтоксикациялық
терапия
. 
Ол
улану
синдромының
ауырлық
дəрежесіне
байланысты
тағайындалады
. 
Бұл
ем
инфузия
түрінде
немесе
энтералды
жолмен
,
эфферентті
əдістермен
жүргізіледі
. 
Инфузиялық
əдіспен
кристаллоидты
(
глюкоза
, 
полиионды
,
Рингер
, 
физиологиялық
, 
т
.
б
.) 
жəне
коллоидты
(
альбумин
, 
аминоқышқылдар
, 
декстрандар
–
реополиглюкин
жəне
полиглюкин
, 
инфезол
т
.
б
.) 
ерітінділері
енгізіледі
.
​
Дезинтоксикациямен
қатар
, 
су
-
электролиттік
бұзылыстар
, 
газды
жəне
қышқыл
негізді
гомеостаз
бұзылыстары
, 
көмірсу
, 
белок
жəне
май
алмасуының
бұзыстары
, 
гемокоагуляция
,
гемодинамика
бұзылыстары
қалыптастырылады
. 
Иммунобиологиялық
резистенттілікті
жоғарлату
үшін
бірнеше
шаралар
комплексті
жүргізіледі
: 
физикалық
тəртіп
жəне
диетаны
сақтау
,
витаминдер
жəне
микроэлементтер
тағайындау
, 
физикалық
ем
əдістерін
қолдану
.
​
22.
Есепке
 
алуға
 
жəне
 
тіркеуге
 
жататын
 
жұқпалы
 
аурулардың
 
тізбесі
1.
​
Оба
.
2.
​
Туляремия
.
3.
​
Күйдіргі
 (
түйнеме
).
4.
​
Бруцеллез
.
5.
​
Конго
-
қырым
 
геморрагиялық
 
қызбасы
.
6.
​
Бүйрек
 
синдромды
 
геморрагиялық
 
қызба
.
7.
​
Шешек
.
8.
​
Ботулизм
.
9.
​
Кенелік
 
энцефалит
.
10.
​
Тырысқақ
.
Қазір
басқа
жұқпалы
аурулар
жағдайларын
стандартты
анықтамалары
құрастырылып
жатыр
.
Жұқпалы
аурулар
жағдайының
стандартты
анықтау
принциптері
келесі
мəліметтерге
негізделеді
:
1.
Жұқпалы
аурулардың
күмəндану
жағдайы
(
аурудың
аса
тəн
клиникалық
белгілеріне
негізделеді
)
2.
Жұқпалы
аурулардың
ықтимал
жағдайы
(
эпидемиологиялық
мəліметтерге
негізделеді
)

3.
Жұқпалы
аурулардың
расталған
немесе
дəлелденген
жағдайы
(
лабораторлық
зерттеулердің
нəтижелеріне
негізделеді
)
Жұқпалы
аурулардың
күмəндану
жəне
ықтимал
жағдай
анықталса
жедел
түрде
ҚДСБ
хабарлама
беру
керек
. 
Осы
кезден
бастап
жұқпалы
ауруға
қарсы
алдын
алу
шаралар
жүзеге
асырылады
.
23.
Іш
 
сүзегі

анықтамасы
. 
Этиологиясы
. 
Эпидемиологиясы
. 
Патогенезі
.
Іш
 
сүзегі
- 
қоздырғыштары
нəжіс
-
ауыз
механизммен
берілетін
, 
бактериямен
шақырылатын
,
энтеритпен
, 
ащы
ішектің
жаралы
зақымдануымен
, 
бауыр
талақ
ұлғаюымен
, 
тері
жамылғысындағы
розеолезді
-
папулезді
бөртпемен
сипатталатын
бактериалды
ішек
антропонозды
жұқпалы
ауру
.
Этиологиясы
: 
Қоздырғыштары
сальмонелла
туыстығына
жататын
Salmonella typhi. Salmonella
typhi – 
грам
теріс
(-) 
аэроб
. 
Қоздырғыш
ыдырағанда
эндотоксин
бөлінеді
.
Өт
қосылған
қоректі
орталарда
жақсы
өседі
. 
Сыртқы
ортада
сүзек
бактериялары
біршама
тұрақты
. 
Су
мен
топырақта
олар
бірнеше
күннен
, 
бірнеше
айға
дейін
сақталуы
мүмкін
. 
Бактерия
үшін
жағымды
орта
азық
түлік
өнімдері
(
сүт
, 
қаймақ
, 
ірімшік
, 
ет
фаршы
), 
мұнда
олар
тек
сақталып
, 
көбейеді
. 
Микробтар
қыздыруда
тез
жойылады
(60°
С
-30 
мин
, 
ал
100°
С
-
тіптен
тез
жойылады
). 
Дезинфекциялаушы
ерітінділерге
сезімтал
.

жүктеу/скачать 6,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: