1—билет Паразитологияның қысқаша дамуы



бет21/73
Дата22.04.2023
өлшемі2,15 Mb.
#175165
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   73
Байланысты:
Паразит жауабы

Клиникалық белгілері. Малда цистицеркоздың айтарлықтай
клиникалық белгілері байқалмайды. Залалдандыру мөлшері өте жоғары болған кезде ауру мал тұра алмай, тамақтан, судан қалады. Іші кебеді немесе тышқақтайды. Дене қызуы 39,8-41,8 градусқа дейін көтеріледі. Кейбір жағдайда мал өлімі орын алады, бірақ та ол жағдай өте сирек кездеседі. Аурудың бұл кезеңі онкосфералардың мал денесінде жүзуімен, таралуымен байланысты. Кейін онкосфералар тиісті ағзаға орналасқан соң аурудың клиникалық белгілері байқалмайды, ауру жасырынды түрде өтеді.
Адамдарда тәбеті болмайды, жиі құсады, арықтайды, олар әлсіреп, кейде құрттардың токсикалық әсерінен жүйке жүйесі бұзылады, көздеріне зақым келеді. Қатты зақымдалған адамда құсқан кезде таспа құрттың пісіп- жетілген бунақтары ауыз арқылы сыртқы ортаға түсіп тұрады.
Диагноз қою, балау әдістері. Малдың тірі кезінде цистицеркозға
диагноз қою өте қиын. Кейінгі кезде ғылыми-зерттеу мақсатында ғана қолданылып жүрген иммунобиологиялық әдістердің көмегімен тірі мал цистицеркозын ажыратуға болады. Бірақ, бұл тәсілдер әлі шаруашылық жағдайында көп пайдаланыла қойған жоқ.
Сондықтан негізінен сойылған малдың ұшасын тексеріп, етте құрттардың көпіршіктерін іздеп, диагноз қояды. Мойын, жақ, жүрек, тіл және басқа бұлшық еттерін тіліп кесу арқылы цистицерктерді (финналарды) жай көзбен табуға болады. Олар бидай немесе бұршақ
тәрізді, ақшыл, екі қабаты бар көпіршіктер.
Адамда копрологиялық әдіспен таспа құрттың бунақтарын, жұмыртқаларын іздестіреді, сол арқылы диагноз қойылады.
Емі. Малдарда бұл аурудың емі жоқ.
Адамдарда антигельминтиктердің көмегімен дегельминтизация жасап таспа құрттарды түсіреді.
Сақтандыру шаралары. Сақтандыру шаралары шошқа цистицеркоздағыдай өткізіледі, келесі аурудан кейін келтірілген.


3.Жәндіктердің жүйнелігі ,морфологиясы,биологиясы және олармен күресу шаралары. Бұл жағдайда бірнеше ережелер бар. Энтомология - жәндіктер туралы ғылым - бірнеше санатқа бөлінген. Олардың әрқайсысы белгілі бір аудандарға әсер етеді. Бұл жағдайда:

  • Жәндіктердің жеке энтомологиясы. Ондай пәндер:

- Апиология (араларды зерттеу).
- Blattopterology немесе diktiopterologiya (таракан, құмырсқалар).
- Диптерология (масалардың және шырындардың зерттелуі).
- Гименоптерология (аралардың, аралардың, шабандоздардың, шаңның, термиттің зерттелуі).
- Coleopterology (кleopteran жәндіктерін зерттеу).
- Лепидоптерология (Лепидоптердің зерттеуі).
- Мирмекология (термиттерді зерттеу.
- Одонатология (шегіргүл).
- Ортооптерология (шегірткелердің отбасын зерттеу, крикет).
- Трихоптерология (кеддиттік шыбындарды зерттеу).

  • Жалпы энтомология. Ол құрылымды, эволюцияны, түрлі жәндіктерді, өмірлік белсенділікті, жеке дамуы мен олардың мекендейтін жерлерін зерттейді.

  • Қолданбалы энтомология. Бұл фаунаның ғылымы, ол бірнеше бағытты қамтиды. Олардың әрқайсысы маңызды мәнге ие. Атап айтқанда:

- Орман энтомологиясы.
- Ветеринария.
- Медицина.

  • Ауыл шаруашылық энтомологиясы. Ол жәндіктің белгілі бір түрін зерттейді. Атап айтқанда, ауыл шаруашылық дақылдарына, өсімдіктерге, жануарларға және адамдарға зиян келтіретіндер. Сондай-ақ, өсімдіктерді опылениямен айналысатын жәндіктерді зерттейді.

Сот-медициналық энтомология. Бұл жағдайда белгілі бір бағытты ұстаныңыз. Яғни, бұл энтомология адам өлімінен кейін адамның мәйітінде пайда болатын түрлерін зерттейтін сот-медицина ғылымымен байланысты жәндіктердің ғылымы болып табылады. Басқаша айтқанда, ет шырындарының личинкаларын дамытудың әртүрлі сатыларының көмегімен, мәйіттің болу кезеңі белгіленуі мүмкін. Бұл энтомология белгілі бір өлшемдерге ие ғылым. Мысалы, мәйіт ешқандай личинка, жұмыртқа болмаса, онда өлім төрт сағат бұрын болған емес. Ал егер олар болса, онда өлтіру 6-12 сағаттан кейін орын алды, бірақ егер сіз бір күн өткенде, денеде үлкен личинкаларды таба аласыз. 36 сағаттан кейін олар мөлшері артады. Бірақ егер екі апта өтті, онда олардың пуписы басталады. XIII ғасырда қытайлықтар, сот энтомологиясын дамытудың басында, кісі өлтіру оқиғаларын жариялау үшін шымылдықтың личинкаларын қолдануға кірісті. Табиғатта жәндіктердің бір миллионға жуық түрлері бар, оның ішінен 50 мыңға жуығы тоғышар ретінде айқындалған.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   73




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет