12 Тақырып Қарыз қаражаттарын тарту саясаты
ЭФР = (1 - Сн) × (КР - Ск) × ЗК/СК
жүктеу/скачать 32,46 Kb.
|
ÐекÑÐ¸Ñ 12
| ЭФР = (1 - Сн) × (КР - Ск) × ЗК/СК,
Мұнда: ЭФР – қаржы тұтқа әсері; %. Сн - пайдаға салынатын салық ставкасы; КР - активтердің рентабельдік коэффициенті ; ( активтердің орташа құны және жалпы пайдаға қатнасы); %.Ск – кредит пайызының орташа ставкасы (заем капиталын пайдалану үшін кәсіпорын төлейтін пайыздар), % ЗК – қолданылатын заемдық капиталдың орташа сомасы; СК – меншікті капиталдың орташа соммасы; Қаржылық тұтқа эффектісінің бұрын келтірілген формуласын қарастыра отырып, одан 3 негізгі құрамдас бөлікті бөліп көрсетуге болады: Қаржылық тұтқа салықтық корректоры (1 – СНП).Ол пайдаға салық салудың түрлі деңгейлері мен байланысты қарыжылқ леверидж эффектісі қандай дәрежеде көрініс табатындығынк өрсетеді. Қаржылық тұтқа дифференциалы (КВРа – ПК). Ол активтердің жалпы рентабльділігі коэффициентімен несие үшін пайыздардың орташа клемі арасындағы айырмашылықты сипаттайды. Қаржылық тұтқа коэффициенті (ЗК / СК).Ол менш ікті капиталдың бірлігіне келетін кәсіпорындар пайдаланатын қарыз капиталының сомасын сипаттайды. Бұл құрамдас бөліктерді анықтау кәсіпорынның қаржылық қызметі процессінде қаржылық леверидж эффектісін мақсатты бағытта басқаруға мүмкіндік береді. Қаржылық леверидждің салықтық түзетушісі іс жүзінде кәсіпорын қызметіне тәуелді емес, пайдаға салынатын салық ставкасы заңмен бекітіледі. Сонымен қатар қаржылық левериджді басқару процесінде дифференциалданған салықтық түзету келесі жағдайларда пайдалануы мүмкін: егер кәсіпорынның әр түрлі қызмет түрлері бойынша пайдаға салық салудың дифференциалданған ставкасы белгіленсе; егер кәсіпорын жекелеген қызмет түрлері бойынша, пайда бойынша салық жеңілдіктерін пайдаланса; егер кәсіпорынның жекелеген еншілес фирамалары өз қызметін пайдаға салық салудың жеңілдік режимі бар еркін экономикалық аумақта жүзеге асырса; егер кәсіпорынның жекелеген еншілес фирмалары өз қызметін пайдаға салық салу деңгейі айтарлықтай төмен мемлекеттерде жүзеге асырса. Мұндай жағдайда өндірістің салалық немесе аймақтық құрылымына әсер ете отырып (сәйкесінше пайдаға салық салу деңгейі бойынша пайда құрамына) пайдаға салық салудың орташа ставкасын төмендете отырып оның эффектісіне қаржылық леверидждің салықтық түзетуінің әсерін арттыруға болады. Қаржылық тұтқа дифференциалы - қаржылық тұтқа оң эффектісін қалыптастыратын басты жағдайы болып табылады. Бұл несие үшін пайыздардың орташа мөлшерінен асқанда ғана көрініс табады. Қаржылық тұтқаның дифференциалының оң мәні жоғары болған сайын, оның әр түрлі осыған тең жағдайлардағы эффектісі жоғары болады. Ең алдымен, қаржы нарығының коньюктурасының нашарлауы кезеңінде (негізінен, ондағы еркін капиталдарға ұсыныс көлемінің қысқаруы) қарыз қаражаттарының құны кәсіпорын активтерімен басқарылатын жалпы пайда деңгейінен асып түсе отырып, бірден өсуі мүмкін. Сонымен қатар, пайдаланатын қарыз капиталының артуы процессінде кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығының төмендеуі оның банкротқа ұшырау тәуекелінің артуына әкеледі. Ол кредиторларды қосымша қаражаттық тәуекел үшін сыйақыны кіріктіруді ескере отырып несие үшін пайыз ставкасының деңгейін арттыруға мәжбүрлейді. Осы тәуекелдің белгілі бір деңгейінде (сәйкесінше несие үшін пайыздың жалпы ставкасы деңгейінде) қаржылық леверидждің дифференциалы нөлге тең болуы мүмкін және кейде теріс мәнге де ие болады (бұл кезде меншікті капиталдың рентабльділігі азаяды, себебі меншікті капиталмен басқарылатын пайданың бір бөлігі жоғарғы пайыздық ставка бойынша пайдаланатын қарыз капиталына қызмет етуге жұмсалады). Қаржылық тұтқа коэффициенті дифференциалдың сәйкес мәні есебінен алынатын оң немесе теріс эффектті мультипликациялайды. Дифференцилдың оң мәні кезінде қаржылық леверидждің коэффициентінің кез келген өсімі меншікті капиталдың рентабльділік коэффициентінің одан әрі өсіреді, ал дифференциалдың теріс мәнінде қаржылық леверидж коэффициентінің өсуі меншікті капиталдың рентабльділік коэффициентінің өте тез төмендеуіне әкеледі. Қаржы менеджмент теориясында қаржылық тұтқа (немесе қаржылық леверидж) кәсіпорынның қаржылық тәуекелін немесе белгілі бір инвестициялық жобаны бағалау үшін қолданылады. Қаржылық тәуекел ретінде біз табыстан төленетін міндетті төлемдерді төлеуге қаражаттың жетпей қалу тәуекелін түсінеміз (мысалы: заемдар мен ссудалар бойынша пайыздар, таза пайдадан төленетін кейбір салық түрлері). Қаржылық басқару тұрғысынан қарағанда таза пайданың көлеміне келесідей факторлар әсер етеді: Кәсіпорындағы бар ресурстарды рационалды пайдалану. Қаражат көздерінің құрылымы. Бірінші фактор өзінің көрінісін кәсіпорынның активтер құрылымында және пайдалану тиімділігінде көрініс табады. Екінші фактор капитал құрылымында көрініс табады, яғни меншікті және заемдық қаражаттардың қатынасы. Берілген фактордың әсерін көрсететін категория қаржылық тұтқа болып табылады. Мұндай тәуелділік мынаған негізделеді: капитал бағасы оның құрылымына тәуелді болады. Шындығында да, көптеген зерттеулер көрсеткендей, неғұрлым ұзақ мерзімді капитал көздерінің жалпы сомасындағы заемдық қаражаттар үлесі көп болса, соғұрлым меншікті капитал бағасы үнемі жоғарғы қарқынмен өсіп отырады, ал заемдық қаражаттар бағасы бастапқыда өзгеріссіз болып, кейін өсе бастайды. Яғни, қаржылық леверидждің деңгейі заемдық қаражаттар үлесінің жоғарылауымен параллельді түрде өсіп отырады. жүктеу/скачать 32,46 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|