№121 орта мектебінің 8 «а»сынып оқушыларының жалпы мәліметі
жүктеу/скачать 222,63 Kb.
|
ІІІ Негізгі бөлім 1.Ғибратты ғұмыр. Ж.Аймауытовтың «Әнші» әңгімесіндегі ән құдіреті, шығармадағы Әмірқан бейнесі.Жүсіпбек өнерінің көп қырының бірі – әншілік, сахнагерлік. Демек Жүсіпбек халқының әншілік өнерін аса қадірлеп, өз де ән салған. Қазақтың ұлы әншісі жайлы «Әнші» деген классикалық әңгімесінен аңғарарымыз ән халықтың тарихын, өткен өмірін көрсетеді. Халқымыздың мәдениеті, бабаларымыздың асыл мұраларынан сыр шертеді. Ән замана тыныштығын қорғайды, туысқан халықтармен біріктіреді, достыққа шақырады. Әңгімедегі Әмірқанның прототипі – қазақтың біртуар, арқалы әншісі, Парижде(1925) өткен бүкіләлемдік этнографиялық концертте дүйім жұртты таңдай қақтырып, аузына қаратып тамсандырған ұлы әншіміз – Әміре Қашаубаев. Ол Арқаның өнер тарландары Біржан, Ақан сияқты дарабоз әншілердің үздік дәстүрін жалғастырушы шәкірті, ән дүлдүлі. Ә. Қашаубаев 1888 жылы ШҚО Абыралы ауданындағы Дегелең тауында дүниеге келген. 1927 жылы Германияға шақырылып Майндағы Франкфруттың Үлкен театрында 9 концерті табысты өткен. 1934 жылы 6 қарашада қайтыс болған. Әңгімеге әдеби-теориялық талдау 2.Композициялық құрылысы
2. Әмірқанның мінездемелік сипаты
Балалар, өздерің байқағандай , әңгіме барысында ұлттық салт-дәстүрге мән берілген. Атап айтсақ қандай салт-дәстүрге назар аударылған? (Үлкенді сыйлау, айт, күрес ойын, құдалық, Наурыз тойындағы ән құдіретіне ерекше мән берілген.) --Ия, балалар, өнер—мәңгілік. Осыдан бір ғасырға жуық бұрын Әміре репертуарында қандай әндер болған? “Балқадиша”, “Қанапия”, “Жалғыз арша”, “Дудар-ай”, “Екі жирен”. Бұл әндерді кімдердің орындауында естіп жүрсіңдер? ІV Көркемдегіш тәсілдерді табу. Эпитет: ми дала, меңіреу шөл, күміс көлдер. Теңеу: үйректей, қаздай қалқып, тұлпардай, шеріктей, ұшатын құстай. Метафора: бұлбұлмын, тұлпармын. Ү Сабақты бекіту. Тест сұрақтары: 1. Жүсіпбек Аймауытов Семейде оқыған кезінде: А)күреспен шұғылданған В) зерттеу жұмыстарымен айналысқан С) ән, күй шығарған Д) домбыра тартып, ән салып, спектакльдер қойып, өзі басты рөлдерде ойнаған. 2. Жүсіпбектің поэмасын ата А) “Әнші” В) “Күнікейдің жазығы” С) “Нұр күйі” Д) “Ақбілек” 3. “Жетішатыр” қаласының екінші аты А) Семей В) Павлодар С) Өскемен Д) Қызылжар 4. “Бір шерік қымыз” деген қанша? А) бір бөтелке В) бір шелек С) бір кесе Д) бір тегене 5. Шәкеттікіне кіріп келген жігіт қайда отырды? А) жерге В) орындыққа С) керуетке Д) сандыққа 6. — Әмірқанды үйден ұстай алмайсыңдар. Ол – бір …. А) көлеңке В) сағым С) елес Д) тұман 7. Әмірқанды: “Ербең құлақ, едірек, талтиған тәпек асық” деп кім суреттер еді? А) Жүсіпбек В) Бек С) Нармамбет Д) Дәулетжан 8. Наурыз сауығын “басқарушы” кім? А) Әбіжан В) Жәлел С) Рахымбек Д) Жүсіпбек 9. Сахнада ән салғанда “әсем- әсем нақысы” қандай болды? А) сыбызғының үніндей В) айдынның сұлу қуындай С) тас бұлақтың суындай Д) Арқаның қоңыр желіндей 10. Әнші құжырасындағы ең асыл бұйымы не? А) қызыл қоңыр домбыра В) үлкен ақ сырнай С) саз сыбызғы Д) үкілі сары домбыра 11. Әйелін қалай таныстырады? А) жампоз В) тұлпар С) сұлу Д) бастық 12. “Қорлан” әнін шығарушы кім? А) Жаяу Мұса В) Балуан Шолақ С) Естай Д) Мәди 13. Үшеуі қай жерге құс атуға барады? А) Кенжекөл В) Керуенкөл С) Құркөл Д) Алакөл 14. Ұрылар үшін ән салғанда арасында кімнің әні болған жоқ? А) Иманжүсіп В) Балуан Шолақ С) Исақ- Ермек Д) Жаяу Мұса 15. Ақтамақпен жақындасуына қандай ойын себеп болды? А) орамал тастау В) ақсүйек С) алтыбақан Д) сақина салу VІ Үйге тапсырма: 1. “Ақтамақ хикаясын” аяқтау; 2. “Ән– өмірдің айнасы” шағын шығарма жазу. ҮІІ Қорытынды: “Адам боп келіп өмірге, адам боп өту—көп қиын” екендігін біз білеміз, керемет дарын иесі болған Әміре Қашаубаев өмірде адами қасиеттерін жоғалтпаған. “Өнер таусылмас азық, жұтамас байлық” деп өнерге ғана бас иіп өткен біртуар дарын иесінің бойындағы жақсы мінез-құлықты өз бойларыңа үлгі етіп ала біліңдер. Өнерді бағалай білейік! ҮІІІ Бағалау. жүктеу/скачать 222,63 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|