10 желтоқсан күні дүние жүзі мемлекеттері халықаралық адам құқығы күнін атап өтеді

10 желтоқсан күні дүние жүзі мемлекеттері халықаралық адам құқығы күнін атап өтеді.

БҰҰ Бас ассамблеясы 1950 жылы желтоқсанның 10-ын Адам құқықтары күні деп жариялаған. Ал 1948 жылы 10 желтоқсанда Бас ассамблея Адам құқықтары жөніндегі жалпыға ортақ декларацияны қабылдаған еді.

10 желтоқсан БҰҰ Бас Ассамблеясының 1948 жылдың 10 желтоқсанында Жалпыға бірдей адам құқықтарының декларациясын қабылдау және жариялау құрметіне таңдалып алынған. Ол адам құқықтары туралы жағдайларды қалыптастырған алғашқы әлемдік құжат болды. Қазақстанда адам құқықтарын қорғау мемлекеттік саясаттың негізге алатын ұстанымы болып табылады. ҚР Президентінің жанындағы Адам құқықтары жөніндегі комиссия Мемлекет басшысының Жарлығымен 1994 жылдың 12 ақпанында құрылған. Мақсаты - адам құқықтарын қолдау және қорғаудың мемлекеттік және қоғамдық механизмдерін күшейту.

БҰҰ-ның Бала құқықтары туралы Конвенциясы – әрқайсысы белгілі бір құқықты сипаттайтын 54 баптан тұратын бала құқықтары туралы құжат. Конвенция бала ретінде 18 жасқа толмаған тұлғаны санайды, егер ел заңдары бойынша кәмелетке толу жасы осыдан кіші бекітілмесе.

Конвенцияға кіретін құқықтардың бәрі барлық балаға бірдей тарайды. Конвенцияға қол қойғаннан кейін балаларды кемсітуден қорғауға және олардың құқықтарын жүзеге асыруға жәрдемдесу үшін белсенді шаралар қолдану міндетін мемлекет өзіне алады.

Конвенцияға қатысушы мемлекеттер «ересектерді де, балаларды да Конвенцияның ұстанымдары мен ережелері туралы кең ақпарат беруге» міндетті. Конвенцияның ережелерін бақылаудың халықаралық механизмі бар, ол Бала құқықтары жөніндегі Комитет.

Қазіргі уақытта елдердің көпшілігі Бала құқықтары туралы Конвенцияны бекітті (АҚШ пен Сомалиден басқасы). Қазақстан Республикасы осы Конвенцияны 1994 жылдың 8-ші маусымында бекіткен. Конвенцияның 44 бабына сәйкес, оған қол қойған елдер заңдары мен мемлекеттік саясаттарын Конвенцияға сәйкес келтіруге бағытталған шараларды қолдану туралы БҰҰ-на есеп беру тиіс.

Бала құқықтары туралы халықаралық Конвенциядан

• 
  Мемлекет әрбір баланың аман – сау өсіп, жан – жақты дамуын қамтамасыз етеді;
  
• 
  Бала өмірге келе салысымен тіркеуге алынады және өзіне есім мен азаматтық алуға құқылы;
  
• 
  Әрбір бала өз отбасында, ата – анасымен бірге өмір сүруге құқылы;
  
• 
  Отбасында әкесі мен анасы өз алдына дербес өмір сүрумен, баланы ата – анасымен ажыратуға ешкім құқықты емес;
  
• 
  Бала мектепте кінәлі болғанда да оны ешкімнің ұрып жазалауға, кемсітіп қорлауға құқығы жоқ;
  
• 
  Бала тынығуға және мәдени демалуға құқылы;
  
• 
  Әрбір баланың ой – пікір, ар - ождан және дін еркіндігіне құқығы бар;
  
• 
  Бала өзі қалаған спорт түрімен шұғылдануға құқылы;
  
• 
  Бала денсаулығын сақтауға, емделуге құқылы;
  
• 
  Бала өз ойын еркін айтуға құқылы.
  

Всем государствам и заинтересованным организациям было предложено принять этот день и проводить соответствующие мероприятия.

Дата 10 декабря была выбрана в честь принятия и провозглашения Генеральной Ассамблеей ООН 10 декабря 1948 года Всеобщей декларации прав человека (Universal Declaration of Human Rights, UDHR) — эпохального документа, в котором были провозглашены неотъемлемые права, присущие каждому человеку вне зависимости от его расы, цвета кожи, пола, языка, религии, политических или иных убеждений, национального или социального происхождения, имущественного, сословного или иного положения.

День прав человека (на других официальных языках ООН: англ. Human Rights Day, исп. Día de los Derechos del Hombre, фр. la Journée des droits de l'homme) — празднуется по предложению Генеральной Ассамблеи ООН (Резолюция № 423 (V)) ежегодно, 10 декабря, начиная с 1950 года. В этот день в 1948 году Генеральная Ассамблея ООН приняла Всеобщую декларацию прав человека.

В резолюции Генеральной Ассамблеи предложено всем государствам ежегодно предоставлять доклады о праздновании Дня прав человека. В координации празднования Дня прав человека важную роль играет Верховный комиссар по правам человека.

В СССР, начиная с 1977 года, правозащитники в День прав человека проводили на Пушкинской площади в Москве так называемый «Митинг молчания».

В России в этот день проводятся различные официальные и неофициальные мероприятия. В 2001 году была учреждена Премия имени Андрея Сахарова «За журналистику как поступок». Премия присуждается российским журналистам и вручается 10 декабря в День прав человека.

10 декабря 2009 года представители демократических движений снова провели на Пушкинской площади «Митинг молчания». Таким образом они решили возродить традицию советских диссидентов, считая, что права человека в России снова грубо и повсеместно нарушаются.

В ЮАР День прав человека отмечается как национальный праздник 21 марта — в Международный день борьбы за ликвидацию расовой дискриминации, в память о расстреле в Шарпевиле, произошедшем в этот день в 1960 году.

В Кирибати День прав человека объявлен нерабочим днём.

10 декабря 2013 года Международная федерация за права человека (FIDH) и правозащитный центр «Весна» представили подробный отчет на 80-ти страницах «Повсеместные нарушения трудовых прав и принудительный труд в Беларуси»^[1].

№132 ЖОББМ

Саптық жиын

Адам құқықтары күні

5 «Б» сынып