§12. Металдардың қышқыл ерітінділерімен әрекеттесуі Оқу мақсаты

• §12. Металдардың қышқыл ерітінділерімен әрекеттесуі

• Оқу мақсаты:
• 8.2.4.4 -қышқыл ерітінділерімен әртүрлі металдардың
• реакцияларын зерттеу;
• 8.2.4.5 -металдардың қышқылдармен әрекеттесуінің
• реакция теңдеулерін құрастыру

• 8 сынып.Химия пәні.

Металдардың қышқылдармен әрекеттесуі

• Белсенді металдар + қышқылдар = тұз + сутек

• Li, Rb, K, Cs, Ba, Sr, Ca, Na, Mg, Be, Al, Mn, Zn, Cr, Fe, Cd, Co, Ni, Sn, Pb,
• H2, Sb, Bi, Cu, Hg, Ag, Au

• Осы қатарды қолданғанда мына ережелерді есте ұстау керек:
• 1.Осы қатардағы бастапқы металдар өте белсенді, олар судан да сутегін ығыстырып шығарады.
• 2.Бұл қатарда металдардың белсенділігі солдан оңға қарай кемиді (→)
• 3.Сутегіге дейін тұрған металдар қышқылдардың (HCl, Н2SО4 сұйылтылған) құрамынан сутегін ығыстырып шығарады.
• 4. Сутектен төмен орналасқан металдар қышқыл ерітінділерімен әрекеттескенде сутек газын түзе алмайды.

• - бұл орын басу реакциясы
• Ескерту: реакция нәтижесінде түзілген тұз ерімтал болуы керек.

• 1. Mg + 2HCl = MgCl2 +H2↑ реакция бірден жүреді. (Mg –II)
• 2. Zn + H2SO4= ZnSO4 +H2↑ реакция орташа жылдамдықпен жүреді. (Zn –II)
• 3. 3Fe + 2H3РO4 = Fe3(РO4 )2 + 3H2↑ реакция қыздырғанда жүреді. (Fe –II)
• 4.Cu + HCl ≠? Реакция қыздырғанда да байқалмайды, яғни жүрмейді

• Металдардың қышқыл ерітінділерімен әрекеттесуі

• Белсенді металдар + қышқылдар = тұз + сутек

• Металдардың белсенділік қатары

• Металдардың белсенділігі солдан оңға қарай кемиді.

• ˃

• ˃

• ˃

• ˃

• Н

• 2Na + 2HCl = 2NaCl + H2↑ реакция кәдімгі температурада жүреді.

• Pb + H2SO4 = PbSO4 + H2↑ реакция қыздырғанда жүреді.

• Cu + H3PO4 = реакция жүрмейді.

• √

• √

• √

• √

• HCl - тұз қышқылының тұздары - хлоридтер;
• H2SO4- күкірт қышқылының тұздары сульфаттар;
• HNO3 - азот қышқылының тұздары - нитраттар H3РO4 - фосфор қышқылының тұздары - фосфаттар деп аталады.

• 1. Са + 2HCl = СаCl2 + H2↑
• кальций хлориді сутек
• 2. Fe + H2SO4 = FeSO4 + H2↑)
• темір(ІІ) сульфаты сутек
• 3. 3Pb + 2H3РO4 = Pb3(РO4 )2 + 3H2
• қорғасын фосфаты сутек
• 4.Cu + HCl ≠?