1 Пәннің мақсаты мен міндеттері
Пәннің мақсаты: - музыкалық педагогикалық аспап үйрену өнерін негізге ала отырып, техногенді жаңа ғасырда өркениетті биікке бастау, өнер ғылым мен білімнің жетістіктерімен, қажетті тұстарымен нақтылы қамту. Әртістік қаблетті дамыту және жеке бойдағы дарын көзін ашу.
Пәннің міндеті:
- аспап тарту өнерін жіті білетін, тәрбиелі орындаушы, ұйымдастырушы ұстаз дайындау;
- студенттердің теориялық білім қорын барынша ұстаздық машығына кірістіре қарастыру;
- студенттердің музыкалық қабілетін нығайту әр - түрлі шығармалардың интерпретациясын өздерінің орындаушылық қабілетін байланыстыру.
- сабақ өткізу, репертуар таңдау, сахнаға дайындау.
Пәнді игеруде студенттер білуге және істеуге тиісті:
- жеке көркемдік қаблетті қалыптастыру;
- ой өрісінің кеңейту және тұтас шығармашылық ұжымды құру;
- шығармаларда кездесетін музыкалығ, техникалық жєне динамикалығ белгілері;
- әртүрлі жанрды шығармаларды ойнау;
- жоғары техникалығ денгейдегі шығармаларды ойнау;
- концерттік өнер көрсету.
2 Пререквизиттер
Музыкалық аспапты оқыту әдістемесі пәні студенттердің музыкалық қабілеттерін дамытуына және де басқа пәндерге, мысалы:
оркестр;
негізгі музыкалық аспап;
аспапта ойнау практикумы;
ансамбль (аспаптық).
3 Постреквизиттер
Музыкалық аспапты оқыту әдістемесі пәні студенттердің музыкалық қабілеттерін дамытуына және де басқа пәндерге, мысалы:
орындаушылық шеберлік;
педагогикалық практика
4 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
4.1 Пәннің тақырыптық жоспары
Тақырыптық атаулар
|
Сабақ түрлері бойынша байланыс сабақ саны
|
4 сем
|
5 сем
|
Жеке
сабақ
|
сөж
|
Жеке
сабақ
|
сөж
|
1. Кіріспе. Музыкалық және орындаушылық қабілеттер негізі. Оларды дамыту әдістері.
|
2
|
20
|
-
|
|
2. Оқу жоспарын жоспарлау және ұйымдастыру.
|
4
|
8
|
-
|
|
3. Сабақ өткізу әдістері. Сабақты тиімді өткізудің нұсқаулары.
|
|
8
|
|
|
|
|
|
|
|
3. Аспап ойнауды үйретудің кәсіби бағытындағы жалпыға бірдей қағидалары.
|
-
|
|
3
|
8
|
4. Құймақұлақтық күй үйрету әдісі
|
|
|
|
8
|
4. Орындаушылық шеберліктің жалпы негіздері.
|
-
|
|
3
|
8
|
Жалпы білім беретін мектептерде сандық нотв үйрету жүйесі
|
|
|
|
8
|
5. Динамикалық бірлестіктің естілуімен жұмыс жасау.
|
-
|
|
3
|
10
|
Мектеп репертуарлары әндерән аспапқа лайықтап түсіріп үйрету әдісі
|
|
|
|
10
|
6. Музыкалық шығармамен жұмыс істеу әдістері.
|
-
|
|
3
|
20
|
Барлығы
|
6
|
39
|
12
|
78
|
4.2 Жеке сабақтардың мазмұны
Тақырып- 1 Музыкалық және орындаушылық қабілеттер негізі. Оларды дамыту әдістері.
Дарын және қабілет түсініктері жөніндегі кәзіргі замандағы психологиялық тұжырымдар. Табиғи дарындылық негізінде қабілеттердің қалыптасуы. Орындаушылық өнердегі көркемдік ой қызметінің өзгешелігі. Музыкалық ырғақ. Музыкалық ырғақтың адам өмірі қызметімен тығыз байланысы. Музыкалық ырғақты сезіну негіздері. Орындаушылыққа ықылас, назар салу және қызығушылық. Ерік мақсатқа жету бағытындағы саналы әрекеттің пайда болуы. Оқушының өз бетінше құлшынысын қолдау.
Тақырып- 2 Оқу жоспарын жоспарлау және ұйымдастыру. Сабақ өткізу әдістері. Сабақты тиімді өткізудің нұсқаулары.
Оқу жұмысын жоспарлау ұстаздың ең негізгі мақсаты. Мамандықтан сабақ беретін ұстаздың негізгі оқулық құжаттары. Жеке жоспар құру. Шәкірттердің жеке қабілетіне байланысты оның өзгеру байланыстары. Ұқыпты және жүйелі журнал құру. Оқу құжаттарын жүргізу. Шәкіртті өзіндік күрделі тапсырмаларды орындауға үйрету, жалпы мәдени білім деңгейін көтеру.
Тақырып- 3 Аспап ойнауды үйретудің кәсіби бағытындағы жалпыға бірдей қағидалары.
Шәкірттің музыкалық көркемдік техникалық жетілуінің біртұтастылығы музыка педагогикасының негізі. Оның кластағы сабақта шешімін табуы. Ұстаз бен шәкірттің бірлескен шығармашылық жұмыстарының желісі, шығармашылық жеке тұлғаның қалыптасуы. Жалпыға бірдей аспап қойылымы. Аспап қойылымының түпкілікті үйлесімді, әсем тұстарын барынша пайдалану.Отырыс, қойылым әрдайым жіті байқауда болуы шарт. Шәкірттің дене құрылымына, ой жүйесі, бұлшық еттерінің табиғи болмысына байланысты.
Тақырып- 4 Орындаушылық шеберліктің жалпы негіздері.
Орындаушылық шеберліктің дамуы және нұсқаулық пайымдауларымен оң қол және сол қол жұмылдыруының үндестігіне жаттығулар. Шеберлік дағдылары олардың қисынды, дәйекті қолданымдары. Көркем шығарма орындауға жету жолдары. Орындаушылық шеберлікті тереңдету мақсаты. Техникалық материал таңдау, онымен жұмыс жасау жүйесі. Үлгілік, нұсқаулық материалдармен талмай ізденудің, айналысудың мәні, шеберлік шыңы.
Тақырып- 5 Динамикалық бірлестіктің естілуімен жұмыс жасау.
Артикуляциялық қозғалысқа талап қою. Дыбыс мәдениетімен жұмыс жасау. Аспапта орындау қозғалысы. Кәзіргі заман ғалымдарының психофизиологиялық қозғалыс жөнінде тұжырымдары. Болмыстан озған болжам қозғалысының кеңістіктегі үндесуі. Ойлау арқылы жоспарланып берілетін табиғи қозғалыс. Орындау дағдыларын қалыптастыру қиындықтары.
Тақырып- 6 Музыкалық шығармамен жұмыс әдістері.
Музыкалық шығарма орындау, шығармашылық үрдіс. Жұмыстың дамуын кезеңдерге бөлу, мақсатқа жету жолы. Шығармамен оның стилімен, мазмұнымен, құрылымымен жалпылама таныстық. Композитордың түпкі ойын жеткізу жолындағы қиындықтармен негіздердің шешуші кілтін табу. Шығармашылық болжам және елес. Орындаушылық әдістерді – білікті түсініктермен іске асыру. Шығарма мен жұмыстың келесі кезеңі. Шығарма бөлімдері тұтастығы. Шығарманы бөлшектеу – сүйемілдеушімен жұмыс. Бөлшектердің біртұтастығы, жай екпінде ойнау. Ойлы мәнер, екпінді тұрақтандыру және шығарма орындалуындағы дыбыс бояуының қарары. Орындаушының түсінігі, түпкі мақсаты.
4.4 Студенттердің өздігімен жұмыс істеу материалдары
1. Әр түрлі стильдік бағыттағы орындаушылық бейне таспадан көру: [1], 40 – 48 б.
2. Халық ансамбльдерін, академиялық, фольклорлық оркестр тыңдау: [4], 24 - 32 б.
3. Қазіргі заманауи, халық композиторлардың шығармаларын екі дауыска лайықтап түсіріп ойнау.
4.4.1 Тәлімгердің өздік жұмысының мазмұны
№
|
СӨЖ түрі
|
Есеп беру түрі
|
Бақылау түрі
|
Сағат көлемі
|
1
|
Жеке сабақтарға дайындық
|
Ноталық мысалдар
|
Сабаққа қатысу
|
60 (60*1)
|
2
|
Аудиторлық пәнге кірмеген сабақтар
|
Ноталық мысалдар
|
Сабаққа қатысу
|
49
|
3
|
Межелік бақылауға дайындық
|
Ноталық мысалдар
|
МБ 1, МБ 2
МБ 3, МБ 4
|
8
|
Барлығы
|
117
|
5 Әдебиеттер тізімі
Негізгі әдебиет:
1. Акатаев С. Откуда ты домбыра. – Алматы, 2001.
Аманов Б. Терминология как знак культуры, - Алма-Ата; Советская культура, 2000.
Ахмедияров Қ. Әсем қоңыр, - Алматы, 2003.
Ахмедияров Қ. Есірдің күйлері, - Алматы, 2001.
Мерғалиев Т.М. Домбыра сазы. – Алма-Ата, 2004.
Райымбергенов А. Қазанғап. Ақжелең. – Алма-Ата, 2002.
Проблемы формирования педагога исполнителя. Сборник трудов. Алматы, 2008.
Қосымша әдебиет:
Бекхожина Т. Даламның назды саздары. – Алматы, 1996.
Бүркітов С. Домбыра класынан сабақ беретін мұғалімдерге арналған көмекші оқу-әдістемелік нұсқау. – Алма-Ата. 1989.
Вопросы исполнительства и педагогики. – М., 1968.
Джансейтова С. Казахская музыкальная терминология. – Алматы, 1992.
Қобыз бен домбыраға арналған шығарма. – Алматы, 1970.
Мухамбетова А. Народная инструментальная культура казахов. – Алматы, 1976.
Выписка из рабочего Форма
учебного плана Ф СО ПГУ 7.18.3/32
специальности
Мамандықтың жұмыстық оқу жоспарындағы көшірме
050106 Музыкалық білім
Музыкалық аспапты оқыту әдістемесі пәні
Оқу түрі
|
Пән сыйымдылығы
|
Семестр бойынша
Бақылау түрі
|
Семестр
|
Семестр бойынша бөлінген сағат саны
|
кредит
|
Академ. сағат
|
кредит
|
аудиторных занятий
(ак. сағат)
|
СӨЖ
(ак. сағат)
|
барлығы
|
ауд
|
СӨж
|
Емт.
|
сынақ.
|
КП
|
КР
|
барлығы
|
Жеке
Саб.
|
Тәж.
|
лаб
|
барлыгы
|
СӨЖ
|
Күндізгі
ЖОБ МБ
|
3
|
135
|
18
|
117
|
5
|
-
|
-
|
-
|
5
|
-
|
6
|
6
|
-
|
-
|
39
|
19,5
|
6
|
3
|
18
|
12
|
-
|
-
|
78
|
39
|
Орындаушылық өнер
Кафедра меңгерушісі ___________ Дукенбай Н.С. 20__ж. «____» ________
Жұмыс бағдарламасы
|
|
Нысан
ПМУ ¦СН 7.18.3/30
|
Достарыңызбен бөлісу: |