Ботағариев Т.А., Кубиева С.С Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері // Оқу құралы. – Орал: Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті, 2010. – Б. 7-16, 26-29

1. «Модель» және «модельдеу» деген ұғымдар.

2. «Маман моделі» шешу мәселелері, «профессиограммасы».

3. Маманның кәсіби-қолданбалы дене дайындық бағдарламасын құрастыру ерекшеліктері.

Модельдеу – таным теориясының маңызды категорияларының бірі: кез-келген ғылыми-зерттеу әдісі модельдеуге негізделеді – ол теориялық тұрғыдан да және тәжірибелік-эксперименттік (пәндік модельдерді пайдалану) тұрғысынан да маңызды болып келеді. Модельдеу – бұл «кей нысанның басқа нысандағы арнайы зерттеу үшін жасалынған сипаттамаларын қайта қалпына жаңғыртуы». Модель дегеніміз – кесте, физикалық конструкция, таңбалық формалар немесе формулалар зерттелінген нысанға (құбылысқа) ұқсас болғандықтан, қарапайым да дөрекі түрдегі осы элементтер арасындағы құрылымды, сапаны, өзара байланысты және қатынасты бейнелейді және қайта жаңғыртады. Модель – түпнұсқа құрылымын қарапайымдандыра түседі, аса маңыздыдан шеттей отырып, ол «құбылыстың жалпылама бейнесі, практикалық тәжірибенің абстрактылы жалпылануы нәтижелерінің нысанды және эмпирикалық білімдер туралы теориялық көзқарастарының қатынасы» ретінде қызмет атқарады. «Маман моделі» проблемасын шешу барысында алғашқы орындардың біріне маман қызметі мен оның орындайтын функциясының міндетін, мазмұны мен құрылымын анықтау шықты. «Маман моделі» деп, белгілі бір уақыт аралығында белгілі құжатнамалар арқылы бекітілген болуы тиіс маман бейнесі түсіндіріледі, яғни белгілі бір уақытқа қатысты маман туралы көзқарастар жиынтығы логикалық, сызбалық, математикалық байланыстылық пен бейнелеулер түрінде білдіріледі. Базалық модель синхронды және диахронды түрде жасалып, ақпараттық сипатқа ие болады. Келешектік (жобаланған) модель болашақ маман жұмыс істеуі тиіс адам қызметінің сол бір саласында болжау негізінде жасалады.

1. 
   Жалпы білім беру мектептерінің мұғалімдеріне арналған «Дене шынықтыру» пәні бойынша әдістемелік нұсқаулықтар.- Астана. – 2016.
   

2. Ботағариев Т.А., Кубиева С.С Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері // Оқу құралы. – Орал: Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті, 2010. – Б. 7-16, 26-29.

3. 
   Аманбаев Р.Р., Калдыбаев М.К. Дене тәрбиелеу мәдениеті және спорт ілімі мен методикасының түсініктері. – Алматы, 2012. – 45 б.
   

1.Айналма жаттығу әдістері мен принциптері.

2.Айналма жаттығуды ұйымдастыру, өткізу әдістемесі, жүргізуі.

3.Айналма жаттығу әдісімен дене дайындығы моделін құрастыру ерекшеліктері.

Айналма жаттығу – дене сапаларын кешенді тәрбиелеу, оның негізінде іс-әрекет бойынша жүктемелерді есептеу мен реттеудің қарқындылығы мен бағыттылығы арқылы жоғары тестілеуді ескеру негізінде жекелей реакциясы мен жаттығу тиімділігі жатыр.Айналма жаттығуды жүргізу барысында оқытушының оқушыларға бере алатын ақпаратының әдіс-тәсілі мен реті анықталуы тиіс. Бұл арқылы бағдарламалап оқытудың маңызды компоненті болып табылатын тура және кері байланыс жасау туралы айтылып отыр. Айналма жаттығу көмегімен дене дайындығы моделін жасау бойынша оқу материалын өңдеу тиімді болар еді, егер оқытушы мен жаттықтырушы оқушылардың дене дамуы мен дайындық деңгейі және дәрежесі туралы алдын-ала мәліметтерге ие. Бірінші жылы оқығанда, гимнастика сабақтарына бірінші жарты жылдықта 6-8 сабақ бойынша айналма жаттығу әдісін енгізу қажет. Айналма жаттығу әдісі станциялардың санына байланысты жоғары тығыздық пен уақыт көлеміне сәйкес келеді, оның әсіресе дене тәрбие сабақтарында маңызы ерекше. Дене шынықтыру сабақтарында айналма жаттығу әдісі әсіресе гимнастика сабақтарының тығыздылығын арттырып қана қоймайды, сонымен қатар жалпы ағзаға өнімді әсер етеді. Жүктеме концентрациясының тиімділігі – қысқа мерзімде жалпы және дене даярлығын табысты дамытуға алып келеді.

2.Кубиева С.С. Спорт негіздері мен кәсіптік-қолданбалы дене дайындығы // Оқу құралы. –

Алматы: ССК, 2017. – 208 б.

3.Аманбаев Р.Р. Спорт теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері /Оқу құралы. –

Алматы, 2011. – 107 б.

Өткізу форматы: мәселелік әдіс; берілген тақырыпқа дискуссия жүргізу; алға қойылған мәселе бойынша топпен жұмыс жасау; тест тапсырмалар әдісі; рефлексия).

1.Физиктер, химиктер, математиктер мен биологтар, географтардың еңбек жағдайының сипаттамасы.

2.Физиктер, химиктер, математиктер мен биологтар, географтардың кәсіби-қолданбалы дене дайындығының құралдары мен әдістерін таңдау ерекшеліктері

3. Дене тәрбиесі жұмыстарын бақылау және есепке алу құжаттары.

Физика, химия, математика, қолданбалы математика мен механика мамандарының жұмысындағы елеулі ерекшелігі миға түсер салмағында. Ұзаққа созылған қауырт ой еңбегі көбіне лабораторияда аппараттар қасында отырған, не түрегеп тұрған күйде атқарылады. Оларды басқару оған баса назар аударылуын, мойынның, арқаның және иықтардың ширыққан бұлшық еттерінің бірқалыпта болуын қажет етеді. Шарасыз жұмыс жағдайы, жұмыстың біркелкілігі, жоғары температура (химиктерде), әр түрлі жиіліктегі электромагнитті толқындар, жоғары қуатты ток, тітіркендіргіш у-шу, ультракүлгін және лазер сәулелері (физиктерде) - осының бәрі адамның қажуына әсер етеді. Студент математиктердің арасында мергендер, шахматшылар жеткілікті. Орындалатын аспаптық және математикалық жұмыстардың дәлдігі студенттердің жауапкершілік сезімдерін оятып, көру анализаторының қызметін барынша іске жұмылдырады. Оқу процесі зейін және мойын бұлшық еттің, бас пен иық иіннің статикалық ауырлықпен бірге жоғары концентрацияда болады. Кредиттік оқыту технологиясының ережесіне сәйкес студенттер өздерінің апталық бюджет уақыт бөлігін өз бетімен оқу керек. Студенттерді оқу-далалық және өндірістік практикаларға сапалы дайындау үшін қозғалыс режимін жандандыра түсуі қажет. Көбіне лайықты қолданбалы дене тәрбиесі жаттығулары деп мыналарды есептеу керек: 1. Суда жүзу. 2. Туристік сапарлар. 3. Шаңғы спорты.

2.Кубиева С.С. Спорт негіздері мен кәсіптік-қолданбалы дене дайындығы // Оқу құралы. –

Алматы: ССК, 2017. – 208 б.

3.Аманбаев Р.Р. Спорт теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері /Оқу құралы. –

Алматы, 2011. – 107 б.

Өткізу форматы: мәселелік әдіс; берілген тақырыпқа дискуссия жүргізу; алға қойылған мәселе бойынша топпен жұмыс жасау; тест тапсырмалар әдісі; рефлексия).

1. Жоспарлау жұмыстарын ұйымдастыру

2. Дене тәрбиесі және спорт жұмыстарының жалпы жылдық жоспары

3. Дене тәрбиесі сабағының жоспарлары

Жалпы білім беретін мектептердегі жоспарлау құжаттары: жалпы дене тәрбиесі мен спорт жұмыстары жоспары және дене тәрбиесі сабақтарының жоспары деп екіге бөлінеді.

Дене тәрбиесі және спорт жұмыстарының тоқсандық жоспары. Оны дене тәрбиесі мұғалімі оқу жылының басталуына дейін құрастырады. Жалпы жылдық жоспар мынандай бөлімдерге бөлінеді: 1) ұйымдастыру жұмыстары; 2) оқу жұмыстары; 3) күн тәртібіндегі дене тәрбиесі сауықтыру шаралары; 4) сабақтан тыс уақыттардағы спорттық көпшілік жұмыстары; 5) үгіт-насихат жұмыстары; 6) дәрігерлік бақылау және тазалық тексерулер; 7) шаруашылық жұмыстары. Осы дене тәрбиесі және спорттық жұмыстардың жылдық жоспарын жалпы білім беру мектептеріндегі дене мәдениетінің ұжымының төрағасы мектеп директоры бекітіп, оның жұмыстарын ұжым кеңесі, барлық ұжым мүшелері бірге жұмыла орындаулары керек. Дене мәдениеті ұжымы ең алдымен өзінің жылдық, тоқсандық жұмыс жоспарларын дұрыс ойластырып, құрастыруы қажет. Әрбір ай - сайын өткізілетін ұжым кеңесінің отырысында осы жоспарлар, олардың орындалуы, адамдардың жауапкершіліктері қатаң бағалануы, жұмыстары дұрыс бағалануы керек. Дене тәрбиесі мұғалімі дене мәдениеті ұжымының барлық жұмыстарын жақсы білу, құжаттарын сауатты дұрыс жүргізуі қажет. Дене тәрбиесі сабақтарының жылдық жоспар кестесі. Білім және ғылым министірлігі бекіткен бағдарламаға, ауданның ауа-райы және климаттық жағдайына, мектептің спорттық материалдық базасы мен құрал жабдықтарына байланысты құрастырылды. Жоспар кестеде жылдық сағаттың тоқсандық сабақ сандарына, спорт түрлерінің сағаттарына бөлінуі көрсетіледі. Әртүрлі спорт түрлері жүргізілген жоспалар болсын деп, сыныптардағы әр тоқсандарды қарастырылды.

Егер бұл тоқсандық жоспардар кейбір аудандардың климаттық жағдайына, мектептің материалдық мүмкіншілігіне, қолда бар құрал-жабдықтарға сай келмей жатса сағат сандарына, спорт түрлеріне өзгерістер енгізулерге болады.

1. Ботағариев Т.А., Кубиева С.С Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері // Оқу құралы. – Орал: Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті, 2010. – Б. 7-16, 26-29.

2. 
   Жалпы білім беру мектептерінің мұғалімдеріне арналған «Дене шынықтыру» пәні бойынша әдістемелік нұсқаулықтар.- Астана. – 2016.
   
3. 
   Ботагариев Т.А., Тулегенов Е.К., Н.М.Мамбетов, А.С.Аралбаев Физическое воспитание в вузе. // Учебное пособие. – Атырау: Атырауский институт нефти и газа, 2014. – 235 с.
   

2. Спорт түрлерінің типологиясында негізгі мәселелер және оларды шешу жолдары.

3. Спорттағы бағдарлау мен іріктеудегі негізгі ерекшеліктер.

Өткізу форматы: берілген тақырыпқа дискуссия жүргізу; алға қойылған мәселе бойынша топпен жұмыс жасау; тест тапсырмалар әдісі; рефлексия).

Семинар сабақтар

Тақырыптың негізгі сұрақтары: 1.Қазіргі кезенде спорттық жаттығу құрылымын жүзеге асырудың негізгі мәселері.

2. Спорттық жарыстар теориясының негізгі мәселелері және оларды шешу жолдары.

3. Қазіргі кезенде спорттық жаттығу құрылымына, спорт техникасы мен тактикасының негізгі ерекшеліктері.

Семинар сабақтар

Тақырыптың негізгі сұрақтары: Спорт түрлерінің, қызметтерінің ерекшеліктері және олардың арасындағы байланысы.

2. Спорттық жарыстар теориясының негізгі мәселелері және оларды шешу жолдары.

3. Қазіргі кезенде спорттық жаттығу құрылымына, спорт техникасы мен тактикасының негізгі ерекшеліктері.

Семинар сабақтар

Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Қазіргі кезеңде дене жаттығулардың әсерін анықтайтын факторлар

3. Дене жаттығуларының техникасы, оның бөлімдері мен фазалары

4. Техника тиімділігінің педагогикалық өлшемдері,топтастырылуы.

Өткізу форматы: мәселелік әдіс; берілген тақырыпқа дискуссия жүргізу; алға қойылған мәселе бойынша топпен жұмыс жасау; тест тапсырмалар әдісі.

Семинар сабақтар

Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. «Кәсіптік-педагогикалық дене дайындық» және «кәсіби- қолданбалы дене дайындық» ұғымдары және олардың арасындағы байланысы.

2. Кәсіби-қолданбалы дене дайындықты анықтайтын факторлардың ерекшеліктері.

3.Кәсіби-қолданбалы дене шынықтырудың қызметтері мен міндеттерінің ерекшеліктері.

Өткізу форматы: мәселелік әдіс; берілген тақырыпқа дискуссия жүргізу; алға қойылған мәселе бойынша топпен жұмыс жасау; тест тапсырмалар әдісі.

Семинар сабақтар

Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1«Модель», «модельдеу» деген ұғымдар, олардың арасындағы байланыс.

2. Маман моделі және оның ерекшеліктері.

3. Кәсіптік-қолданбалы дене дайындығының бағдарламасын құрастыру ерекшеліктері.

Өткізу форматы: мәселелік әдіс; берілген тақырыпқа дискуссия жүргізу; алға қойылған мәселе бойынша топпен жұмыс жасау; тест тапсырмалар әдісі.

Семинар сабақтар

Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. «Айналма жаттығу әдісінің» ерекшеліктері.

2. Айналма жаттығуды ұйымдастыру, өткізу әдістемесі.

4.«Айналма жаттығу әдісінің» студенттердің кәсіби-қолданбалы дене дайындығында қолдануы.

Өткізу форматы: мәселелік әдіс; берілген тақырыпқа дискуссия жүргізу; алға қойылған мәселе бойынша топпен жұмыс жасау; тест тапсырмалар әдісі.

Семинар сабақтар

Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Физиктер, химиктер, математиктер мен биологтар, географтардың еңбек жағдайының сипаттамасының ерекшеліктері.

2. Қазіргі кезеңде физиктер, химиктер, математиктер мен биологтар, географтардың кәсіптік-қолданбалы дене шынықтыруы.

3. Дене тәрбиесі сабағының жоспарлары.

Өткізу форматы: мәселелік әдіс; берілген тақырыпқа дискуссия жүргізу; алға қойылған мәселе бойынша топпен жұмыс жасау; тест тапсырмалар әдісі.

Семинар сабақтар

Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Қазіргі кезеңде жоспарлау жұмыстарын ұйымдастыру.

2. Дене тәрбиесі және спорт жұмыстарының жалпы жылдық жоспары.

3. Қазіргі кезеңде дене тәрбиесі сабағы жоспарларының салыстырмалы сипаттамасы.

Өткізу форматы: проблемалық әдіс; берілген тақырыпқа дискуссия жүргізу; алға қойылған мәселе бойынша топпен жұмыс жасау; тест тапсырмалар әдісі.

Семинар сабақтар

Тақырыбы: Қазіргі кезеңде кәсіптік бағыттағы оқу сабақтарды ұйымдастыру формалары, амалдары және әдістері. Сағат саны: 1

Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. «Кәсіптік-педагогикалық дене дайындық» және «кәсіби- қолданбалы дене дайындық» ұғымдары және олардың арасындағы байланысы.

2. Кәсіби-қолданбалы дене дайындықты анықтайтын факторлардың ерекшеліктері.

3.Кәсіби-қолданбалы дене шынықтырудың қызметтері мен міндеттерінің ерекшеліктері.

Өткізу форматы: мәселелік әдіс; берілген тақырыпқа дискуссия жүргізу; алға қойылған мәселе бойынша топпен жұмыс жасау; тест тапсырмалар әдісі.

1.Ботағариев Т.А., Кубиева С.С Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері // Оқу құралы. – Орал: Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті, 2010. – 190 б.

2.Кубиева С.С. Спорт негіздері мен кәсіптік-қолданбалы дене дайындығы // Оқу құралы. –

Алматы: ССК, 2017. – 208 б.

3.Аманбаев Р.Р. Спорт теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері /Оқу құралы. –

Алматы, 2011. – 107 б.

Тапсырма. Спорттың негізгі жақтары, оларды жоспарлау және қазіргі таңда жүзеге асыру ерекшеліктері.

Әдістемелік нұсқау. Балалар спортында дене, тактикалық, техникалық дайындықтардың мазмұнын дәптерге жазыңыз. Әрбір дайындықтың мазмұнына қарап, олардың балалар ерекшеліктеріне сүйеніп анықтайтын фактоларың дәлелдеңіз.

Әдебиет

2.Кубиева С.С. Спорт негіздері мен кәсіптік-қолданбалы дене дайындығы // Оқу құралы. –

Алматы: ССК, 2017. – 208 б.

3.Аманбаев Р.Р. Спорт теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері /Оқу құралы. –

Алматы, 2011. – 107 б.

Оқытушылардың студенттермен өзіндік жұмысы (ОСӨЖ)

Тапсырма. Қазіргі кезеңде спорт түрлерінің, қызметтерінің, спорттық жарыстар теория-

сының, спорттық жаттығу құрылымының, техникасы мен тактикасының дамуы.

Әдістемелік нұсқау. Спорттық жаттығу құрылымының ерекшеліктері.

Қазіргі кезенде спорттық жаттығу құрылымын жүзеге асырудың негізгі мәселері.

Әдебиет

2.Кубиева С.С. Спорт негіздері мен кәсіптік-қолданбалы дене дайындығы // Оқу құралы. –

Алматы: ССК, 2017. – 208 б.

3.Аманбаев Р.Р. Спорт теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері /Оқу құралы. –

Алматы, 2011. – 107 б.

Оқытушылардың студенттермен өзіндік жұмысы (ОСӨЖ)

Тапсырма. Кәсіптік-педагогикалық және кәсіптік-қолданбалы дене дайындығының теориялық-әдістемелік негіздерінің мәселелері.

Әдістемелік нұсқау. Қазақстан Республикасында студенттік спортты дамыту факторларды дәптерге жазып, олардың қазіргі кезеңде негізгі ерекшеліктерін анықтаңыз.

2. Студенттік спортты жетілдіруде ұйымдастыру мәселелерін анықтау қажет.

3. Дене тәрбиесі емес жоғары оқу орындары студенттерінің спортпен шұғылдануының кейбір ерекшеліктері (жеңіл атлетика, күрес) анықтаңыз.

Әдебиет

2.Кубиева С.С. Спорт негіздері мен кәсіптік-қолданбалы дене дайындығы // Оқу құралы. –

Алматы: ССК, 2017. – 208 б.

3.Аманбаев Р.Р. Спорт теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері /Оқу құралы. –

Алматы, 2011. – 107 б.

Оқытушылардың студенттермен өзіндік жұмысы (ОСӨЖ)

Тапсырма. Қазіргі кезеңде кәсіптік бағыттағы оқу сабақтарды ұйымдастыру формалары, амалдары және әдістерінің шешу жолдары

Әдістемелік нұсқау. Қазіргі кезенде кәсіби-қолданбалы дене дайындығының негізгі ұғымдардың ерекшеліктерін дәптерге жазыңыз.

2. Қазіргі кезенде кәсіби-қолданбалы дене дайындығының процесін анықтайтын факторларды дәлелдеңіз.

Әдебиет

1.Ботағариев Т.А., Кубиева С.С Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері // Оқу құралы. – Орал: Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті, 2010. – 190 б.

Алматы: ССК, 2017. – 208 б.

3.Аманбаев Р.Р. Спорт теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері / Оқу құралы. –

Алматы, 2011. – 107 б.

Тапсырма. Қазіргі кезеңде маман моделі және кәсіптік-қолданбалы дене дайындығының бағдарламасын құрастыру ерекшеліктері.

Әдістемелік нұсқау. Келесі бағыттарда жауап беру: Қазіргі таңда инновациялық даму үшін қандай талаптар қойылады; «Модель» деген ұғымның ерекшеліктерін дәптерге жазыңыз. «Модельдеу» деген ұғымның ерекшеліктерін дәлелдеңіз.

Әдебиет

2.Кубиева С.С. Спорт негіздері мен кәсіптік-қолданбалы дене дайындығы // Оқу құралы. –

Алматы: ССК, 2017. – 208 б.

3.Аманбаев Р.Р. Спорт теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері /Оқу құралы. –

Алматы, 2011. – 107 б.

Оқытушылардың студенттермен өзіндік жұмысы (ОСӨЖ)

Тапсырма. «Айналма жаттығу әдісінің» ерекшеліктері және оны студенттердің кәсіптік-қолданбалы дене дайындығында қолдану.

Әдістемелік нұсқау. Келесі бағыттарда жауап беру: Қазіргі таңда инновациялық даму үшін қандай талаптар қойылады; Айналма жаттығуды ұйымдастыру ерекшеліктерін дәптерге жазыңыз. Айналма жаттығуды өткізудің әдістемелік ерекшеліктерін дәлелдеңіз.

Әдебиет

2.Кубиева С.С. Спорт негіздері мен кәсіптік-қолданбалы дене дайындығы // Оқу құралы. –

Алматы: ССК, 2017. – 208 б.

3.Аманбаев Р.Р. Спорт теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері /Оқу құралы. –

Алматы, 2011. – 107 б.

Оқытушылардың студенттермен өзіндік жұмысы (ОСӨЖ)

Тапсырма. Қазіргі кезеңде физиктер, химиктер, математиктер мен биологтар, географтардың кәсіптік-қолданбалы дене шынықтыруы.

Әдістемелік нұсқау

Физиктер, химиктер, математиктер мен биологтар, географтардың еңбек жағдайының сипаттамасының ерекшеліктерін анықтаңыз. Қазіргі кезеңде физиктер, химиктер, математиктер мен биологтар, географтардың кәсіптік-қолданбалы дене шынықтыруы ерекшеліктерін анықтаңыз. Проблемаларды шеше білуге мамандар керек; танымдық және танымдық емес дағдылар; өзгерту себептері.

1. Ботағариев Т.А., Кубиева С.С Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері // Оқу құралы. – Орал: Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті, 2010. – Б. 7-16, 26-29.

2. Жалпы білім беру мектептерінің мұғалімдеріне арналған «Дене шынықтыру» пәні бойынша әдістемелік нұсқаулықтар.- Астана. – 2016.

3. Ботагариев Т.А., Тулегенов Е.К., Н.М.Мамбетов, А.С.Аралбаев Физическое воспитание в вузе. // Учебное пособие. – Атырау: Атырауский институт нефти и газа, 2014. – 235 с.

Тапсырма. Қазіргі кезеңде пән мамандықтарының кәсіптік-қолданбалы дене шынықтыруы.

Әдістемелік нұсқау. Қазіргі таңда дене шынықтыруды дамыту үшін өзара әрекеттестікпен

бірлескен жұмыспен байланысты дағдылар, сондай-ақ проблемаларды шеше білуге мамандар керек; танымдық және танымдық емес дағдылар; өзгерту себепті мәселелері.

Әдебиет

1.Ботағариев Т.А., Кубиева С.С Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері // Оқу құралы. – Орал: Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті, 2010. – 190 б.

Алматы: ССК, 2017. – 208 б.

3.Аманбаев Р.Р. Спорт теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері /Оқу құралы. –

Алматы, 2011. – 107 б.

Тапсырма. Қазіргі кезеңде жоғары оқу орындағы спорттың ғылыми-әдістемелік мәселелері.

Әдістемелік нұсқау. Келесі бағыттарда жауап беру: Қазіргі таңда инновациялық даму үшін қандай талаптар қойылады; Неліктен қазіргі таңда инновациялық даму үшін өзара әрекеттестікпен, бірлескен жұмыспен байланысты дағдылар, сондай-ақ проблемаларды шеше білуге мамандар керек; танымдық және танымдық емес дағдылар; өзгерту себептері.

Әдебиет

2.Кубиева С.С. Спорт негіздері мен кәсіптік-қолданбалы дене дайындығы // Оқу құралы. –

Алматы: ССК, 2017. – 208 б.

3.Аманбаев Р.Р. Спорт теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері /Оқу құралы. –

Алматы, 2011. – 107 б.
11.5 Студенттермен өзіндік жұмысы (СӨЖ)

Тапсырма. Спорт теориясындағы бастапқы, функционалды, қорытынды ұғымдардың арасындағы байланысы

Әдістемелік нұсқау. Баяндаманы құрылым схема бойынша дайындаңыз: тақырып; тақырыптың өзектілігі; баяндамаға тиісті негізігі ұғымдарды анықтаңыз; теориялық сипаттама; қорытынды.

Әдебиет

1.Ботағариев Т.А., Кубиева С.С Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері // Оқу құралы. – Орал: Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті, 2010. – 190 б.

2.Кубиева С.С. Спорт негіздері мен кәсіптік-қолданбалы дене дайындығы // Оқу құралы. –

Алматы: ССК, 2017. – 208 б.

3.Аманбаев Р.Р. Спорт теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері /Оқу құралы. –

Алматы, 2011. – 107 б.

Тапсырма. Қазіргі таңда ғалымдардың спорт теориясындағы ұғымдарына көзқарастары.

Әдістемелік нұсқау. Ұсынылған тақырыптардан біреуін тандаңыз. Баяндаманы жасау үшін тиісті әдебиетті таңдаңыз, баяндамаға тиісті негізігі ұғымдарды анықтаңыз; теориялық сипаттама; қорытынды.

Әдебиет

2.Жалпы білім беру мектептерінің мұғалімдеріне арналған «Дене шынықтыру» пәні бойынша әдістемелік нұсқаулықтар.- Астана. – 2016.

3.Ботагариев Т.А., Тулегенов Е.К., Н.М.Мамбетов, А.С.Аралбаев Физическое воспитание в вузе. // Учебное пособие. – Атырау: Атырауский институт нефти и газа, 2014. – 235с.

Студенттермен өзіндік жұмысы (СӨЖ)

Тапсырма. Қазіргі таңда спорттың қазіргі түрлерінің типологиясына ғалымдардың көзқарасы.

Әдістемелік нұсқау. Ұсынылған тақырыптардан біреуін тандаңыз. Баяндаманы жасау үшін тиісті әдебиетті таңдаңыз.

Әдебиет

2.Жалпы білім беру мектептерінің мұғалімдеріне арналған «Дене шынықтыру» пәні бойынша әдістемелік нұсқаулықтар.- Астана. – 2016.

3.Ботагариев Т.А., Тулегенов Е.К., Н.М.Мамбетов, А.С.Аралбаев Физическое воспитание в вузе. // Учебное пособие. – Атырау: Атырауский институт нефти и газа, 2014. – 235с.

Студенттермен өзіндік жұмысы (СӨЖ)

Тапсырма. Шұғылданатын спорты түрінен спорттық жаттықтыру, техникалық дайындықтың ерекшеліктері.

Әдістемелік нұсқау. Ұсынылған тақырыптардан біреуін тандаңыз. Баяндаманы жасау үшін тиісті әдебиетті таңдаңыз, баяндамаға қарасты тиісті негізігі ұғымдарды анықтаңыз; теориялық сипаттама; қорытынды.

Әдебиет

2.Ботағариев Т.А., Кубиева С.С Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері // Оқу құралы. – Орал: Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті, 2010. – Б. 7-16, 26-29.

3.Аманбаев Р.Р., Қалдыбаев М.К. Дене тәрбиелеу мәдениеті және спорт ілімі мен методикасының түсініктері. – Алматы, 2012. – 45 б.

Студенттермен өзіндік жұмысы (СӨЖ)

Тапсырма. Өзінің шұғылданатын спортының түрінен спорттық жаттықтыру,тактикалық дайындықтың ерекшеліктері.

Әдістемелік нұсқау. Ұсынылған тақырыптардан біреуін тандаңыз. Баяндаманы жасау үшін тиісті әдебиетті таңдаңыз, баяндамаға тиісті негізігі ұғымдарды анықтаңыз; теориялық сипаттама; қорытынды.

Әдебиет

2.Жалпы білім беру мектептерінің мұғалімдеріне арналған «Дене шынықтыру» пәні бойынша әдістемелік нұсқаулықтар.- Астана. – 2016.

3.Ботагариев Т.А., Тулегенов Е.К., Н.М.Мамбетов, А.С.Аралбаев Физическое воспитание в вузе. // Учебное пособие. – Атырау: Атырауский институт нефти и газа, 2014. – 235с.

Студенттермен өзіндік жұмысы (СӨЖ)

Тапсырма. Спорт түрінен спорттық жаттықтыру дене дайындықтың ерекшеліктері.

Әдістемелік нұсқау. Ұсынылған тақырыптардан біреуін тандаңыз. Баяндаманы жасау үшін тиісті әдебиетті таңдаңыз, баяндамаға тиісті негізігі ұғымдарды анықтаңыз; теориялық сипаттама; қорытынды.

Әдебиет

2.Жалпы білім беру мектептерінің мұғалімдеріне арналған «Дене шынықтыру» пәні бойынша әдістемелік нұсқаулықтар.- Астана. – 2016.

3.Ботагариев Т.А., Тулегенов Е.К., Н.М.Мамбетов, А.С.Аралбаев Физическое воспитание в вузе. // Учебное пособие. – Атырау: Атырауский институт нефти и газа, 2014. – 235с.

Студенттермен өзіндік жұмысы (СӨЖ)

Тапсырма. Спорт қызметтерінің ерекшеліктері мәселелері.

Әдістемелік нұсқау. Ұсынылған тақырыптардан біреуін тандаңыз. Баяндаманы жасау үшін тиісті әдебиетті таңдаңыз, баяндамаға тиісті негізігі ұғымдарды анықтаңыз; теориялық сипаттама; қорытынды.

Әдебиет

2.Жалпы білім беру мектептерінің мұғалімдеріне арналған «Дене шынықтыру» пәні бойынша әдістемелік нұсқаулықтар.- Астана. – 2016.

3.Ботагариев Т.А., Тулегенов Е.К., Н.М.Мамбетов, А.С.Аралбаев Физическое воспитание в вузе. // Учебное пособие. – Атырау: Атырауский институт нефти и газа, 2014. – 235с.

Студенттермен өзіндік жұмысы (СӨЖ)

Тапсырма. Спорттың дене қасиеттерінің ерекшеліктері.

Әдістемелік нұсқау. Ұсынылған тақырыптардан біреуін тандаңыз. Баяндаманы жасау үшін тиісті әдебиетті таңдаңыз, баяндамаға тиісті негізігі ұғымдарды анықтаңыз; теориялық сипаттама; қорытынды.

Әдебиет

2.Жалпы білім беру мектептерінің мұғалімдеріне арналған «Дене шынықтыру» пәні бойынша әдістемелік нұсқаулықтар.- Астана. – 2016.

3.Ботагариев Т.А., Тулегенов Е.К., Н.М.Мамбетов, А.С.Аралбаев Физическое воспитание в вузе. // Учебное пособие. – Атырау: Атырауский институт нефти и газа, 2014. – 235с.

Студенттермен өзіндік жұмысы (СӨЖ)

Тапсырма. Спорттық жарыстың техникасы мен тактикасының ерекшеліктері.

Әдістемелік нұсқау. Ұсынылған тақырыптардан біреуін тандаңыз. Баяндаманы жасау үшін тиісті әдебиетті таңдаңыз, баяндамаға тиісті негізігі ұғымдарды анықтаңыз; теориялық сипаттама; қорытынды.

Әдебиет

2.Ботағариев Т.А., Кубиева С.С Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері // Оқу құралы. – Орал: Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті, 2010. – Б. 7-16, 26-29.

3.Аманбаев Р.Р., Қалдыбаев М.К. Дене тәрбиелеу мәдениеті және спорт ілімі мен методикасының түсініктері. – Алматы, 2012. – 45 б.

Студенттермен өзіндік жұмысы (СӨЖ)

Тапсырма. Спорттық жарыс,әрекет ұғымдарының өзара қатынасының сипаттамасы.

Әдістемелік нұсқау. Ұсынылған тақырыптардан біреуін тандаңыз. Баяндаманы жасау үшін тиісті әдебиетті таңдаңыз, баяндамаға тиісті негізігі ұғымдарды анықтаңыз; теориялық сипаттама; қорытынды.

Әдебиет

2.Кубиева С.С. Спорт негіздері мен кәсіптік-қолданбалы дене дайындығы // Оқу құралы. –

Алматы: ССК, 2017. – 208 б.

3.Аманбаев Р.Р. Спорт теориясы мен әдістемесінің жалпы негіздері /Оқу құралы. –

Алматы, 2011. – 107 б.
12. АРАЛЫҚ ЖӘНЕ ҚОРЫТЫНДЫ БАҚЫЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ МЕН СҰРАҚТАРЫ

Пән бойынша «Дене шынықтыру және спорт» ББ студенттеріне арналған

бірінші аралық бақылау сұрақтары

1. Спорт теориясындағы бастапқы, функционалды, қорытынды ұғымдары.

2. Қазіргі таңда ғалымдардың спорт теориясындағы ұғымдарына көзқарастары.

3. Қазіргі таңда спорттың қазіргі түрлерінің типологиясына ғалымдардың көзқарасы.

4. Спорттың қазіргі түрлерінің типологиясынының перспективалары.

5. Өзінің шұғылданатын спорт түрінен жасөспірім спорт мектебінде жас спортшыларды іріктеудің ерекшеліктері.

6. Қазіргі кезеңде спорттық жаттықтырудың жаңа әдістері.

7.Өзінің шұғылданатын спорт түрінен макроциклдік дайындық, жарыс, өтпелі кезеңдерінде спорттық жаттықтыру амалдарының қолдану ерекшеліктері.

8.Өзінің шұғылданатын спорт түрінен спорттық жаттықтыру қағидаларын жүзеге асыру ерекшеліктері.

9.Өзінің шұғылданатын спорт түрінен спорттық жаттықтыру, техникалық дайындықтың ерекшеліктері.

10.Өзінің шұғылданатын спорт түрінен спорттық жаттықтыру, тактикалық дайындықтың ерекшеліктері.

11.Өзінің шұғылданатын спортының түрінен спорттық жаттықтыру дене дайындықтың ерекшеліктері.

12.Өзінің шұғылданатын спортының түрінен жарысты өткізудің ережесін құрастыру және оны жүзеге асыру ерекшеліктері.

13.Өзінің шұғылданатын спортының түрінен жарыстық нәтижелердің соңғы 10 жылдың ішінде талдау және қорытынды шығару.

14.Қазіргі кезеңде Олимпиялық спорттың және Олимпиялық қозғалыстың даму тенденциялары.

15.Өзінің шұғылданатын спортының түрінен жаттықтыру үрдісін жоспарлау ерекшеліктері.

18. Спорт қызметтерінің ерекшеліктері.

19. Спорт қасиеттерінің ерекшеліктері.

20. Спорттық жарыстың техникасы мен тактикасының ерекшеліктері.

21. «Спорттық жекпе-жек» және «спорттық жарыс» ұғымдардың өзара қатынасының логикасы.

22. Спорттық әрекеті сипаттамасының ерекшеліктері.

23. Спорттық жаттығу құрылымы жөнінде ғалымдардың қазіргі көзқарасы.

24. Спорттағы басымды бағыттар: олардың ерекшеліктері мен байланыстары.

25.Қазақстан Республикасында студенттік спортына талдау жасау.

26.Жоғары оқу орнында спорттың студенттерді жеке тұлға ретінде қалыптасыру әрекетінің рөлі.

27.Студенттік спортты жетілдірудің ұйымдастыру аспектілері.

28. «Дене шынықтыру және спорт» мамандығы емес жоғары оқу орындары студенттерінің спортпен шұғылдануының кейбір ерекшеліктері.

29. Қозғалыс техникасының кеңестік, уақыт, кеңестікті-уақыт және қозғалыс тәрізді сипаттамалары

30. Дене жаттығуларының топтастырылуы.

Пән бойынша «Дене шынықтыру және спорт» ББ студенттеріне арналған

екінші аралық бақылау сұрақтары

31. Кәсіптік бағыттағы оқу сабақтарды ұйымдастырудың жаңа формалары.

32. Кәсіптік бағыттағы оқу сабақтарды ұйымдастыру амалдары.

33. Кәсіптік бағыттағы оқу сабақтарды ұйымдастыру әдістері.

34. Нақты мамандыққа байланысты кәсіптік бағыттағы оқу сабақтарды ұйымдастыру амалдарын анықтау.

35. Нақты мамандыққа байланысты кәсіптік бағыттағы оқу сабақтарды ұйымдастыру әдістерін анықтау.

36. Қазіргі таңда кәсіптік бағыттағы оқу сабақтарды ұйымдастыру әдістеріне ғалымдардың көзқарасы.

37. Қазіргі таңда кәсіптік бағыттағы оқу сабақтарды ұйымдастыру амалдарына ғалымдардың көзқарасы.

38. Қазіргі таңда кәсіптік бағыттағы оқу сабақтарды ұйымдастыру формаларына ғалымдардың көзқарасы.

39. «Модель » деген ұғымның ерекшелігі.

40. «Модельдеу» деген ұғымның ерекшелігі. Оны құрастыру жолдары.

41. «Маман моделі» құрастыру жолдары.

42. «Профессиограмма» деген ұғым. Оны құрастыру жолдары.

43.Дене шынықтыру мұғалімінің болашақтағы маман «профессиограммасы».

44. Маманның кәсіптік-қолданбалы дене дайындық бағдарламасын құрастыру ерекшеліктері.

45. Қазіргі танда ««Профессиограмма» деген ұғымға ғалымдардың көзқарасы.

46. Қазіргі танда ««Маман моделі» деген ұғымға ғалымдардың көзқарасы.

47. «Айналма жаттығу әдісі» деген ұғымға ғалымдардың көзқарасы.

48. «Айналма жаттығу әдісінің» ерекшеліктері.

49. «Айналма жаттығу әдісін» ұйымдастыру ерекшеліктері.

50. «Айналма жаттығу әдісін» өткізудің әдістемелік ерекшеліктері.

51.«Айналма жаттығу әдісін» дене қасиеттерін дамытуда қолдану ерекшеліктері.

52. Жоғары оқу орнында студенттердің кәсіптік-қолданбалы дене дайындық процесінің ерекшеліктері.

53. Физиктер, химиктер, математиктер еңбек жағдайының сипаттамасы.

54. Биологтар, географтардың еңбек жағдайының сипаттамасы.

55. Физиктер, химиктер, математиктер кәсіптік-қолданбалы дене дайындығының құралдары мен әдістерінің тандау ерекшеліктері.

56. Биологтар, географтардың кәсіптік-қолданбалы дене дайындығының құралдары мен әдістерінің тандау ерекшеліктері.

57 Дене мәдениетінің жүйесінің мақсаты мен міндеттері

58 Дене мәдениетінің түрлері

59 Қазіргі кезеңде дене мәдениеті жүйесінің жалпы қағидаларын жүзеге асыру ерекшеліктері

60 Дене шынықтыру тәжірибесінде кағидалардың түрлері.
Пән бойынша «Дене шынықтыру және спорт» ББ студенттеріне арналған

қорытынды бақылау сұрақтары

61 Дене тәрбиесі сабағында жүктеме мөлшерін анықтау, тамыр соғысыны өлшеу, тіркеу хаттамасын жүргізу

62 Дене тәрбиесі сабағын педагогикалық талдау, бағалау

63 Бастауыш сынып оқушыларының дене тәрбиесі

64 Орта сынып оқушыларының дене тәрбиесі

65 Жоғары сынып оқушыларының дене тәрбиесі

66 Әр түрлі типтегі мектептерде дене тәрбиесі

67 Жоспарлау жұмыстарын ұйымдастыру

68 Дене тәрбиесі және спорт жұмыстарының жалпы жылдық жоспары

69 Мектептің дене мәдениеті ұжымы

70 Дене тәрбиесі сабағының жоспарлары

71 Мектептегі дене тәрбиесі жұмыстарын бақылау және есепке алу

72 Мектептегі сыныптан тыс спорт, көпшілік спорт жұмыстарын ұйымдастыру

73 Оқу күн тәртібі ішіндегі дене тәрбиесі – сауықтыру шаралары

74 Мектептен тыс дене тәрбиесі мен спорт жұмыстары

75 Жоғары оқу орнындағы студенттердің дене тәрбиесі

76 Арнайы орта оқу орындарының, колледждердің оқушыларының дене тәрбиесі

77 Кәсіптік техникалық училищелердегі дене тәрбиесі және спорттық жұмыстар

78 Ересек адамдардың дене тәрбиесінің әлеуметтік маңызы мен міндеттері

79 Ересек адамдардың еңбек қызметтері кездеріндегі дене тәрбиесі

80 Ересек, орта және үлкен жастағы адамдармен күнделікті тұрмыс жағдайында сауықтыру жаттықтыруларың ұйымдастыру

81 Спорт түрлері, олардың топталуы

82 Спорттағы бағдарлаумен іріктеу

83 Спорттық жаттықтырудың негізгі ұғымдары

84 Спорттық жаттықтырудың амалдары

85 Спорттық жаттықтырудың қағидалары

86 Спорттық жаттықтыруларының әдістері

87 Спорт жаттықтыруларының негізгі жақтары

88 Спорттық жаттықтыру – көп жылдық үрдіс

89 Спорттық жаттықтыру кезеңдері

90 Жаттықтыру үрдісін жоспарлау

91 Арттық жаттығу болдыру. Оның себебтері

92 Балалардың спорт дайындығының ерекшеліктері

93 Жасөспірім спортшыларды тәрбиелеу

94 Спорт жарыстары, олардың топтары

95 Жарыс және жарыстық дайындық

96 Жарысты өткізу. Жарыс – спорттық жетістіктерді көрсететін алаң

97 Жарыстың құжаттары, оларды құрастыру әдістемесі.

98 Қатан шектелген жаттығу әдістерді қолдану ерекшеліктері

99 Дене қуатының қасиеттерін дамыту әдістерді қолдану ерекшеліктері

100 Дене шынықтыру сабағында теориялық материалды оқыту ерекшеліктері.

КУРС БОЙЫНША ӘДЕБИЕТТЕР
Негізгі әдебиеттер/ материалдар
1. Ботағариев Т.А. Дене шынықтыру және спорт теориясы мен әдістемесі// Оқу құралы. –

Ақтөбе: Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университеті, 2014. – 272 б.

2. Кубиева С.С. Спорт негіздері мен кәсіптік-қолданбалы дене дайындығы // Оқу құралы. –

Алматы: ССК, 2017. – 208 б.

3. Ботагариев Т.А. Использование информационных технологий в учебном процессе по

предмету «Физическая культура» в вузе и школе // Монография – Алматы; New book.

2018. – 272 с.

4. Ботагариев Т.А. Физическое воспитание школьников в регионах. // Монография. –

Актобе : АГПИ, 2012. – 248 с.

5. Ботағариев Т.Ә., С.С.Кубиева. Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесінің жалпы

негіздері : оқу құралы / - Алматы : ССК , 2018. - 228 бет. Экземпляры: всего: 50 –

ЧЗ№1(1), №1(48), СБО(1).

6. Кубиева С.С. Спорт негіздері мен кәсіптік-қолданбалы дене дайындығы : Оқу құралы. –

Актөбе : АМПИ, 2013. - 240 бет. Экземпляры: всего:30 - ЧЗ№1(2), №1(28)

7. Дене тәрбиесі. 1-кітап: оқулық / С. Тайжанов . - Алматы : ССК, 2019. - 228 бет.

Экземпляры: всего: 50 – ЧЗ №1(1), №1(49).

8. Тайжанов С. Дене тәрбиесі. 2-кітап : оқулық / С. Тайжанов . - Алматы : ССК , 2019. –

296 бет. Экземпляры: всего:50 - ЧЗ№3(1), №1(49).8.

9. Мадиева Г.Б. Организация и методика учебного процесса, физкультурно-

оздоровительной и спортивной работы в вузе : Учебное пособие. - Алматы : Қазақ

университеті, 2013. - 83 с. Экземпляры: всего:1 – ЧЗ №1(1).

1. 
   Бекнурманов Н.С. Дене шынықтыру және спорт педагогикасы : Оқу құралы. -
   

2. 
   Марчибаева Ұ.С. Дене шынықтыру : оқу-әдістемелік құрал. - Алматы : CyberSmith,
   

3. Құланова Қ.Қ. Жалпы және арнайы дене дайындығы : оқу-әдістемелік құрал. –

Алматы : CyberSmith, 2017. - 132 бет. Экземпляры: всего:30 - ЧЗ№1(2), №1(28)5.

3. 
   Айзаков А.Д. Мониторинг физического здоровья и здорового образа жизни детей, подростков и молодежи на региональном уровне : Учебное пособие. - [б. м.], 2012. - 120 с. Экземпляры: всего:10 - ЧЗ№1(1), СБО(1), ХР(8)
   
4. 
   Мадиева Г.Б. Физическая культура в высших учебных заведениях : Монография. - Алматы : Қазақ университеті, 2012. - 130 с. Экземпляры: всего: 2 – ЧЗ №6 (2).
   

1. 
   http://www.info-library.com.ua/libs/stattya/1784-analiz-pokaznikiv-fizichnogo-rozvitku-i-fizichnoyi-pidgotovlenosti-starshoklasnikiv-z-riznim-rivnem
   
2. 
   http://vuzirossii.ru/publ/vlijanie_samostojatelnykh/36-1-0-5727
   
3. 
   http://sportlib.info/Press/TPFK/2003N4/p52-55.htm
   
4. 
   https://scienceforum.ru/2014/article/2014004573
   
5. 
   https://moluch.ru/archive/91/197176/
   

• 
  әкімшілік талаптар:
  

• 
  пән бойынша білімді толық көлемде игеру;
  
• 
  ББ бойынша құзыреттіліктерді меңгеру;
  
• 
  оқытушыларға, қызметкерлерге және білімалушыларға құрметпен және сыпайылықпен қарау;
  
• 
  оқу процесіне классикалық үлгідегі киіммен келу;
  
• 
  университет, кафедра мүлкіне жауапкершілікпен қарау;
  
• 
  университеттің ішкі тәртіп ережелерін сақтау;
  
• 
  кафедра, факультет, университет жұмыстарына белсенді қатысу.
  

• 
  Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университетінің
  

• 
  сапалы білім алу;
  
• 
  сабақтан себепсіз қалмау және сабақтан кешікпеу (оқытушы сабаққа кешіккен студентті сабаққа кіргізбеуге құқылы);
  
• 
  оқытушының силлабуста көрсетілген талаптарын орындау;
  
• 
  тапсырманың барлық түрлерін (ОСӨЖ, диплом жобасы және т.б.) өзбетінше орындау және көрсетілген мерзімде оқытушыға ұсыну;
  
• 
  ағымдық, аралық, қорытынды бақылау тапсырмаларын орындау кезінде шпаргалка, ұялы телефондарды қолданбау;
  
• 
  оқу, ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындау кезінде автордың атын көрсетіп түрлі деректерді пайдалану, пайдаланылған деректер тізімінжұмыс соңында көрсету;
  
• 
  ақпаратты шынайы және сенімді көздерден алу;
  
• 
  өзінің орындаған жұмысын басқа білім алушыға ұсынбау;
  
• 
  жеке, туыстық және қызметтік қарым-қатынастарды пайдалану арқылы оқытушыға және әкімшілікке пара ұсынбау.