1.Әлеуметтану:ғылымға кіріспе және басты ұғымдарды тұжырымдау
Әлеуметтікқұрылымжәнеәлеуметтік стратификация
жүктеу/скачать 46,09 Kb.
|
1.?ëåóìåòòàíó ?ûëûì?à ê³ð³ñïå æ?íå áàñòû ??ûìäàðäû ò?æûðûìäàó
| 7. Әлеуметтікқұрылымжәнеәлеуметтік стратификация
Әлеуметтікқұрылым Әлеуметтікқұрылымжайлысоциологиядаәртүрліконцепциялар аз емес. Олардыжалпыекіүлкенбағытқаажыратуғаболады. Социологтардыңбіртобыәлеуметтікқұрылымды ,оныңэлементтерін, яғниқұрастырушызаттарын , процестеріннақтыөмірдеобъективтіктүрде бар дептүсіндірсе, ал социологтардыңекіншітобытаптарды, элеуметтіктоптарды, жалпыәлеуметтікқұрылымды тек қанасананың, адамныңойыныңнәтижесідептүсіндіреді. Біріншібағыттағысоциологтарқұрылымдық функционализм депаталатынтопқа, ал екіншібағыттағыларсимволдықинтеракционизмдегенкөзқарастықолдайтындартобынажатады. Әлеуметтікқұрылымбіртұтасәлеуметтік организм ретіндеқарастырылады. Осы организм оны құрастыратынэлементтердентұрады. Ал ,олэлементтерболсаөзарақатынаста, байланыстабірігудеболуынегізіндеоларқұрылымдыжасайды. Әрбірқұрылымдағыбөлшектер, элементтербелгілібірістератқарады. Олардыңатқаратыністерін, қызметінсоциологияда функция депатайды. Әлеуметтікқұрылым- әлеуметтіктоптардың ,страталардың, таптардыңжәнеәлеуметтікинституттардыңжиынтығы, олардыңбайланыстары, ара қатынастары. Әлеуметтіктоптыңнегізгіэлементтері: әлеуметтіктоптар, страталар, таптар. -Әлеуметтіктоптардегенжалпыламаұғым, бұлұғымғанегізіндеқоғамдағыадамдартоптарыныңбәрі де кіреді. Бірақ та, әлеуметтік топ депқоғамдакездесетінадамдардыңбарлықтобынайтаберуге де болмайды. Мысалы, кейбірадамтоптарының, олардыбіріктіретін ,құрастыратынәлеуметтікбелгілеріболмауы да мүмкін. Әлеуметтіктоптыңөзіндікәлеуметтікбелгілері бар. Мысалы, әлеуметтік-демографиялық топ - әріәлеуметтік, әрідемографиялықбелгілері бар топ. Бұлтопқазейнеткерлер, жастар, әйелдер, ер адамдаржатады. -Әлеуметтік тап дегенұғымекімағынадаберіледі. Біріншісі, кеңмағынада. Бұлмағынада тап дегенімізөндірісқұрал-жабдықтарынабелгіліқатынасы бар, қоғамдықеңбекбөлінісінденақтылыалатынорны бар, ерекшеәдістерарқылыалынатынтабыстарыныңөзіндікмөлшері бар үлкенәлеуметтіктоптар. Бірақ та, көбінесе тап дегенұғым тар мағынадажиіқолданылады. Бұлмағынада тап дегеніміз- әлеуметтіктоптар, страталар. Еңбастыбелгілері: кіріс, табыс, мамандық, билік, білімдеңгейі, т.б. Әлеуметтік стратификация Әлеуметтікқауымдастықтартеңсіздігіжүйесінсипаттауүшінәлеуметтануда “әлеуметтік стратификация” ұғымыпайдаланылады. “Стратификация” терминініңөзіәлеуметтануғагеологияданкелген. Ағылшынтілінде “strata” немесе “stratum” сөзіалғашындагеологиялыққабатдеген , ал “stratification” сөзіқабатталу, қатталудегенұғымдыбілдірген. Әлеуметтанушыларәлеуметтіктеңсіздіктібелсендітүрдезерттейбастағанкезде осы терминдіалған ,сөйтіполжаңамағынаға, қоғамдыбелгілібіртоптарғабөлумағынасынаиеболған. Қоғамдаәртүрліқұрылымболатындықтан, ондағыадамдартүрлінегіздербойыншажіктеліпотыратынболған. жүктеу/скачать 46,09 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|