№2. Аралық бақылау билет №14

Тныштикова Гауһар, 220 ЖМ 

 

№2. АРАЛЫҚ БАҚЫЛАУ  

 

Билет №14 

1. Сүт бездер: дамуы, сүттенген және сүттенбеген бездердің морфологиясы, 

секрециялық қызметтің реттелуі. 

2. Тіс эмальі, дентині және цементінің құрылысы.  

 

1.

 

Сүт  бездер:  дамуы,  сүттенген  және  сүттенбеген  бездердің 

морфологиясы, секрециялық қызметтің реттелуі. 

Сүт бездері – тері бездерінің өзгерген түрі болып табылады және оның 

фукциясына байланысты аналық жыныс жүйесіне жатады.  

Дамуы: 

Сүт  бездері  дамудың  6-7  аптасында  нәрестенің  кеуде  бөлігіндегі 

эпидермисінен тығыздалған екі сызық түріндегі құрылымнан пайда болады. 

Ал  уақыт  өте келе, пайда болған құрылым «сүтттік нүктеге» айналады да 

мезенхимаға  батып  еніп,  эпителиальді  тізбектер  түзеді.  Аталмыш 

тізбектердің  дистальды  бөліктері  тармақталып  сүт  бездерінің  алғашқы 

бастамасын қалыптастырады.  

Құрылысы: 

Cүт бездері 15–20 бөлікшелерден тұратын күрделі альвеоларлы 

без.  Олардың  өзектері  емізік  ұшына  ашылады  және  сүт  қойнауларына 

кеңейеді. Сүт қойнауларының басты функциясы: сүт резервуары. Без ұшы 

еміздігіне көптеген сүт жолдары мен өзектері келеді. Жүктілік кезінде және 

бала  емізетін  сүт  безінде  осы  терминальды  тармақтардың  құрамындағы 

бағаналы  жасушалар  секреторлық  бөлімді  -  альвеолды  құрайтын 

дифферондардың  даму  көзі  болып  табылады.

 

сүт  синустары  емізіктің 

жоғарғы  жағында  ашылады,  бұл  терінің  қалыңдауы.  Оның  эпидермисі 

жоғары пигменттелген, көптеген капсулаланған жүйке ұштары орналасқан 

ұзын  және  жиі  тармақталған  дерма  папилялары  эпителий  қабатының 

базальды бөлігіне енеді. Бұл сезімтал рецепторлардың аяқталуының көптігі 

сүттің  шығарылуы  сору  актісімен  осы  аяқталулардың  тітіркенуіне 

байланысты. Сүт өндірісі альвеолаларда жүреді, олар дөңгелек немесе сәл 

ұзартылған  везикулалар  түрінде  болады.  альвеолалардың  қабырғасын  сүт 

экзокриноциттері мен миоэпителиоциттері құрайды. Сүт экзокриноциттері 

базальды  мембранада  бір  қабатта  орналасқан  жабу  тақталары  мен  десмос 

көмегімен қосылады. Сонымен қатар, сүт экзокриноциттерінде түйіршікті 

және агранулярлы ЭПТ жақсы дамыған. 

Сүт  бездерінің  секреторлық  бөлімінде 

лактоциттер

,  олардың  беткей 

полюстарында  микробүрлері  болады.  Лактоциттер  сыртқы  жағынан 

миоэпителиоциттермен    жабылған.  Бездегі  миоэпителиоциттердің 

жиырылуынан, бездің секреторлы бөлігінен сүттің бөліну жүреді.