13-тақырып. Әлеуметтік психологиялық конфликт түсінігі және құрылымы Лекция жоспары
жүктеу/скачать 300,76 Kb. Pdf көрінісі
|
№13 лекция
| Деструктивті
болып ӛмірлік дағдарыстарға ұласатын немесе невротикалық реакциялардың дамуына әкелетін тұлғаның ажырауын күшейтетін тұлғаішілік конфликтілер табылады. Ұзаққа созылған тұлғаішілік конфликт іс-әрекеттің нәтижелігіне қауіп тӛндіреді (Куценко, 1990). Орыс философы А.Бердяевтің ойынша, «рефлексияшылдар мен сенімсіздер бұл ӛмірде белсенділік таныта алмайды, ол жауынгер де бола алмайды,- ол ӛзін әлсіздендіретін ажырауға толығымен берілген, ол ӛмірге ықпал ететін белсенді, шығармашылық күшке сенімсіз...Рефлексия, ажырау, сенімсіздік қажеттіліктер ӛмірінің кӛпжақтылығына бейімделу деген сӛз. Сенімсіздік күйі тәуелділік» (1916). Ұзаққа созылатын ішкі конфликтілер тұлғаның дамуын тежеуі мүмкін. Л.И.Божович, «... үнемі ішкі конфликтілерге топ болатын адам мінез- құлықтың тұрақсыздығымен, сенімсіздікпен, сапалы түрде қабылдаған мақсаттарға ж етуге қабілетсіздікпен ерекшелінеді, яғни, ол адамда психологиялық түрде кемеліне келген тұлғаның сипаттамасына кіретін ер екшеліктер болмайды»(1981) Жиі болатын тұлғаішілік конфликтілер адамның ӛз күштеріне сенімділігін жоғалтуға , кемшілікті сезінудің тұрақты комплексінің қалыптасуына, ал кейде- ӛмірдің мағынасын жоғалтуға әкеп соқтыруы мүмкін. Шиелініскен тұлғаішілік конфликтілер, әдеттегідей, жанұядағы, жұмыстағы тұлғааралық қатынастардың деструкциясына душ ар етеді. Олар тым жоғары агрессивтіліктің, мазасызданудың, қарым- қатынастағы ашушандылықтың себебі болуы мүмкін. Тұлғаішілік конфликтінің невротикалық конфликтіге ұласуы проблемасына ерекше тоқталу қажет. Конфликтіге тән уайымдар тұлға қатынастарының жүйесінен басты орын алған жағдайда, аурулардың кӛзі болады. Адам конфликтіні патогенді күштену жойылатындай және қалыптасқан жағдайдан шығудың рационалды жолы табылатындай етіп ӛзгерте алмайды. Мұндай конфликт адам ӛмірінде жетекші орын алады, оған шешілмейтіндей болып кӛрінеді және ұзаққа созыла отырып, қайшылықтарды шиеленістіретін, тұрақсыздық пен әсерленгіштікті жоғарылатын, уайымдарды тереңдететін және бірдемені күйзеле бастан кешіретін, ӛнімділік пен ӛзін-ӛзі басқаруды тӛмендететін аффективті күштенуді туғызады. В.Н.Мясищев (1960) невротикалық конфликтілердің дамуының ішкі механизмдерін есепке ала отырып, кл ассифлкациясын жасады. Ол истериялық, обсессивті- психастеникалық және невроастеникалық типтегі конфликтілерді сипаттайды. жүктеу/скачать 300,76 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|