10 практикалық жұмыс
жүктеу/скачать 408,69 Kb.
|
№10 тап күрд есеп Алшора Айғаным
| Генетикалық байланыс дегеніміз - заттардың әр түрлі кластары арасындағы (біздің жағдайда, бейорганикалық қосылыстар кластары арасындағы) олардың өзара конверсиясына негізделген қатынас (сол элемент осындай өзара түрлендіруге негізделген).
Генетикалық сызықтардың бірнеше мысалын қарастырайық. Генетикалық сызық металға негізделген металл → негізгі оксид → сілтілік → тұз Ca → CaO → Ca (OH)2 → CaSO4 1) 2Ca + O2 → 2CaO 2) CaO + H2O → Ca (OH)2 3) Ca(OH)2 + H2SO4 → CaSO4 + H 2 O
Cu → CuO → Cu(NO3)2 → Cu(OH)2 → CuO 1) 2Cu + O2 → 2CuO 2) СuО + 2HNO3 → Cu (NO3)2 + H2O 3) Cu (NO3)2 + 2NaOH → Cu(OH)2 + 2NaNO3 4) Сu (ОН)2 → СuO + H2O металл → амфотерлі оксид → тұз → амфотерлі гидроксид → тұз Zn → ZnO → ZnCl2 → Zn(OH)2 → K2ZnO2 1) 2Zn + O2 → 2ZnО 2) ZnО + 2HCl → ZnCl2 + H 2 O 3) ZnCl2 + 2KOH → Zn(OH)2 + 2KCl
Генетикалық сызық бейметаллға негізделген металл емес → қышқыл оксиді → қышқыл → тұз S → SO2 → H2SO3 → Na2SO3 1) S + O2 → SO2 2) SO2 + H2O → H2SO3 3) H2SO3 + 2NaOH → Na2SO3 + H2O
C → CO 2 → Na 2 CO 3 → CO 2 1) C + O 2 → CO 2 2) CO 2 + 2NaOH → Na 2 CO 3 + H 2 O 3) Na 2 CO 3 + 2HCl → 2NaCl + H 2 O + CO 2
Ca3(PO4)2 + 5C + 3SiO2 → 2P + 3CaSiO3 + 5CO CaSiO3 + 2HNO3 → Ca(NO3)2 + H2SiO3 H2SiO3 → SiO2 + H2O 4SiO2 → Si4 + 4O2.
4NaCl + 3CO2 → 2Na2CO3 + 4Cl Na2СО3 + Са (ОН)2 → 2NaOH + CaСО3 2NaOH + Н2СО3 → 2NaHCO3 + Н2О 2NaHCO3 → Na2CO3 + H2O + CO2
1. Li0 + O₂0 → Li₂+1O-2 Li0 - 1e → Li+1 │4 O20 + 4e → О-2 │1 4Li + O₂ → 2Li₂O 2. Li2O + H2SO4 → Li2SO4 + H2O 3. Li2SO4 + Ba(NO3)2 → BaSO4 + 2LiNO3
Х затының формуласы темірдің (ІІ) гидроксиді Fe(OH)2 және сутек H2O. д) Берілген айналулар сызбанұсқасында Fe2(SO4)3→X→Fе2O3→Fe X формуласын анықтаңыз Fe2(SO4)3→X→Fе2O3→Fe Шешуі: Fe2(SO4)3 + 6NaOH → 2Fe(OH)3 + 3Na2SO4 2Fe3+ + 3SO42- + 6Na+ + 6OH- → 2Fe(OH)3 + 6Na+ +3SO42- 2Fe3+ + 6OH-→ 2Fe(OH)3 /:2 Fe3+ + 3OH- → Fe(OH)3 2Fe(OH)3 → Fe2O3 + 3H2O Fe2O3 +3H2 → 2Fe + 3H2O е) Көміртек элементінен түзілетін бейорганикалық қосылыстардың генетикалық қатарын құрастыр. Келесі түрлендірулерді сипаттайтын реакция теңдеулерін жазыңыз: C→CO2→Na2CO3→BaCO3→BaCl2 Шешуі: оксидті алу үшін көмір (көміртек) жағылады: C + O2→CO2 содан кейін пайда болған көмірқышқыл газы сілтімен әрекеттеседі: 2NaOH + CO2→Na2CO3 + H2O Келесі кезеңде натрий карбонатынан (суда еритін) ерімейтін тұз – барий карбонатын алу керек. Мұны істеу үшін оған кез-келген еритін барий тұзының немесе барий гидроксидінің ерітіндісін қосу жеткілікті, мысалы, Na2CO3 + Ba(NO3)2→BaCO3↓ + 2NaNO3 Барий карбонатының тұнбасын хлоридке айналдыру үшін біз тұз қышқылымен әрекет етеміз (тұздар күшті қышқылдарда ериді): BaCO3 + 2HCl→BaCl2 + CO2↑ + H2O Бұл жағдайда метаболикалық реакция соңына дейін жүреді, өйткені ол газ шығарумен бірге жүреді. ж) Мына берілген заттармен: KNO3, HNO3, CuO, Zn, SO3, H2SO4, Cu(OH)2 төмендегі заттардың қайсысы әрекеттеседі? Сәйкес келетін реакция теңдеуін құрастырып, реакция типін көрсет. Шешуі: а) натрий гидроксиді; NaOH + KNO3 → NaNO3 + KOH (алмасу реакциясы) NaOH + HNO3 → NaNO3 + H2O (бейтараптандыру реакциясы, алмасу реакциясы) CuO + 2NaOH → Cu(OH)2 + Na2O (алмасу реакциясы) Zn + 2NaOH → Na2ZnO2 + H2 (орынбасу реакциясы) SO3 + 2NaOH → Na2SO4 + H2O (алмасу реакциясы) 2NaOH + H2SO4 = Na2SO4 + 2H2O (алмасу реакциясы) ә) күкірт қышқылы; 2KNO3 + H2SO4 → K2SO4 + 2HNO3 (алмасу реакциясы) CuO + H2SO4 = CuSO4 + H2O (алмасу реакциясы) Zn +H2SO4=ZnSO4+H2 (орынбасу реакциясы) H2SO4 + 2SO3 → H2S3O10 (қосылу реакциясы) Cu(OH)2 + H2SO4 = CuSO4 + 2H2O (алмасу реакциясы) з) Мына берілген заттармен: KNO3, HNO3, CuO, Zn, SO3, H2SO4, Cu(OH)2 төмендегі заттардың қайсысы әрекеттеседі? Сәйкес келетін реакция теңдеуін құрастырып, реакция типін көрсет. Шешуі: а) барий гидроксиді; 2KNO3 + Ba(OH)2 → 2KOH + Ba(NO3)2 (Иондық алмасу) 2HNO3 + Ba(OH)2 = Ba(NO3)2 + 2H2O (Иондық алмасу) Cu(OH)2 + BaO = CuO + Ba(OH)2 (Иондық алмасу)
CuO + 2HCl → CuCl2 + H2O (алмасу реакциясы) Zn + 2 HCl → ZnCl2 + H2 (орынбасу реакциясы) SO3 + 2HCl→ SO2 + Cl2 + H2O (тотығу – тотықсыздану реакциясы) H2SO4 + 2HCl→ SO2 + Cl2 + 2H2O (тотығу – тотықсыздану реакциясы) Cu(OH)2 + 2 HCl→ CuCl2 + 2H2O (алмасу реакциясы) жүктеу/скачать 408,69 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|