Саясат (гр. politika — мемлекетті басқару өнері) - алғашында мемлекеттік және қоғамдық істер немесе мемлекеттік басқару шеберлігі деген мағынаны білдірген.
Саясаттану - [грек, politike - мемлекетті басқару өнері, logos - сөз, түсінік, ілім] - саясат, саяси үрдіс, саяси билік туралы ғылым.
Парадигма, үлгі деген сөз) – зерттелетін мәселені шешу үшін үлгі ретінде алынған теория; теориялық көз-қарастардың, методологиялық принциптердің, әдістемелік қабылдаудың және эмпиризмдік нәтижелердің бірігу жүйесі;
Бұл еңбектер мемлекеттің пайда болуы мен даму барысындағы саяси жүйелер жайлы мағлұмат, түсініктер беріп қана қоймай, қазіргі замандағы көптеген мәселелерге ықпалын тигізеді. Ежелгі Египет, Қытай, Грек халықтарының саяси ойлары адам баласының жер бетіндегі орнын мифологиялық түсініктермен негіздейді.
ортағасыр
Орта ғасырларда шіркеу - адамдардың саяси, рухани өмірінде шексіз билігін орнатты.
Қайта өрлеу дәуірі – ірі саяси оқиғалар кезеңі, ол феодалдық қатынастардың ыдырап, капитализм элементтерінің пайда болуымен, буржуазиялық таптың қалыптасуымен сипатталады.
Жаңа заман
аңа заман XVII ғасырдағы Англиядағы буржуазиялық революция тұсында басталды. Бұл дәуірдің көрнекті өкілдерінің бірі - ағылшын ойшылы Томас Гоббс (1588-1679). Оның ойынша мемлекет жалпыға бірдей бейбітшілік пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін керек. Адамдар өз тілектері мен еріктерін шектеп, барлық билікті мемлекетке береді.
XVIII-XIX ғғ.
ХIX ғасырдың бірінші жартысындағы буржуазиялық қоғамның таптық күресінің шиеленіске бастауы - марксизм теориясын тудырды. Марксизм-ленинизм - К.Маркс, Ф.Энгельс, В.И.Ленин. Капитализмнің тарихи күйреуінің сөздігі және комунистік қоғам құру Әлеуметтік социалистік революция және социализм теориялары.
қазіргі заман
Қазіргі кездегі саяси ілім XX ғ бас кезінде Батыс елдерінде 1. ." Ынтымақтастық", / "Солидаризм"/ ілімі кең өріс алды.Оның негізін салушы француз ғалымы Л.Дюги. Бұл ілім бойынша әрбір тап өмірде өз міндетін атқарып, қоғамның ынтымақтастығы мен үйлесімділігін қамтамасыз етуі керек. Бұдан соң 2. "Элитаризм" теориясы дүниеге келді. "Элита" - яғни француз тілінде "ең жақсы" "іріктелген", "сұрыпталған", "таңдаулы" дегенді білдіреді. Бұл ілімнің өкілдері -Г.Моска, В.Парето. 3. "Фашизм" - еңбекшілерді басып-жаншу зорлық-зомбылықтың шектен тыс түрлерін пайдалану, қоғам және адам өмірін қатан қадағалау. 4. "Геосаясат" теориясы.
