1-мәтін Бір бай той жасапты. Тойға көп адам келіпті. Қожанасыр да келіпті. Қожанасырдың үстіндегі киімі жаман екен. Қожаны ешкім елемепті, бұған төрге шық, тамақ же демепті. Қожа ақырындап далаға шығыпты
жүктеу/скачать 410,03 Kb.
|
мәтіндер КАЗ 2
| 40-мәтін
«Отан отбасынан басталады» - дейді халық.Дәстүрлі қазақ отбасының екі тірегі бар – еркелеткен әке мен аялаған ана. Әке – отбасының тірегі. Отбасы мүшелері әкені тыңдайды. Ананың да орны ерекше. Әке де, балалар да ананы сыйлайды. Ана – осы отбасының ұйытқысы. Қазақ отбасындағы ең басты мәселенің бірі – баласын нағыз азамат етіп тәрбиелеу, отбасын, Отанын, халқын сүюге баулу. Егер ол нағыз адам болса, ең алдымен ата-анасын ...керек. Сол мақсатқа жету үшін әрекет жасайды, еңбек етеді. Қазақ халқы бірінші баланы «тұңғыш», екінші-үшіншісін «ортаншы», соңғысын «кенже» деп атайды.Ата-ана тұңғышы мен ортаншыларын үйлендіреді, оларды бөлек шығарады. Қызды құрметтеген, оның тәрбиесіне, инабаттылық қарым-қатынасқа баулуға ерекше мән берген. Кенже ұлды әке-шешесі өз қолында қалдырады.Ол әке-шешесін бағуға міндетті. Әке мұрасы кенже ұлға қалады, оның үйі «қара шаңырақ» деп аталды. Басқа балалар ол шаңырақты құрметтеп, көмектесіп отырған. «Отан отбасынан басталады» (мақал) – Родина начинается с семьи Дәстүрлі қазақ отбасының – традиционной казахской семьи Тірегі – опора Еркелеткен әке – отец, который балует Аялаған ана – мама, которая относится бережно Тыңдайды – слушаются Ұйытқысы – уют, благо Ең басты мәселенің бірі – одна из главных и важных вопросов Нағыз азамат етіп тәрбиелеу – вырастить настоящим/достойным гражданином Баулу – учить Сол мақсатқа жету үшін – чтобы достичь той цели Әрекет жасайды – действуют Еңбек етеді – трудятся Тұңғыш – первенец Ортаншы – средний Кенже – младший Үйлендіреді – женят, устраивают свадьбу Бөлек шығарады – отправляют в самостоятельную жизнь, жить отдельно Инабаттылық қарым-қатынасқа баулуға ерекше мән берген- обращают особое внимание воспитанию Өз қолында қалдырған – оставляли жить вместе с собой Бағуға міндетті – обязаны заботиться Әке мұрасы – богатство отца Қара шаңырақ (тұрақты тіркес, ұлттық ұғым) – отчий дом Деп аталады – называется Басқа балалар – другие дети Ол шаңырақты құрметтеп – уважали тот дом, очаг Көмектесіп отырған – помогали, поддерживали помощью |