Верден қырғыны және 1916 ж. соғыс қимылдары. Верден маңында бүкіл 1916 ж. барысында (ақпаннан желтоқсанға дейін) орасан зор шайқас жүріп жатты. Француздар бас қолбасша Ж.Ж. Жоффрдың «Қасық қаның қалғанша шайқас!» деген бұйрығын орындады. Бір жылда «верден қырғынында» 1 млн. аса солдат қаза тапты.
Герман армиясының Верденге қысымын әлсірету мақсатымен француздар немістердің Сомма өзенінің жағалауындағы қорғаныс шебін бұзуға әрекет жасады. Соммадағы шайқас бүкіл күз бойына созылды. Бұл жерде ағылшындар алғаш рет танкілер қолданды. Бұл болат әзірейілдер неміс солдаттарына психологиялық әсер етіп, шабуылдың табыстылығын қамтамасыз еткенімен, жалпы стратегиялық жағдай өзгермеді.
1916 ж. жазында Шығыс майдандағы шабуыл табыстырақ болды. Генерал А.А. Брусиловтың әскері Галицияда австрия майданының шебін бұзып өтті. Брусилов шабуылы Австрия-Венгрияны әскери талқандамағанымен, ағылшын-француз әскерлеріне Верден түбі мен Соммада табан тіреп тұруға көмектесті.
1916 ж. соңында Еуропада соғыс қимылдарындағы стратегиялық бастама Антантаға көшті. Таяу Шығыста ағылшын-француз әскерлері Туркияға карсы шабуылды өрістетті. Германия Африка мен Тынық мұхиттағы барлық отарларынан айырылды. Оларды Үлыбритания, Франция және Жапония басып алды. Германияның Ұлыбританияға беттеген кез-келген кемелерге шексіз су асты соғысын жариялау туралы торыққаннан шықкан шешімін осы сәтсіздіктермен ғана түсіндіруге болады. 1917 ж. герман сүнгуір қайықтары 2700 ден астам кемені суға батырды. Бірақ шексіз су асты соғысының басталуы Германияға тағы да бір жау шығуына алып келді – 1917 ж. сәуірінде АҚШ Германияға соғыс жариялады.
Достарыңызбен бөлісу: |