Халқымыздың ғылым білімнің осы саласындағы рухани мұралары ұшан теңіз. Оның ілкі сілемі сонау Орхон—Енисей ежелгі түркі жазбаларынан (VI-VIIғ) басталып, Қазан төңкерісіне дейінгі 14 ғасырлық ұзақ мерзімді қамтиды. Бұл жерде ірі белестерді ғана атап өтетін болса, алдымен айтарымыз кезінде Шығыс Аристотелі атанған, қазақ жерінін шыққан энцклопедист ғалым Әбу Нәсір әл-Фараби (X ғасыр), тек соңғы кездері ғана халқын мәлім бола бастаған ғұлама Өтейбойдақ Тілеуқабылұлы (ХV ғ).
Осы аралықта ғұмыр кешкен Ж. Баласағұн, М. Қашқари, А. Иүгінеки, Қожа Ахмет Иассауи, М. Х. Дулати, Қ. Жалаири, А. Қайғы, Шалкиіз, Бұқар жыраулардың аталмыш мәселеге қосқан үлестері де өз алдына бір төбе.
Осы аралықта ғұмыр кешкен Ж. Баласағұн, М. Қашқари, А. Иүгінеки, Қожа Ахмет Иассауи, М. Х. Дулати, Қ. Жалаири, А. Қайғы, Шалкиіз, Бұқар жыраулардың аталмыш мәселеге қосқан үлестері де өз алдына бір төбе.
Кеңес үкіметі жылдарында Мәскеудегілер кеңестік шығыс халықтары (қазақ, өзбек, түркімен, т.б.) жантану сынды мән мағынасы аса терең, өрісі биік, күрделі ғылым саласын меңгеріп дамытуға шамасы жете бермейді деген желеумен ұлы державалық, шовинистік көзқарасты ұстанды. Шет елдерде бұл ғылым жайлы көзқарас басқаша. Мәселен, АҚШ-тың кез-келген университетінде осы пәнді оқытады.
Этнопсихология жайлы теориялар, көбіне әртүрлі этностардың ерекшеліктері, және осы этностардың мәдениеттерінің ерекшеліктері, сол этностың өкілдерінің өздерін идентификациялауы, стереотип, маргиналдылық секілді жайттарға негізделеді. Тіпті, территориялары бір болған этностың орналасуында ғана ерешелігі бар халқының өзінде ішінара ерекшеліктері бар. Бұл жайлы көбіне Ресей зерттеушілері жазған болатын. Кросс мәдениеттер жайлы теорияларды шетел зерттеушілері өте көп назар аударған.
Этнопсихология жайлы теориялар, көбіне әртүрлі этностардың ерекшеліктері, және осы этностардың мәдениеттерінің ерекшеліктері, сол этностың өкілдерінің өздерін идентификациялауы, стереотип, маргиналдылық секілді жайттарға негізделеді. Тіпті, территориялары бір болған этностың орналасуында ғана ерешелігі бар халқының өзінде ішінара ерекшеліктері бар. Бұл жайлы көбіне Ресей зерттеушілері жазған болатын. Кросс мәдениеттер жайлы теорияларды шетел зерттеушілері өте көп назар аударған.
Олар екі немесе одан көп этностардың мәдениеттерін салыстыра отырып, олардың бір-бірінен ажыратылатын ерекшеліктерін, және ұқсастықтарының негізінде теорияларын жазған.
