«қазақ» сөзі ХІІІ ғасырда кездеседі. Тарихшы Б.Е. Көмековтың айтуы бойынша «қазақ» сөзі хорасан түрікмендердің арасында этникалық сипатта болды. Оғыздар мен қыпшақтардың арасында Х ғасырдан бастап байланыс болды.
6) Түрік дәуірінде
«қазақ» сөзі ХІІІ ғасырда бостандық сүйгіш «еркін адамдар» деген мағынада қолданылып келген
ХІV ғасырдан бастапқазақ сөзі этникалық мағынаға ие бола бастады. ХV ғасырдың 2 жартысында қазақ халқының құрылуына байланысты «қазақ» «Алаш» атауы мен жүздердің пайда болуы «Алаш» сөзі шамамен ІХ-Х ғасырлар аралығында алғаш рет айтылады. Аңызда Қотанбайдың үш ұлы Алашаны хан көтерді. Ел аузында « Атамыз - Алаш , атымыз - қазақ, үш жүздің ұрпағымыз»деген сөз қалды. «Үш жүз» аңызында Таңбалы Нұра деген жерде қазақ халқының құрамына енген ру тайпалар жартасқа ен – таңбаларын салды. Қазақтың тұнғыш ағартушы ғалымы Шоқан Уәлихановбылай деген « Қазақ жүздерінің құрылу себебі, олар (қазақтар) көшіп қонып жүрген жерлерінде өз құқықтарын қорғау үшін одақтар құрған. Ол одақ – қазақ жүздері». Үйсіні - ұлы жүзді Жетісу жері Болаты – орта жүзді Алшыны - Кіші жүзді биледі Батысқа қарай 8- тарау Қазақстанның XVI-XV ҒАСЫРДАРДАҒЫ МӘДЕНИЕТІ XIV – XV ғасырлардағы рухани мәдениет
