1.2 Есептік-сызбалық жұмысқа тапсырмалар және орындау бойынша әдістемелік нұсқаулар
Ток жерге жартышарлы жерлендіргіш арқылы ағады (1.1 сурет).
1.1 сурет – Жерге токтың ағуы кезіндегі жанасу және қадам кернеуілері
Жерге тұйықталу орнынан x1 қашықтықта адам тұрады. оның қадам кернеуін анықтау, егер қадамның өлшемі а болса.
Жерлендіргіштен x2 қашықтықта металл конструкциясы орналасқан..
Металл конструкцияға жанасқанда және тұйықталу орнынан x3 және x4 қашықтықтағы адам үшін жанасу кернеуін анықтау.
Жартышарлы жерлендіргіштің потенциалды қисығын құру және қадам мен жанасу кернеулерін сызбалық жолмен анықтау.
Есепті шешу кезінде адам тұратын табанында ток ағуына жерлендіргіштің кедергісін нөлге тең деп алу.
кесте – Бастапқы деректер
Аталуы
|
Нұсқа нөмірі
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Қашықтық х1, м
|
0,5
|
0,8
|
1,0
|
1,3
|
1,5
|
Қашықтық х2, м
|
2,0
|
2,4
|
2,7
|
3,0
|
3,5
|
Қашықтық х3, м
|
3,0
|
4,0
|
5,0
|
3,5
|
5,5
|
Қашықтық х4, м
|
15
|
16
|
18
|
20
|
28
|
Қадам а,
|
0,7
|
0,6
|
0,5
|
0,8
|
0,9
|
Жерге ағатын
ток Iз, А
|
10
|
8
|
6
|
15
|
20
|
Жердің меншікті
кедергісі ρ, Ом· м
|
100
|
50
|
80
|
120
|
150
|
Жеке жерлендіргіштің жанындағы жер бетінің кез келген нүктесінің потенциалын мына формула бойынша анықтауға болады:
Қадам кернеуі - бұл бір уақытта адам тұратын жер бетінің екі нүктесінің арасындағы потенциалдар айырымы болғандықтан, біздің жағдайда x1 және x1+ а координаттары, оның мәні былай анықталады:
В
Жанасу кернеуін көрсетілген есептер үшін екі жағдайда анықтау керек.
Жанасу кернеуі - адам ток тізбегінің екі нүктесіне бір мезгілде жанасқан арасындағы потенциалдардың айырмасы. Екі жағдайда да адам жермен байланысы бар металл конструкцияға жанасады.
Демек, екі жағдайда да адам қолының потенциалы, мынадай түрде анықталуы мүмкін металл конструкциясының потенциалына тең болады:
Адам аяғының потенциалы адам тұратын табан потенциалымен анықталады (бір жағдайда х3 арақашықтығымен, екіншісі x4) х3 қашықтықтағы аяқтың потенциалы былай есептеледі:
демек, бұл жағдай үшін жанасу кернеуі тең:
В
Қорытынды
Бұл есептік-сызба жұмысында токтың жерге ағуы кезінде потециалдың үлестірімін есептедік. Жерге токтың ағуы тек жерге тұйықтағышта ғана емес, жерге тұйықтағыштың айналасындағы жерде де, демек, жердің бетінде де кейбір потенциалдардың пайда болуымен қатар жүреді. Қадам кернеуі - бұл бір уақытта адам тұратын жер бетінің екі нүктесінің арасындағы потенциалдар айырымы болғандықтан, біздің жағдайда тең. Одан кейін қол мен аяқ потенциалдарын есептедік. Соныңда екеуінің айырымы арқылы жанасу кернеуін есептеп таптық.
Әдиебеттер тізімі
Правила устройства и безопасной эксплуатации электроустановок Республики Казахстан. – Новосибирск: СУИ, 2006. - 576 с.
Долин. П.А. Основы техники безопасности в электроустановках : Учеб. пособие для вузов / П.А. Долин. – 2-е изд., перераб. и доп. – М., : Энергоатомиздат, 1984. – 448 с
П.А.Долин, В.Т.Медведев, В.В.Корочков, А.Ф.Монахов.
Электробезопасность. Теория и практика. — 3-е изд., перераб. и доп. — М.: Издательский дом МЭИ, 2012. — 280 с.
Сибикин Ю.Д. Охрана труда и электробезопасность. – Изд. 3-е, перераб. и доп. М.: ИП РадиоСофт., 2014. - 448 с
Достарыңызбен бөлісу: |