1тапсырма. А. Жеке тапсырма

жүктеу/скачать 2,38 Mb.

бет	5/8
Дата	03.10.2023
өлшемі	2,38 Mb.
	#183548

1 2 3 4 5 6 7 8

Байланысты:
Тапсырмалар жинағы Маденова Ф.

Пресс конференция. Әр топ мәтін бойынша сұрақтар құрастырады. Топтар бір мәтіннің әртүрлі бөліктерімен жұмыс жасайды. Құрастырылған сұрақтар мұғаліммен пайдаланылады:
1. сұрақтардың өзі бағаланады;
2. сұрақтар бақылау материалы ретінде қолданылады;
3. баспасөз конференциясы ұйымдастырылады.
1 топ. Вирустар-тіршіліктің ең қарапайым формасы. Олар қоректенбейді, өспейді, бірақ көбейе алады, оның үстіне басқа организмдердің жасушаларында ғана. Жасушада ол тірі организм секілді әрекет етеді, көбейеді, ал оның ұрпақтары ата-анасының белгілерін алып жүреді. Жасушаның сыртында ол «минералды тіршілік» етеді, кристалға айнала алады, тіпті асыл тас та бола алады!
2 топ. Вирус неден тұрады? Әдетте ол тек екі компоненттен тұрады — ақуыз және нуклеин қышқылы. Орталық позицияны алатын нуклеин қышқылы - бұл вирустың миы, онда жаңа вирустық бөлшектерді өндіруге қажетті барлық ақпарат бар; ұрпақтарға берілетін ақпарат. Сөзбе-сөз айтқанда, ол «идеяларға толы». Ал ақуыз вирустың «терісі» және «денесі» рөлін атқарады.
3-топ. Жасушадан айырмашылығы, вирустың құрылыс материалы да, ақуыздарын синтездейтін құрал-жабдықтары да жоқ. Вирустың көбеюінің бірден-бір жолы – жасушаға шабуыл жасау, оның ішіне ену, жасушаның командалық пунктін, ядросын бақылауға алу және оған оның бағдарламасын тасымалдау. Осыдан кейін жасушаның қалыпты тіршілік әрекеті бұзылады.
4 топ. Вирустардың мөлшері 20-300 миллимикрон аралығында ауытқиды. Келесі мысалдар осы өлшемдерді визуализациялауға көмектеседі. Ұзындығы 1 сантиметрлік тізбекті құрастыру үшін 400 000 полиомиелит вирусын қатар қою керек . Диаметрі 3 сантиметрлік шарды толтыру үшін шамамен 250 000 000 миллиард тұмау вирусы қажет болады.
5 топ. Адам енді вирустардың қандай үлкен зиян келтіретінін біледі. Кейбіреулерге қарсы күресуді үйренді, басқаларға қарсы тиімді құралдарды іздейді. Ол вирустардың арасынан одақтастарды да тапты. Олар бактериофагтар – бактерия жегіштер болып шықты. Медицинада олар патогенді микробтарға қарсы тірі дәрі ретінде ғана емес, сонымен қатар тыңшы ретінде де қолданылады.
№15 тапсырма

1 - сопақша ми	10 - оң жақ қарынша
2 - мишық	11 - омыртқа денесі
3 - самай бөлік	12 - сүйек өсіндісі
4 - маңдай бөлік	13 - күрек тіс
5 - ми жүйкелері	14 -ит тіс
6 - қолқа( аорта)	15-қатты таңдай
7 - көктамыр	16 - үлкен азу тіс
8 - сол жақ қарынша
9 - жоғары қуысты вена

Төмендегі әріптермен берілген суреттерге қарап, олардың бөліктеріне қажетті сандармен толтырыңыздар

№ 16 тапсырма

Дәрумендердің организмдегі биологиялық маңыздарын табыңыздар (әрбір санға сәйкес әріпті жазыңыз)

Дәрумендер	Биологиялық маңызы
1.Дәрумен А	а) Эпидермальды ұлпаның қалыпты өсуі мен дамуы үшін қажет. Көз пигменті родопсиннің құрамына кіреді
2.Дәрумен В1	б) Қан тамырларының қабырғаларының қатаюына,терінің қалыпты болуына және зат алмасу процестеріне қатысады.
3.Дәрумен В2	в) Кальций және фосфор айналымына қатысады.Сүйек және тістің қалыптасуына қажет.
4. Дәрумен D	г) Нерв жүйесі арқылы сигналдардың берілуіне ұлпалық тыныс алуға және көмірсу айналымына қатысады
5. Дәрумен C	д) Орталық нерв жүйесіне, белок, көмірсулар айналымына қатысады. Түс пен жарықты қабылдауды қамтамасыз етеді

Жауабы: 1-а, 2-д, 3-г, 4-в, 5-б

№17 тапсырма

Төмендегі суретте жер шарындағы азот айналымының сызбасы келтірілген. Суреттегі деректерге сүйене отырып, кестені толтырыңыздар.

жүктеу/скачать 2,38 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8