12 тақырып. Популяцияның даму модельдері Жоспар: Популяция санынының шексіз өсу моделі (Мальтус моделі) Мальтус моделін теориялық зерттеу



бет6/6
Дата14.04.2023
өлшемі0,68 Mb.
#174571
1   2   3   4   5   6
Байланысты:
12 дәріс

clrscr;
if i < 25 then l:=1 else if i < 40 then l:=2 else l:= round(i/20);
writeln (' Шаг j Время t Численность N Скорость v');
for j:=1 to i do if (j mod l) = 0 then
writeln(‘ ’,j,’ ‘,t[j]:6:3, ‘ ‘, N[j]:6:0,’ ‘ ,v[j]:6:0);
writeln(' ',i,' ',t[i]:6:3,' ', N[i]:6:0,' ',v[i]:6:0);
readln;
gD:=Detect; Initgraph(gD, gM, ' ');
setbkcolor(15); setcolor(1);
g0k:=20;
if z = 1 then v0k:=420;
if z = 2 then v0k:=300;
line(g0k, v0k, 620, v0k); outtextxy(620, v0k, 't');
line (615, v0k-5, 620, v0k); line (625, v0k-5, 620, v0k);
line (g0k, 20, g0k,470); outtextxy(g0k-10, 15, 'N/v');
line (g0k-5, 25, g0k, 20); line (g0k+5, 25, g0k,20);
bg:=50; bv:=50; ag:=1
if z = 1 then av:=300:
if z = 2 then av:=250;
kg:=bg/ag; kv:=bv/av;
for j:=1 to 10 do line(g0k+j*bg, v0k-5, g0k+j*bg, v0k+5);
str(ag:3:0, ass); outtextxy(g0k+bg, v0k+5, ass);
for j:=1 to 10 do line(g0k-5, v0k- j*bv, g0k+5, v0k - j*bv);
for j:=1 to 5 do line(g0k-5, v0k + j*bv, g0k+5, v0k + j*bv);
str(av:2:0,ass); outtextxy(g0k-20,v0k-bv-10,ass);
if z=2 then
begin
as:=r/k; yk:= round (v0m – kv*as);
setcolor(4);
line (g0k, yk, 640, yk); {асимптота }
end;
for j:=1 to i do
begin
tm:= round(g0k+kg*t[ j]);
Nm:= round (v0k-kv*N[j]);
vk:= round (v0k-kv*V[j]);
setcolor(2); circle(tk, Nk ,1);
setcolor (13); circle (tk, vk,1);
end;
setcolor(2);
outtextxy (tk-10,Nk-10 ,'N(t)');
setcolor(13);
outtextxy(tk-10,vk+10,'v(t)');
readkey;
closegraph;
end;
END.

Бұл бағдарлама мәтіндік режимде кесте түрінде және Мальтус моделі үшін де (62-сурет) және Фельхлюст моделі үшін де (63-сурет) популяция санының өзгеру модельдерін жасайды, кестелердегі қадам бағдарламада модельдеу нәтижелері экранда соңғысымен бірге таңдамалы түрде ұсынылатындай етіп таңдалады. Мальтус моделі үшін бағдарлама кестеге әрбір 50 қадамды шығарды және шамамен 10 уақыт бірлігінде 900 қадам жасады, Ферхульст моделі үшін кестеге әрбір 89 қадам шығарылды, 18 уақыт бірлігінде олардың барлығы кестеде шамамен 1785.


Содан кейін дәл осындай нәтижелер графикалық режимде Мальтус моделі үшін (65-сурет) және Ферхульст модельдері (66-сурет) үшін графикалық түрде ұсынылады. Бұл модельдер (санның өзгеруі және оның жылдамдығының өзгеруі) жоғарыда келтірілген тұжырымдарды айқын көрсетеді. 65-суретте популяцияның экспоненциалды өсуі 1000 тіршілік иесінің бастапқы мәнінен 10 уақыт бірлігінде шамамен 2700-ге дейін байқалды, ал жылдамдық баяу өсуде.

Сур. 65 - Мальтустың кестелік және графикалық модельдері

Сур.66 - Ферхюльстің кестелік және графикалық модельдері
66-суретте алдымен популяция 1000-нан 300-ге дейін азаяды, содан кейін тұрақтанады.
Осы модельдермен тәжірибе жасай отырып, популяцияның бастапқы саны мен α, β, r және k коэффициенттері тұрақтандыру кезеңіне қалай әсер ететінін анықтауға болады.


Бақылау сұрақтары

  1. Популяция. Популяция сипаттамалары

  2. Популяцияның даму моделінің мақсаты

  3. Популяция түрінің биотикалық потенциалы

  4. Шектеусіз азық-түлік және аумақтық ресурстары бар популяция туралы есепті қою

  5. Шексіз азық түлік және аумақтық ресурстармен популяцияны дамытудың математикалық моделін құрушы

  6. Шексіз азық-түлік және аумақтық ресурстары бар популяцияны дамуының математикалық моделі. Кіріс және шығыс деректері

  7. Математика тұрғысынан популяцияның даму моделі

  8. Популяцияның даму моделін шешу. Ол қандай қорытынды жасауға мүмкіндік береді?

  9. Түр ішілік бәсекелестігі бар популяция туралы есеп қою

  10. Түр ішілік бәсекелестікпен популяцияның дамуының математикалық моделін құрушы

  11. Түр ішілік бәсекелестігі бар популяцияның дамуының математикалық моделі. Кіріс және шығыс деректері

  12. Математика тұрғысынан популяцияның даму моделі

  13. Популяцияның даму моделі мен шексіз ресурстары бар популяцияның даму моделінің айырмашылығы

  14. Шексіз ресурстармен популяцияның даму моделін шешу. Ол қандай қорытынды жасауға мүмкіндік береді?

  15. Уақыт өскен кезде популяция өзін қалай ұстайды?

  16. Ол қандай мәнге тұрақтанады?

  17. Популяцияның дамуының компьютерлік моделі неше модель жасайды?

  18. Ол модельдеу нәтижелерін қандай түрде шығарады?


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет