13.2. Экономиканы мемлекеттік реттеу үлгілepi (ЭМР)
ЭМР: классикалық, кеинсиандық және институцио-налды-әлеуметтік тарихи, үш жетекші методологиялық тұрғыда қалыптасады.
Классикалық үлгі (13.3 кестені қараңыз) экономикаға аз араласуды болжайды және мемлекет - нарықтық экономиканың "түнгі күзетшісі" болып саналады деген А.Смиттің тұжырымдамасына негізделген. Бұл тұжырымдамаға сәйкес бизнес-өндіреді және тұтынады, мемлекет жеке меншік құқығын қорғаумен айналысады және нарық заңдарынан туындайтын, кәсіпкерлер мен жұмысшылардың, тұтынушылар мен өндірушілердің "табиғи ойын ережелеріне" ақырын әсер етеді. Бірақ, ол жеке меншіктің табиғи ережелерінен ауытқуына күш қолдануға дейін (құқық,сот, әскер, полиция т.с.с.) барып әсер тигізуі мүмкін.
Кейнсиандық үлгі (13.4 кестені қараңыз)
Циклды өзгерістерді, жұмыссыздықты, инфляцияны және нарықтың барлық қатысушыларының өнімдермен ресурстар шығындарын мүмкін болғанша азайту мақсатында мемлекеттің экономикаға белсенді және неғұрлым көп араласуын көздейді.
Институционалды әлеуметтік үлгі (13.5 кестені қараңыз)
Күш құрылымы, экономикалық және әлеуметтік факторлар (институттар) арқылы қоғамның экономикалық тіршілік ету ортасына тарихи оңтайлы араласу жолымен мемлекеттің үш функциясын іске асыруды болжайды.
Достарыңызбен бөлісу: |
