2-есеп. Балалар баќшасына тµленетiн тµлемдi есепте.
Баланыњ аты
|
Ай
|
Шифр
|
Группа
|
Бiр к‰ндiк тµлем
|
ќарыз
|
Барлыќ тµлем.
|
|
I
|
J
|
g
|
Кt
|
Z
|
s
|
Есептi шыѓару ‰шiн белгiлеулер ењгiземiз. Барлыќ тµлемдi s арќылы ењгiземiз. Оныњ есептеу формуласы:
s: 20*kt+z;
м±ндаѓы kt –к‰ндiк тµлем,
z -ќарыз.
Программа ‰ш бµлiктен т±рады: таќырып, сиппаттама бµлiмi, операторлар бµлiмдерiнен. Программа басында т‰сiнiктеме берiлген.
Программа 2.
(*--------------------------------
! Баќшаѓа тµленетiн тµлем !
--------------------------------*)
PROGRAM t;
CONST kt=47.00;
VAR
z: INTEGER;
s: INTEGER;
BEGIN z:= 1500.00;
s: 20*kt+z;
WRITELN (‘барлыќ тµлем ‘,s:3:2)
END.
3:2 - форматты бiлдiредi: 3 - санныњ б‰тiн бµлiгi неше орынды алу керектiгiн 2 - бµлшек бµлiгi неше орыннан т±ратындыѓын кµрсетедi.
Операторлары.
Паскаль тiлiнiњ операторлары – б±л деректердi µњдеуде орындалатын алгоритмдiк єрекеттердi жазуѓа жєне басќа єрекеттердi беруге арналѓан синтаксистiк ќ±рылымдар болып табылады. Тiлдiњ тµмендегiдей операторлары бар:
- меншiктеу операторы;
- процедура операторы;
- кµшу операторы;
вариант операторы;
алдыњѓы шартты ќайталану (цикл) операторы;
кейiнгi шартты ќайталану(цикл) оператор;
параметрлi ќайталану(цикл) оператор;
жазулармен ж±мыс операторы;
бос оператор.
Кез-келген оператор алдында белгi болуы м‰мкiн. Б±л жаѓдайда белгi оператордан “:” –мен ажыратылады. Белгiлердi программаныњ басќа жерiнен басќаруды белгiленген опреаторларѓа беру ‰шiн ќолданылады.
Жоѓарыда айтылѓан операторлардан басќа машиналыќ кодта жазылѓан фрагменттi программаѓа ќоюѓа м‰мкiндiк беретiн арнайы операторда паскаль тiлiнде бар.
Объект- б±л бейне немесе ќандайда бiр белгiлерi бар модель болып табылады.
Жалпы объектiлер жиыныныњ топтарын бейнелейтiн схемены ќарастырайыќ. Объектiлер екi ‰лкен топќа бµлiнедi: т±раќты объектiлер, айнымалы объектiлер. Ал, айнымалы объектiлер µз ретiмен кездейсоќ емес(детерминдiк) жєне кездейсоќ болып екiге бµлiнедi.
Объектiлер - тип б‰тiн
наќты
жолдыќ
регуляр
………..
файлдыќ
т±раќты айнымалы
мєндi ќандайда сынаудыњ кездейсоќ
бiр зањ немесе нєтижесiне байла-
ереже бойынша нысты мєн ќабылдаса:
ќабылдаса:
Кездейсоќ емес Кездейсоќ
1-схема.
Ќандай топтыњ объектiсi болса да, ол µзiнiњ ќабылдайтын типiмен сипатталады.
Аныќтама: Айнымалыныњ типi –деп, айнымалыныњ ќабылдайтын мєндер жиынын жєне берiлген айнымалыѓа ќолданылатын амалдар жиынын айтамыз.
Стандарт паскаль тiлi типтелген немесе статистикалыќ тiл болып табылады. Себебi, айнымалыныњ типi оныњ сипатталу барысында аныќталады да, кейiн µзгертiлмейдi. Айнымалы µзiнiњ типi р±ќсат беретiн амалдарда ѓана орын ала алады.
Паскаль тiлiнiњ типтер ж‰йесi µте дамыѓан жєне к‰рделi. Бiраќ, аздаѓан СТАНДАРТ типтер негiзiнде ќойылып отырѓан есептiњ информациялыќ табиѓатына сєйкес, кез келген ќ±рылымды жєне к‰рделi типтердi ќ±растыруѓа болады.
Турбо Паскаль тiлi стандарт типтер ж‰йесiн кењейте т‰седi. Турбо Паскаль тiлiнiњ стандарт типтерiне тоќталайыќ. Стандарт типтер:
б‰тiн;
наќты;
символдыќ;
булевтiк,
болып тµрт топќа бµлiнедi. Сондай-аќ, кез–келген стандарт тип µзiнiњ сызыќты реттелген єрт‰рлi мєндер жиынымен сипатталады.
Ендi, осы типтердiњ тобын кењейтудiњ жолдарын ќарастырайыќ.
Шектелген типтер
Осы уаќытќа дейiнгi ќарастырылѓан типтер TURBO- PASCAL– да аныќталѓан, олардыњ маѓынасы бекiтiлген. Скаляр типтер негiзiнде программалаушы µзiнiњ скаляр типтерiн жасауына болады. Ењ ќарапайым єдiс бар типтердi шектеу арќылы яѓни ќандайда бiр стандарт скаляр типтiњ м‰мкiн мєндер жиынын шектеу арќылы жасау.
Б±л шектеу диапазоныныњ ењ ‰лкен жєне ењ кiшi мєндерiн аныќтауда болады.
Мысалы: 1..10 б‰тiн типтi
–100..100 шектеу арќылы
‘a’..’z’ символды типтiњ
туындысы.
Шектелген типтiњ жазылу ‰лгiсi:
<т±раќты > ..<т±раќты>
Мысалдар ( типтердi аныќтау) ќарастырайыќ:
type
Days=(Monday,Tuesday,Wednesday,Thursday,Friday,Saturday, Sunday);
WorkingDays=Monday..Friday;
Diapason=1..20;
Letters = ‘a’..‘z’
Positive_Integer = word;
Word– стандарт скаляр типi ‰шiн синонимдi енгiзедi
Жасалынѓан типтi ќолдану мысалдары:
Var
Birthday, CurrentDay: Daуs;
Index : diapason;
Firstletters: Letters;
Loop Count: Positive_Integer ;
Типтер сипаттамасыныњ жазылу ‰лгiсi:
type
<идентификатор 1> = <1 тип>;
<идентификатор 2> = <2 тип>;
…
<идентификатор n> = ;
2>1>
Достарыңызбен бөлісу: |