22. Табанның өкше аймағының топографиялық анатомиясы. Қанмен қамтамасыз етілуі және иннервациясы.
Тері қалың, нығыздалған.
ері асты май ұлпасы жақсы дамыған, фиброзды талшықтар арқылы табан апоневрозымен қосылған. Табан апоневрозы өкше төмпегі мен башпайлар арасын қосып тұрады. Табан сүйектерінің басы деңгейінде, апоневроздың ұзына бойлы және көлденең талшықтары комиссуралық тесіктер құрайды
Апоневроз астындағы кеңістікте, бұлшықеттер орналасқан 4 құндақ бар. Тереңдегісінде сүйек аралық бұлшықеттер жатады. Қалған үшеуі - беткейліктер, бір-бірінен екі ұзына бойлық перде- лермен бөлінген:
медиалды апоневроз астындағы құндақта m. flexor hallucis bre- vis, m. abductor hallucis және бас бармақтың ұзын бүккішінің сіңірі жатады;
латералды құндақта V бармақ бұлшықеттері (mm. abductor, flexor, opponens digiti guinti) жатады;
ортаңғы апоневроз астылық құндақта, беткейден тереңге қарай- m. flexor digitorum brevis, guadratus plantae, m. flexor digitorum longus-тың сіңірі, құрт тәрізді бұлшықеттер және m. adductor hallucis орналасады.
Латералды және медиалды құндақтар шектелген. Ортаңғы құндақ жіліншіктің терең құндағымен үш өзек арқылы байланысады:
ортаңғы құндақпен табан өзегі тікелей байланысты;
табан медиалды тобық өзегіне өтеді;
тобық өзегі сирақтың артындағы тереңдегі құндақпен байланысады.
Табан өзегі тілерсектің тереңдегі қабаттарында орналасқан.
Табан өзегінің қабырғалары:
-қапталдарынан-латералды және медиалды шандырлы перделермен;
жоғарыдан - табанның ұзын байламымен;
- төменнен табанның тереңдегі шандырымен.
Өзектің құрамы:
1) табанның шаршы бұлшықеті (m. guadratus plantae);
2) башпайлардың және үлкен башпайдың ұзын бүккіштерінің сіңірлері;
3) табанның қантамыр-нерв шоғырлары.
Табанның қантамырлары медиалды және латералды табан артерияларынан тұрады. Олар аттас нервтерімен бірге жүреді. V табан сүйегі негізінде табан артериялары доғасын (arcus plantaris) құрайды. Доғадан табан сүйектері мен табан артериялары басталады. Аяқ ұшының үстімен табан артериялары арасында, ұштасулар жақсы дамыған. Сондықтан оларды байлау қауіпті емес. Аяқ ұшында флегмона ортаңғы ұлпалық кеңістігінде жиі кездеседі. Себебі, осы кеңістік ұлпасы көршілес аймақ ұлпаларымен байланысты:
1) латералды табан қантамыр-нерв шоғыры бойымен медиалды өсінді өзегі арқылы сирақтың тереңдегі шандырлық құнда- өтеді;
2) латералды табан артериясының тереңдегі тармағы бойымен (I және II табан сүйектері арасынан аяқ үшы үстіндегі арте- рия үштасатын) аяқ ұшының үстіндегі фасцияастылық ке- ністікпен қарым-қатынасына;
3) латералды табан артериясының тереңдегі тармағы бойымен (I және II табан сүйектері арасынан аяқ ұшы үстіне өтіп, ондағы артериямен ұштасатын) аяқ ұшы үстіндегі фасция- дәтав. астылық кеңістікпен байланысады;
4) құрт тәрізді бұлшықеттер бойымен бақайлар аралық кеңіс- янлжкэн тікпен және бармақтар үстімен байланысады;
5) үлкен бармақтың ұзын бүккішінің сіңірі бойымен аяқ ұшы- ның қапталдарының ұлпаларымен байланысады.
Бақайлар үстіндегі тері жұқа, табан бетінде-қалың, томпайған. Үстіндегі апоневрозда жазғыштар сіңірлерінің латералды бөлігі соңғы бунақтардың негізіне, ортаңғы бөліктері- ортаңғы бақай негізіне бекиді. Ұзын бүккіш сіңірі соңғы бунақтар негізіне бекіген. Қысқа бүккіштер сіңірі ортаңғы бунақтар негізіне бекиді. Әр бақай бүккіштер сіңірі синовиалды қынаппен қоршалған. Барлық бақайларда бүккіштер сіңірінің синовиалды қынаптары, табан сүйектері басында тұйық аяқталады. Қантамыр және нервтер бақайлардың үстінде және табан беттерінде өтеді. Табан бетіндегі тамырлар диаметрі үстіңгісінен үлкендеу. Аяқ үшы үстінің ме- диалды 3,5 бармақтары - n. peroneus superficialis-тен, ал латерал- ды 1,5 бармақтарға- п. suralis-тен тарайды. Табанда медиалды 3,5 бақай үшін - n. plantaris medialis-тен, ал латералды 1,5 бақай үшін - n.lateralis-тен нервтер келеді.
Достарыңызбен бөлісу: |