2. ДӘріс тезистері
Кәсіпкерлік категориясының экономикалық анықтамалары
жүктеу/скачать 126,75 Kb.
|
2 сем ДӘРІС ТЕЗИСТЕРІ Экономика және бизнес негіздері ДАЖ 20-21 оқу ж. (1)
| 1 Кәсіпкерлік категориясының экономикалық анықтамалары.
Кәсіпкерлік феномені байырғы кезден бастап, әлеуметтік-экономикалық ғылымдарының назарында болды. Кәсіпкерлікті негізінен XVIII- XIX ғ.ғ. Ф. Кенэ, Ж.Б. Сэй, кейін И.Шумпетер, Ф. Хайек, А. Чаянов және т.б. салған болатын. Кәсіпкердін өзіндік статусы, қызметтін мақсаты және өнерлік, ресурстық, ұйымдық функцияларын сипаттайды. «Кәсіпкер» терминін аударғанда, «делдал» деген ұғымға тең болады. Негізінен, сол уақытқа сай толық кәсіпкерлік концепциясын өндеген авторлардың бірі болып француз экономисті Р. Кантильон болған. «Сауда табиғатының очеркі» (1755ж) атты жұмысында ол кәсіпкерлерді «Қымбат сатып, арзанға ал» деген формуланы ұстанатын адамдар деп атаған. Тұрғылықты өмірде, кәсіпкерге барлық бизнеспен айналасатындарды жатқызылады. Алайда осы сөздің мәнінің ең қатал түрінде, бұл нарықта іздеушілік мақсатпен ерекшеленетін адамдарды атайды. Кәсіпкердің өзі жаңа нарықты зерттеп, қабылдауы қажет емес. Кәсіпкерлердің рөлі туралы А. Смит былай деп жазған : «… ол тек өзінің қызушылығын ғана ескереді, өзіндік табыс іздейтін және көрінбейтін қолмен мақсатына бағытталады. Өзінің қызушылықтарын аңдый отырып, қоғамның қызушылығына жиі қызмет етеді». Кәсіпкерлік қызметтің активке бейімделген адамдар қызметтің түрі. Алайда кез- келген бизнесмен кәсіпкер деп атала бермейді. Мысалға, жылдан жылға бір тауар өнімін және бір ұсыныс көрсететін кәсіпорын иесі деп аталмайды. Ол кәсіпкерлік емес, репродуктивтік функцияларды іске асырады. Сонымен, кәсіпкерлікті шаруашылық тәртіптің типі деп түсінуге болады. Оған сәйкес келетін: Үлкен табысқа ұмтылу. Тәуекелге бару. Жаңашылдыққа ұмтылу. Кәсіпкерлік - табыстың алуы мен жеке табысқа бағытталған азаматтардың жеке ықыласы. Кәсіпкер әр түрлі шаруашылық қызметтерін заңмен тыйым салынбаған тауарды сатып алушылық, консультанттық және басқа қызметтерді орындай алады. Кәсіпорын - бұл мүліктік негізді шаруашылық бірлік, бұл өндіру- шаруашылық мәселелерді шешуге бейімделген және өздігінен өндіруге негізделген. жүктеу/скачать 126,75 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|