2 ҚҰЛАҚтандыру
жүктеу/скачать 1,47 Mb. Pdf көрінісі
|
alash kosemsozi 10 tom
| Жас Алаш
ҚҰРАЛСЫЗ КҮН ЖОҚ Кісі далада өсіп, аң секілді болып жүрген дәуірінде азулы, тырнақты аңдардан талай зорлық көрген. Бірін бірі қорғауға да зар болған сол уақытта ол пәлелерден құтқарған нәрсе құрал болған. Құралды ойлап шығарған соң, кісі жыртқыштардың зорлығынан құтылған. Одан бері мүлікке ие болып, руға айырылған дәуірінде кісі дүниелікке таласып, құралды өзді өзіне жұмсасқан. Кім құралды болса, жақсы дәурен сүрген. Құралсыз кісі қорлыққа көніп, құлшылықта өмір өткізген. Кісінің ақылы молайып, мәдениеті өскен сайын құралды да түрлендірген. Ғылымның өсуі құралды көбейтпесе, азайтпады. Бұл күнде де көріп отырмыз, дүниеге қожа болып тұрған нәрсе — құрал. Кімде құрал сайлы болса, күш те, қуат та сонда. Істегенінің бәрі жөн, сөзі пұлды, елеулі. Германияның атағын шығарып, бүтін дүниеге қарсы тұрғызып отырған нәрсе — құрал; Николайды тақтан тайдырып, елге еркіндік әперген нәрсе — құрал; большевикті хәкім етіп қойып отырған нәрсе — құрал. Басқалардан іздемей-ақ өзіміздің бабаларымыз шежіресін қарасақ та құрал қызметін көреміз: бұрынғы бабаларымыз тегіс құралды болып еді. Юаншыкай заманына дейін Қытайдың патшасы болып келген түріктіңұлы; бір мезгілде Үндістанға хүкім жүргізген түріктіңұлы; Еуропаны дүркірете қуып, айтқанын қылдырған Атилла түріктіңұлы; Кореядан Днепр, Днестр бойына дейін хәкімдігін жүргізген Шыңғыс түріктіңұлы; Орта Азияны, Қытайдың шетін, араб мемлекетін биядай қылып, хәкімшілік жүргізген ақсақ Темір түріктіңұлы; бұл күнге дейін нелер күшті жаулармен кескілесіп, қажымай келе жатқан Стамбул жұрты түріктің улы. Сол түріктің ұлдары неге сондай болды, біз неге бұл күйге түстік? Бутан жауап екі-ақ сөз: олардың заманына жарар-ақ құралы болды, жандарын қиысарлық бірлігі болды. Біз — соңғылар ол екеуінен де айырылдық, неше жылдай қор болдық, құл болдық. Зарымыз тыңдалмады, еш нәрсеге ие болмадық. Жаман да болса, қолымызда құрал барда Россияға қадірлі, сөзіміз тыңдаулы едік. Өз билігімізді өзіміз ұстап жүріп едік. Қорғағансып, ептеп жүріп, ерлік, жауынгерлік мінезімізді жасытты. Құралданып, қажыр қылатын ойымызды жойды. Болмашы биіктікке бола өзімізбен өзімізді жауластырды, шағыстырды. Бірігіп іс қылуға жібермеді. Сонымен жүріп бізді айдауына жүргізіп, айтқанына көндірді, мал орнына ұстады. Былтырғы 25 июнь жарлығы шыққанда қолымызға құрал бер, дұшпаныңмен соғысалық дегенімізде залым хәкімдер неге құрал бермеді? Бізді ел ретіне кірмесін, мал болып, айдауымызға жүре берсін деп бермеді. 18 Россияға қанша еркіндік, теңдік, туысқандық берілсе де, құралы барлар ғана пайдаланып, құралсыз біз сықылдылар ноқтадан әлі босанған жоқ. Құралды жұрт автономия алдық десе де, қауіп жоқ дейді. Біз исполнительный комитет сайласақ та көздерін бажырайтты. Бір орыс ауылы өтірік шақса да, құралды шерулер жіберілді. Жетісу облысы тегіс құрбан болып жатса да жүре тыңдалды. Осының бәрі де неден? Әрине, бізде құрал жоқтықтан. Осы соңғы кездерде большевиктер шықты. Россияға қараған жұрттардың бәрі тегіс құралданып жатыр. Біздің жеңіміз жиналар емес. Енді уақыт жетті, кеңірдекке пышақ таянды. Тегіс құралданалық. Бізге кім құрал берсе, сол дос. Малымызды ұлт қазынасына салалық, мәдени жұрттың жолына түсіп, қару-жарақ алалық. Бір жағынан бабамыздың қылыш, найза, айбалтасын да асыналық. Құл болып, қорлықта өлгеннен еліміз үшін шаһид болғанымыз артық. Қазіргі күй де, дініміздің бұйрығы да осы. Құралсыз күн жоқ екенін білелік. жүктеу/скачать 1,47 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|